اصول تعیین حجم معاملات در بازار سهام
در مطالب پیشین از سری مقالات مدیریت سرمایه بلاگ آسان بورس، به اهمیت مدیریت دارایی در معاملات بازار سهام و مفاهیم اصلی این مبحث یعنی ریسک، بازده و ارتباط آنها با یکدیگر اشاره نمودیم.در این مقاله، به شرح اصول تعیین حجم معاملات بر اساس ریسک، خواهیم پرداخت.
حجم معامله عبارت است از؛ تعداد واحدهایی از یک دارایی که با پرداخت معادل قیمتی، می‌توانیم مالکیت آن را بدست آوریم. واحد شمارش دارایی در انواع بازارهای سرمایه گذاری متفاوت است. برای مثال؛ شمش‌های طلا را بر اساس گرم، ارزها را بر اساس اسکناس با عدد مشخص و سهام شرکتها را بر اساس برگه سهم معامله می‌کنند. به بیان ساده‌تر حجم معاملات در بازار مالی، از تقسیم مقدار سرمایه بر قیمت هر واحد دارایی، محاسبه می‌شود. مثلاً اگر شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه در اختیار داشته و قیمت هر برگه سهم شرکت ملی صنایع مس ایران معادل ۲۰۰ تومان باشد؛ حداکثر می‌توانید ۵۰۰ هزار برگه سهم از این شرکت را خریداری کنید.
از بررسی محاسبات فوق، در نگاه اول این‌گونه استنباط می‌شود که با مفهوم بسیار ساده‌ای مواجه هستیم و به راحتی هر کس می‌تواند پیش از ورود به معامله، عدد نهایی حجم را محاسبه نموده و سپس اقدام به خرید سهام نماید! اما منظور از تعیین حجم معاملات، گزینش حجم بهینه متناسب با ریسک احتمالی موقعیت معاملاتی است که در ادامه به نحوه انجام محاسبات آن می‌پردازیم.
علت اصلی اهمیت تعیین حجم معاملات در بازارهای مالی، توجه به ریسک معامله و رعایت مدیریت سرمایه است. زیرا ریسک ناشی از یک موقعیت معاملاتی، کاملاً با حجم سرمایه گذاری مرتبط است.
حجم بالاتر، سود بیشتر!؟
زمانی که با حجم بالایی وارد معامله شویم، ریسک بالاتر و بالطبع بازدهی بیشتری نیز در انتظارمان خواهد بود؛ زیرا در هر دو حالت صحیح یا غلط بودن پیش‌بینی ما نسبت به وضعیت آتی بازار، به دلیل اینکه تعداد بیشتری از آن دارایی را در اختیار داریم، به همان نسبت سود و زیان بیشتری هم خواهیم داشت. سرمایه گذاری صحیح و منطقی بدین معنی است که، هیچ‌گاه تمام سرمایه خود را درگیر یک موقعیت معاملاتی خاص نکنیم و همیشه با توجه به حداکثر ریسک قابل تحمل، حجم معامله مد نظر خود را تعیین نماییم. در واقع باید با بخشی از سرمایه خود وارد بازار شده و نقاط خروج مشخصی داشته باشیم تا، قسمت کوچکی از دارایی خود را در معرض خطر قرار داده و به بقای بلند مدت ما در بازار، آسیبی وارد نشود.به منظور تبیین تأثیر حجم در ریسک و بازده ناشی از سرمایه گذاری، یک موقعیت معاملاتی زیان‌ده را با دو معامله‌گر دارای رویکرد مدیریت سرمایه‌ای متفاوت، شبیه سازی و قیاس میکنیم.
با بررسی جزئیات جدول فوق متوجه می‌شویم که، سرمایه گذار «الف» هیچ‌گونه استراتژی کنترل ریسکی نداشته و با تمام موجودی حساب خود وارد این موقعیت معاملاتی شده و در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه، حدوداً یک سوم از دارایی خود را تنها در یک معامله از دست داده است! اما در طرف مقابل، سرمایه گذار «ب» بر اساس استراتژی مدیریت ریسک شخصی، با بخش کوچکی از کل سرمایه خود وارد بازار شده و در نتیجه زیان کمتری متحمل شده است.
جبران ضرر و افزایش حجم معاملات
هنگامی که درصد ریسک و حجم یک معامله را مشخص میکنیم، بهتر است به فکر جبران ضرر احتمالی نیز باشیم؛ زیرا وقوع خطا در پیش‌بینی‌ها کاملاً امکان پذیر بوده و ما به عنوان یک معامله‌گر، باید پس از وقوع ضرر نیز توان ادامه فعالیت و جبران زیان‌های قبلی را داشته باشیم. در مورد معامله‌گر «الف» کاملا روشن است که برای جبران یک ضرر ۳۰ درصدی حتی با صرف نظر از مشکلات روحی و روانی پس از وقوع زیان‌های سنگین، طبق محاسبات ریاضی و مبحث افت سرمایه که در مقاله قبلی به آن اشاره شد؛ باید ۴۳ درصد سود کند تا به نقطه سر به سر برسد. اما به دست آوردن چنین سودی در بازار سهام، اصلاً کار آسانی نیست! کما اینکه بسیاری از معامله‌گران پس از وقوع چنین وضعیتی، نوعی حالت تهاجمی نسبت به بازار گرفته و گمان می‌کنند؛ باید با معاملات متوالی و افزایش حجم، اقدام به جبران افت سرمایه خود نمایند. چنین رویکردی، قطعاً منجر به نابودی کل دارایی این افراد خواهد شد. بنابراین عدم رعایت مدیریت ریسک، وصف حال معامله‌گران بازنده و غیرمنطقی است که، بعید به نظر می‌رسد حضور بلند مدتی در بازار مالی داشته باشند! اگر در مثال فوق نتیجه معامله سودده باشد؛ سود هنگفتی نصیب سرمایه گذار «الف» خواهد شد اما، همانطور که قبلاً گفتیم؛ نباید صرف بدست آوردن سود بیشتر، سرمایه خود را به خطر بیندازیم. در ادامه می‌خواهیم، یک مثال معاملاتی با جزئیات کامل و رعایت چهارچوب‌های کلی مدیریت سرمایه را، برای شما ذکر کنیم.
معامله‌گری بر اساس تحلیل تکنیکال کلاسیک در بورس تهران به داد و ستد سهام می‌پردازد. با مشاهده یک سیگنال خرید مطمئن در نمودار قیمتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، این شخص وارد موقعیت خرید می‌شود.
همان‌گونه که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید؛ قیمت با شکست نقطه تلاقی سطح مقاومتی و خط روند نزولی که، یکی از بهترین سیگنال‌های خرید در تحلیل نموداری می‌باشد؛ روند صعودی خود را تأیید کرده و یک موج افزایشی قدرتمند در حال شکل گیری است.این فرد افق سرمایه گذاری کوتاه مدتی داشته و بازه زمانی معاملات وی، حداکثر یک ماهه است. به همین دلیل در محاسبات بازده مورد انتظار، مواردی نظیر سود نقدی، حق تقدم سهام و… را در نظر نمی‌گیرد. جدول زیر، جزئیات این موقعیت معاملاتی را نشان میدهد.
پس از مشخص شدن جزئیات ورود و خروج از معامله طبق نمودار سهم، حداکثر مقدار ریسک را طبق استراتژی مدیریت سرمایه معین نموده و به منظور تعیین حجم موقعیت معاملاتی مذکور، باید مقدار ریالی ضرر احتمالی را بر حاصل تفریق نقطه ورود تا حد ضرر تقسیم نماییم.
۹۲۳۰ = (۴۹۰-۴۲۵) ÷ ۰۰۰/۶۰۰
سپس بر اساس مقدار حجم بدست آمده، بازده و بقیه جزئیات معامله مشخص خواهند شد.در نتیجه مشاهده میکنیم که، با مدیریت حجم معاملات و تعیین نقاطه خروج بهینه، به سادگی می‌توان ریسک را کنترل نموده و از بروز شرایط بحرانی در فرآیند معامله‌گری خود، پیش گیری کنیم.در مقالات بعدی، به تشریح کامل مفاهیم حد سود و زیان و بهترین روش‌های انتخاب نقاط خروج از بازار خواهیم پرداخت.
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (Volume)
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (Volume)
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (Volume)
در این مقاله آموزش اندیکاتور حجم معاملات (volume) هدف تیم بایننس فارسی است. همیشه اندیکاتورها به کمک معامله گران و تحلیل گران می‌روند تا با استفاده از آنها بتوان اطلاعات مهمی برای خرید و فروش و… به دست آورد. اندیکاتور حجم معاملات یا همان اندیکاتور volume نیز در این راستا داده‌های مهمی به تریدر انتقال میدهد که در این مقاله قصد داریم به آنها اشاره کنیم. نکات مهمی در مقاله ذکر شده است که می‌توانید از آنها استفاده کرده و در تحلیل تکنیکال خود بهترین نتیجه را بگیرید.
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (volume) +حجم معاملات چیست؟
شاید برای شما سؤال باشد که کدام اندیکاتور حجم معاملات را نشان می دهد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت اندیکاتور volume این وظیفه را به عهده دارد. علاوه بر نشان دادن حجم معاملات، تعداد معاملات در یک رنج قیمتی مشخص و در یک تایم فریم را نمایش میدهد. همچنین به‌علاوه دو مورد گفته شده ممکن است تریدر بتواند بر اساس تحلیل خود از اندیکاتور، از قدرتمند یا ضعیف بودن روند آگاه شود.
اکثر معامله گران از شاخص حجم معاملات استفاده نمی‌کنند، زیرا معتقدند که اندیکاتور ساده‌ای است و اطلاعات مهمی در بر ندارد؛ در صورتی که شما می‌توانید با استفاده از همین اندیکاتور سود خود را افزایش دهید و ریسک را در معاملات به حداقل میزان ممکن برسانید. حجم معاملات تأییدی برای الگوهای استفاده شده توسط تریدر در معاملات است. منظور از الگوها، الگوی سر و شانه، الگوی پرچم و… است.
اگر نگاه ساده‌ای به چارت‌ها و نمودارهای ارز دیجیتال یا سایر بازارهای مالی داشته باشید، حتماً ستون‌های سبز و قرمز را مشاهده کرده‌اید. به هر یک از این ستون‌ها کندل یا همان شمع گفته می‌شود. رنگ سبز کند نشان‌دهنده افزایش حجم معاملات نسبت به حجم قبل از خود است و رنگ قرمز کندل به این معنا است که حجم معاملات از معاملات قبلی کمتر بوده است.
زمانی می‌توانیم آغاز روند جدیدی را در نظر داشته باشیم که حجم معاملات در چارت بالا باشد. در مقابل زمانی که حجم معاملات پایین باشد، به این معنا است که تریدرها قصد انجام ترید ندارند. چون معامله‌گر به دنبال موقعیت‌های مناسب برای ورود به سهم است و زمانی که روند سهم ضعیف است و شرایط مناسب نمی‌باشد از ورود به سهم جلوگیری می‌کند. با استفاده از حجم معاملاتی که اندیکاتور volume نشان میدهد، می‌توان زمانی که نمودار نزولی و یا صعودی خواهد بود را تشخیص داد. در ادامه مطالب نکاتی در مورد ورود و خروج به معامله را مطرح کرده‌ایم.
در این قسمت از مقاله آموزش اندیکاتور حجم معاملات نکاتی را مطرح میکنیم که هنگام استفاده از اندیکاتور حجم معاملات در ارز دیجیتال، باید آنها را در نظر داشته باشید:
ابتدا باید حجم معاملات یا همان volume معاملات را مشاهده کنید. در قدم بعدی باید نمودار رمزارز موردنظر را بررسی کنید. در آخر زمانی که volume معاملات در حال افزایش باشد، ممکن است روند قیمت مثلاً ارز دیجیتال بیت کوین تغییر کند. برای مشاهده حجم نمودار در زمان‌های مختلف، می‌توانید تصویر زیر را مشاهده کنید.
آموزش کامل اندیکاتور Volume در تحلیل تکنیکال
اندیکاتورها غالباً به معامله گران و تحلیلگران کمک می‌کنند تا با استفاده از آنها بتوانند اطلاعات مهمی برای خرید و فروش و سایر امور مرتبط به دست آورد. اندیکاتور حجم معاملات یا اندیکاتور Volume هم در این راستا اطلاعات مهمی به تریدر منتقل می‌کند. به عبارت دیگر اندیکاتور Volume یک ابزار تحلیل تکنیکی به حساب میآید که فعالیت معاملاتی سرمایه گذاران را در یک دورۀ زمانی معین بازتاب میدهد.
معامله گرانی که از اندیکاتور Volume استفاده می‌کنند، می‌توانند با استفاده از این اندیکاتور حجم، میزان سود خود را افزایش دهند. به دلیل اهمیت اندیکاتور Volume تصمیم گرفتیم تا در این مقاله به کلیه مطالب مرتبط با این اندیکاتور بپردازیم و به نکات معاملاتی و تنظیم حجم معاملات با استفاده از این اندیکاتور اشاره کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله:
اندیکاتور Volumeیا اندیکاتور حجم معاملات چیست؟
اندیکاتور Volume، به اندیکاتوری گفته می‌شود که تعداد معاملات یا حجم آنها را در یک بازه زمانی معین و یک رنج قیمتی مشخص نشان میدهد؛ با این حال معمولاً به علت ساده بودن این اندیکاتور، معامله گران از آن استفاده زیادی نمی‌کنند در صورتی که سرمایه گذاران می‌توانند با استفاده از اندیکاتور Volume سود خود را افزایش دهند و ریسک معاملات را به حداقل برسانند. هم چنین با تجزیه و تحلیل حجم معاملات، معامله گران قادر خواهند بود قوی بودن یا ضعیف بودن روند را تخمین بزنند. برای مدریریت ریسک، پیشنهاد میکنیم مقاله نکات طلایی مدیریت ریسک و سرمایه گذاری مطالعه کنید.
در تحلیل نمودار قیمت حجم معاملات دو رنگ سبز یا قرمز وجود دارد. رنگ سبز نشان دهنده افزایش حجم معاملات نسبت به حجم قبلی است و رنگ قرمز نشانه کاهش حجم معاملات نسبت به حجم معاملات قبلی است. هم چنین معمولاً حجم داد و ستدها به شکل ستون‌های عمودی نشان داده می‌شوند هر چند که ممکن است در نرم افزارهای تحلیل تکنیکال و اندیکاتورهای دیگر این رنگها معانی دیگری داشته باشند.
در نمودار، حجم معاملات بالا نشان دهنده امکان شروع یک روند جدید است، ولی حجم معاملات پایین نشان دهنده عدم تمایل معامله گران به انجام معامله در بازار است.
یکی از کاربردهای اصلی اندیکاتور Volume ، این است که نشان میدهد حجم معاملات تأیید کننده الگوهای استفاده شده در تحلیلهای معامله گران است.
در به کارگیری اندیکاتور Volume باید حتماً در ابتدا حجم معاملات را ارزیابی کنیم و سپس، نمودار سهم را مورد بررسی قرار دهیم.
در این صورت، چنانچه حجم معاملات در حال افزایش باشد، امکان مقاله نحوه استفاده از حجم معاملات اینکه شاهد تغییر روند سهم هم باشیم، وجود دارد.
اندیکاتور Volume در واقع می‌تواند به عنوان یک راهنما عمل کند و حرکات سهم را وقتی نزولی و یا صعودی است، شناسایی کند. از این طریق معامله گران می‌توانند موقعیت‌های مناسب برای ورود به سهم را بشناسد و چنانچه روند سهم ضعیف و شرایط نامناسب باشد، از ورود به سهم اجتناب کنند.
کاربرد مقاله نحوه استفاده از حجم معاملات اندیکاتور Volume
معمولاً اندیکاتور Volumeبه همراه تحلیل قیمت به منظور تأیید قدرت روند یا تشخیص ضعف آن مورد استفاده قرار می‌گیرد و در طی آن می‌توان تغییر جهتهای نزولی به صعودی احتمالی را تشخیص داد.
تأیید روند:
- چنانچه در طی شکل گیری یک روند صعودی، حجم معاملاتی بالا برود، این موضوع تأیید کننده وضعیت افزایش قیمت به حساب میآید.
- چنانچه در طی شکل گیری یک روند نزولی، حجم معاملاتی بالا برود، این موضوع تأیید کننده وضعیت کاهش قیمت به حساب میآید.
ضعف روند:
- چنانچه حجم معاملاتی پایین بیاید اما قیمت افزایش پیدا کند، این موضوع می‌تواند علامتی مبنی بر ضعف روند صعودی باشد زیرا امکان دارد تقاضا برای سرمایه در قیمتهای بیشتر، متوقف شود.
نحوه انجام معامله با استفاده از اندیکاتور حجم یا Volume
اندیکاتورها در واقع شاخص‌هایی هستند که اطلاعات آماری مناسبی را در اختیار معامله گران می‌گذارند و به کارگیری آنها می‌تواند به معامله گران برای انجام معاملات کم‌ریسک و پر بازده کمک کند. به همین دلیل حتماً باید نحوه انجام معامله به وسیله اندیکاتورها را یاد بگیریم تا بتوانیم از کاربردهای آنها به بهترین نحو بهره مند شویم.
وقتی که نمودار سهم در روند صعودی قرار داشته باشد، افزایش حجم معاملات قادر است این روند را تثبیت و تأیید کند؛ بنابراین می‌توان از رشد قیمت سهام و اثبات روند صعودی آن مطمئن شد و در واقع موقعیت خرید را برای سهم انتخاب کرد.
وقتی که نمودار سهم در روند نزولی قرار داشته باشد، افزایش حجم معاملات امکان می‌یابد تا این روند را تثبیت و تأیید کند، بنابراین می‌توان از افت قیمت سهام و اثبات روند نزولی آن مطمئن شد و در واقع موقعیت فروش را برای سهم انتخاب کرد.
در زمانهایی که نمودار سهم درگیر مقاومت است و میخواهد از آن عبور کند، افزایش حجم معاملات در واقع سیگنال مثبتی برای شکست مقاومت و روند صعودی سهم به حساب میآید.
هم چنین در زمانهایی که نمودار سهم در ناحیه حمایتی معامله می‌شود، زیاد شدن حجم معاملات و تشخیص آن توسط اندیکاتور Volume، می‌تواند نشان دهنده برگشت پر قدرت سهم از نقاط حمایتی و افزایش تقاضا برای رشد سهم باشد.
چنانچه اندیکاتور حجم یا Volume ، به شکل متوالی در بازه زمانی، کاهش حجم معاملات را نشان دهد، احتمالاً سهم در حال خنثی شدن روند است و به نوعی استراحت می‌کند.
معمولاً بهترین نقطه برای خرید، زمانی اتفاق می‌افتد که در نمودار شاهد تغییر روند از نزولی به صعودی هستیم و در لحظه شکسته شدن خط روند، می‌توانیم افزایش حجم معاملات را شناسایی کنیم که در واقع در این حالت سیگنال خرید را دریافت میکنیم.
با استفاده از اندیکاتور Volume ، نقطه مناسب برای فروش زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت سهام به طور نسبی افزایش می‌یابد ولی حجم معاملات به طور قابل توجهی نسبت به قبل کاهش پیدا می‌کند؛ در این صورت سیگنال فروش را دریافت خواهیم کرد که در واقع خبر از روند نزولی در سهم میدهد.
نکات معاملاتی اندیکاتور Volume
- به طور کلی بهتر است صرفاً به سیگنال‌های اندیکاتور Volume بسنده نکنیم و بسته به شرایط سهم اندیکاتورهای دیگر را نیز در نظر بگیریم و با هم ترکیب کنیم تا نتیجه مطلوب‌تری حاصل شود.
- اطلاعاتی که از اندیکاتور حجم یاVolume دریافت میکنیم، در بازه‌های زمانی نزدیک‌تر به همان روز دریافت اطلاعات، اعتبار بیشتری دارند؛ به عنوان مثال آمار حجم معاملات در سه ماه گذشته برای ما کاربرد زیادی ندارد، هر چند که ممکن است این بازه زمانی برای تشخیص روند، اطلاعات مهمی داشته باشد.
- در مواقعی که قیمت سهم در حال افت است و هم چنین به موازات آن حجم معاملات نیز کاهش پیدا می‌کند، به طور کلی نمی‌توان سیگنال مثبت یا منفی برای آن در نظر گرفت و باید در حرکت‌های بعدی آن منتظر تثبیت روند بود.
- در بررسی اندیکاتور Volume، تقویت یا ضعف روند در نمودار سهم بسیار حائز اهمیت است، به همین دلیل تجزیه و تحلیل اندیکاتورهایی که می‌توانند روند و جهت آن را بسنجند مثل اندیکاتورADX همراه با اندیکاتور Volume، برای اعتبار تحلیل بسیار مهم است.
تشخیص ورود و خروج پول به سهم با استفاده از حجم معاملات
اطلاعات آماری در خصوص ورود و خروج پول از سهم برای بسیاری از معامله‌گران از اهمیت ویژهای برخوردار است. به همین دلیل به منظور ارزیابی شرایط موجود سهم مورد نظر، سنجش و ارزیابی این نوع دادهها اهمیت خاصی پیدا می‌کند. به طور کلی ورود پول به سهم، یک پالس مثبت و خروج پول از سهم، یک پالس منفی محسوب می‌شود. در این میان اندیکاتور حجم معاملات قادر است راهکارهای زیادی را در این زمینه در اختیار معامله گران قرار دهد. در مواقعی که قیمت سهام مثبت است و حجم معاملات نسبت به میانگین ماه گذشته، افزایش قابل توجهی پیدا کرده است، می‌توان تا حدی مطمئن بود که ورود پول به سهم روی داده است و می‌تواند به نوعی سیگنال مثبت محسوب شود.
در تشخیص خروج پول از سهم، قیمت سهام در منفی معامله می‌شود و همزمان افزایش حجم معاملات نسبت به میانگین حجم ماه گذشته را شاهد خواهیم بود. در این گونه مواقع اکثر معامله گران در حال فروش سهم و خارج شدن از آن هستند و به همین دلیل حجم معاملات به نسبت افزایش پیدا می‌کند. در این زمان می‌توان یک سیگنال منفی برای سهم در نظر گرفت و چنانچه معاملات سودآور است، بهتر است از سهم خارج شد.
با استفاده از اندیکاتور Volume چه سیگنالهایی را می‌توان دریافت کرد؟
۱. روند صعودی: زمانی روند صعودی را در پیش خواهیم داشت که قیمت‌ها در حال افزایش باشند، در همین حین حجم معاملات نیز روندی افزایشی و صعودی داشته باشد.
۲. روند نزولی: وقتی که قیمت‌ها در حال افزایش باشند ولی حجم معاملات در حال کاهش باشد، این موضوع سیگنالی مبنی بر معکوس شدن روند سهم ارسال می‌کند (از حالت صعودی به نزولی در آمدن)
۳. بازگشت روند: هنگامی که یک سهم روند نزولی و صعودی را به صورت بلند مدت تجربه کند و در راستای همان نمودار، حرکتی ثابت یا خنثی داشته باشد و در همین حین حجم معاملات هم افزایش یابد، بازگشت روند اتفاق می‌افتد.
زمان مناسب برای ورود به معاملات
برای اینکه متوجه شویم چه مقاله نحوه استفاده از حجم معاملات زمانی برای ورود به معاملات مناسب است تا سود خوبی به دست بیاوریم و از بروز ضرر و زیان احتمالی پیشگیری کنیم، باید دو مورد را در نظر داشته باشیم:
- باید مطمئن شویم که قیمت روز سهم، مثبت باشد.
- حجم معاملات در همان روز، از میانگین حجم معاملات ماهانه فراتر باشد.
وقتی از این دو شرط اطمینان حاصل کردید، می‌توانید نقطه ورود به معامله را مشخص کنید و خریدهای خود را ثبت کنید.
زمان مناسب برای خروج از معاملات
همان طور که لازم است بدانیم زمان ورود به معاملات چه وقتی است، باید بدانیم که چه زمانی باید از معاملات خارج شویم؛ در صورتی از یک معامله خارج شوید که شرایط زیر در جریان باشد:
- مطمئن شویم که قیمت روز سهم، منفی باشد.
- حجم معاملات در همان روز، از میانگین حجم معاملات ماهانه بیشتر باشد.
تنظیمات حجم معاملات (Volume) در نرم افزار مفید تریدر
- لازم به ذکر است که تعداد معاملات با حجم معاملات در اندیکاتور متفاوت است.
- شما می‌توانید با کلیک راست بر روی اندیکاتور Volume، به یک منو با چند گزینه دست پیدا کنید.
- در منوی باز شده گزینهProperties را انتخاب کنید تا پنجره Volumes باز شود.
- در پنجره Volumes، به زبانه Parameters بروید.
- در این زبانه، در مقابل گزینه Volumes، گزینه Tick را انتخاب کنید.
- با انتخاب گزینهTick ، اندیکاتور Volume بر اساس تعدادمعاملات تنظیم می‌شود.
- چنانچه در مقابل گزینه Volumes در زبانه Parameters، گزینه Real را انتخاب کنید، اندیکاتور بر اساس حجممعاملات تنظیم خواهد شد.
موضوع مهمی که باید در این قسمت حتماً در نظر گرفته شود این است که حتماً اندیکاتور Volume را برحسب حجم معاملات تنظیم کنید زیرا با این کار معامله گران می‌توانند از حجم معاملات برای تحلیلهای خود استفاده کنند.
اعتبار حجم معاملات
برخلاف خط روند، هر چه تعداد نقاطی را که در گذشته سهم بودهاند، بیشتر به یکدیگر وصل کنیم، خط روند اعتبار بیشتری پیدا می‌کند. برای تحلیل حجم معاملات نیز باید معاملاتی را که اخیراً صورت گرفته است، مورد بررسی قرار دهیم؛ برای مثال اگر حجم معاملات را در ۵۰ روز آخر سهم در نظر بگیریم، احتمالاً اطلاعات نامربوطی از سهم در خصوص حجم معاملات به دست میآید، اما اگر اطلاعات را بر اساس حجم معاملات اخیر مشخص کنیم، اطلاعات به دست آمده، معتبرتر خواهد بود.
نکته مهم: یک موضوع مهم درباره حجم معاملات این است که وقتی قیمت کاهش پیدا می‌کند در صورتی که حجم معاملات هم پایین باشد نمی‌توان کاهش قیمت را یک سیگنال قوی محسوب کرد اما سیگنالی که در حجم معاملات پایین همراه با افزایش قیمت ارسال شود، سیگنال مهمی به حساب میآید.
سخن پایانی
اندیکاتور Volume ، حجم معاملات را در یک بازه زمانی مشخص و یک رنج قیمتی خاص نشان میدهد و به معامله گران کمک می‌کند تا با توجه به حجم معامله، روند را تا حدود زیادی تخمین بزنند.
اندیکاتور Volume یکی از بهترین راهنماها برای شناسایی حمایت و مقاومتهای حال و آینده سهم است. همان طور که گفته شد، نمودار این اندیکاتور به صورت دو رنگ سبز و قرمز در دسترس است؛ زمانی که نمودار به رنگ قرمز ظاهر می‌شود، نشان دهنده افزایش عرضه است و به ما میگوید که می‌تواند با استفاده از حجم معاملات مقاومت معتبر را مورد بررسی قرار دهد.
اما زمانی که نمودار سبز رنگ باشد، نشان دهنده حجم معاملات بالا و وجود حمایت قوی و افزایش تقاضا برای نمودار قیمت سهم است. با این حال بهتر است اندیکاتور Volume در کنار سایر اندیکاتورها، از جمله اندیکاتور مومنتوم مورد استفاده قرار بگیرد و یا برای یافتن الگوها در نمودار قیمت سهم از آن بهره برداری شود زیرا در این صورت تحلیل معتبرتری خواهیم داشت.
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (Volume)
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (Volume)
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (Volume)
در این مقاله آموزش اندیکاتور حجم معاملات (volume) هدف تیم بایننس فارسی است. همیشه اندیکاتورها به کمک معامله گران و تحلیل گران می‌روند تا با استفاده از آنها بتوان اطلاعات مهمی برای خرید و فروش و… به دست آورد. اندیکاتور حجم معاملات یا همان اندیکاتور volume نیز در این راستا داده‌های مهمی به تریدر انتقال میدهد که در این مقاله قصد داریم به آنها اشاره کنیم. نکات مهمی در مقاله ذکر شده است که می‌توانید از آنها استفاده کرده و در تحلیل تکنیکال خود بهترین نتیجه را بگیرید.
آموزش اندیکاتور حجم معاملات (volume) +حجم معاملات چیست؟
شاید برای شما سؤال باشد که کدام اندیکاتور حجم معاملات را نشان می دهد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت اندیکاتور volume این وظیفه را به عهده دارد. علاوه بر نشان دادن حجم معاملات، تعداد معاملات در یک رنج قیمتی مشخص و در یک تایم فریم را نمایش میدهد. همچنین به‌علاوه دو مورد گفته شده ممکن است تریدر بتواند بر اساس تحلیل خود از اندیکاتور، از قدرتمند یا ضعیف بودن روند آگاه شود.
اکثر معامله گران از شاخص حجم معاملات استفاده نمی‌کنند، زیرا معتقدند که اندیکاتور ساده‌ای است و اطلاعات مهمی در بر ندارد؛ در صورتی که شما می‌توانید با استفاده از همین اندیکاتور سود خود را افزایش دهید و ریسک را در معاملات به حداقل میزان ممکن برسانید. حجم معاملات تأییدی برای الگوهای استفاده شده توسط تریدر در معاملات است. منظور از الگوها، الگوی سر و شانه، الگوی پرچم و… است.
اگر نگاه ساده‌ای به چارت‌ها و نمودارهای ارز دیجیتال یا سایر بازارهای مالی داشته باشید، حتماً ستون‌های سبز و قرمز مقاله نحوه استفاده از حجم معاملات را مشاهده کرده‌اید. به هر یک از این ستون‌ها کندل یا همان شمع گفته می‌شود. رنگ سبز کند نشان‌دهنده افزایش حجم معاملات نسبت به حجم قبل از خود است و رنگ قرمز کندل به این معنا است که حجم معاملات از معاملات قبلی کمتر بوده است.
زمانی می‌توانیم آغاز روند جدیدی را در نظر داشته باشیم که حجم معاملات در چارت بالا باشد. در مقابل زمانی که حجم معاملات پایین باشد، به این معنا است که تریدرها قصد انجام ترید ندارند. چون معامله‌گر به دنبال موقعیت‌های مناسب برای ورود به سهم است و زمانی که روند سهم ضعیف است و شرایط مناسب نمی‌باشد از ورود به سهم جلوگیری می‌کند. با استفاده از حجم معاملاتی که اندیکاتور volume نشان میدهد، می‌توان زمانی که نمودار نزولی و یا صعودی خواهد بود را تشخیص داد. در ادامه مطالب نکاتی در مورد ورود و خروج به معامله را مطرح کرده‌ایم.
در این قسمت از مقاله آموزش اندیکاتور حجم معاملات نکاتی را مطرح میکنیم که هنگام استفاده از اندیکاتور حجم معاملات در ارز دیجیتال، باید آنها را در نظر داشته باشید:
ابتدا باید حجم معاملات یا همان volume معاملات را مشاهده کنید. در قدم بعدی باید نمودار رمزارز موردنظر را بررسی کنید. در آخر زمانی که volume معاملات در حال افزایش باشد، ممکن است روند قیمت مثلاً ارز دیجیتال بیت کوین تغییر کند. برای مشاهده حجم نمودار در زمان‌های مختلف، می‌توانید تصویر زیر را مشاهده کنید.
بررسی حجم معاملات سهم در بورس و دلیل اهمیت آن
در تعریف حجم معاملات سهم در بورس، آن تعداد از اوراق بهاداری که بین خریداران و فروشندگان طی زمانی مشخص رد و بدل می‌شود را حجم معاملات می‌نامیم. این مدت زمان معمولا یک روز معاملاتی است که از شروع به کار بازار بورس تا پایان زمان معاملات محاسبه می‌شود؛ اما، گاهی حتی بازه زمانی یک هفته‌ای یا چند ماهه نیز برای محاسبه این عدد در نظر گرفته می‌شود.
نمودار حجم معاملات روند سهم یا بازار را نشان میدهد؛ مسئله‌ای که بررسی آن در تشخیص الگو به تحلیلگران کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را اتخاذ کنند. این مفهوم تنها برای یک سهم قابل بررسی نیست؛ بلکه برای یک صنعت خاص و یا حتی کل بازار بورس یا فرابورس مورد بررسی قرار می‌گیرد.
محاسبه حجم معاملات در بورس
حجم معاملات سهم، با تکمیل هر معامله بین فروشنده و خریدار تغییر می‌کند. درست زمانی که خریدار در حجم و قیمت ارائه شده توسط فروشنده با او به توافق برسد، یک معامله به لیست معاملات انجام شده اضافه می‌شود و حجم معاملات را افزایش میدهد. به همین ترتیب، اگر طی روز معاملاتی 50 معامله انجام شود، حجم معاملات سهم در آن روز معاملاتی 50 خواهد بود. عددی که در پایان روز معاملاتی برای حجم معاملات یک نماد ذکر می‌شود، اهمیت بسیاری برای سرمایه‌گذاران دارد. مقدار حجم معاملات می‌تواند از عوامل مهم در تصمیم‌گیری افراد برای آینده سرمایه‌گذاری آنها به حساب آید.
برای دیدن نمودار حجم معاملات کافیست تا به سایت رسمی مدیریت فناوری بورس تهران مراجعه کنید. در این سایت، با جست‌و‌جوی نام نماد شرکت مورد نظر حجم معاملات انجام شده در یک شرکت طی زمان مشخص نمایش داده می‌شود.
اهمیت حجم معاملات در بورس
حجم معاملات تنها در خصوص سهام موجود در بازار بورس ایران دارای اهمیت نیست. در اکثر بازارهای مالی دنیا حجم معاملات مورد پیگیری سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. به همین دلیل نیز، این اطلاعات در ساعاتی مشخص از روز معاملاتی در اختیار افراد قرار می‌گیرد. گزارشات حجم معاملاتی که چند مرتبه در روز اعلام می‌شوند معمولا تخمینی از حجم معاملات کلی یک روز است. معمولا در پایان ساعت معاملاتی بازار حجم معاملاتی گزارش می‌شود که این عدد نیز به شکل تخمینی محاسبه می‌شود. در نهایت، عدد دقیق و نهایی در روز کاری بعد گزارش می‌شود. این عدد یکی از مبناهای انتخاب نمادها یا صنعتی خاص برای سرمایه‌گذاری و یا خروج از معاملات است.
به دلیل اهمیت حجم معاملات اندیکاتوری به نام Volume ایجاد شده است که استفاده از آن در تحلیل تکنیکال بازار بسیار کاربردی و با اهمیت است. تغییرات این اندیکاتور اطلاعات با کیفیتی را در اختیار سرمایه‌گذاران تکنیکالی می‌گذارد.
رابطه حجم معاملات و قیمت سهم
به خاطر داشته باشید که، حجم معاملات سهام بر قیمت معاملات ارجحیت دارد. با این حال، این دو مفهوم با یکدیگر مرتبط هستند. همانطور که عنوان کردیم، تغییر حجم معاملات اطلاعات خوبی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار میدهد؛ اما افزایش یا کاهش حجم معاملات سهم در بورس چه معنی دارد؟ برخی از معامله‌گران تصور می‌کنند که افزایش حجم معاملات زمان مناسب برای فروش سهم را نشان میدهد. این اشتباهی بزرگ است که بخصوص در معامله‌گران تازه وارد بازار دیده می‌شود. در این زمینه، باید به نمودار قیمت سهم در کنار نمودار حجم معاملات توجه کرد. این بررسی از آنجا اهمیت دارد که گاهی حجم معاملات با افزایش قیمت کم می‌شود. این یک نشانه است؛ نشانه‌ای برای این که حرکت صعودی به سود منجر نمی‌شود.
از طرفی اگر حجم معاملات و قیمت سهم در یک زمان افزایش پیدا کنند، احتمالا ارزش سهام شرکت منتظر تغییراتی مثبت است. معامله‌گران با تجربه و متخصصان بازار سرمایه این نشانه‌ها را به خوبی می‌شناسند و برای ورود به موقعیت معاملاتی جدید و یا تغییر آن از این نشانه‌ها استفاده می‌کنند. البته، اگر در حالی که قیمت در سطح پایینی قرار دارد، حجم معاملات افزایش پیدا کند، نشانه مثبتی مبنی بر افزایش ارزش سهم در آینده خواهد بود. با این توصیف، دور از ذهن نیست که خرید سهمی با این ویژگی در آینده سود خوبی نصیب سرمایه‌گذار خواهد کرد. بنابراین، در بررسی حجم معاملات سهم، نمودار قیمت در همان بازه زمانی می‌تواند حاوی نشانه‌های مثبتی برای معامله‌گر باشد.
بازه زمانی در بررسی نمودار حجم معاملات
بازه زمانی در بررسی نمودار حجم معاملات اهمیت بسیاری دارد. گاهی برخی از معامله‌گران با اینکه این مسئله را می‌دانند، اما دچار اشتباه می‌شوند. آنها در کنار بررسی نمودار حجم معاملات بازه زمانی مشخص نمی‌کنند. برخی دیگر، بازه را در نظر می‌گیرند؛ اما این بازه را بسیار طولانی مثلا یک سال یا حتی بیشتر در نظر می‌گیرند.
از آنجا که تغییر حجم معاملات سهم در اکثر موارد ناگهانی رخ میدهد، برای تاثیر بیشتر در تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش تنها می‌توان در بازه یک روزه یا یک هفته روی این نمودارها حساب کرد؛ زیرا، ممکن است طی گذشت یک روز، حجم معاملات به طرز ناباوری تغییر کند. این تغییر می‌تواند مثبت یا منفی باشد.
حجم معاملات سهم حاوی چه اطلاعاتی است؟
حجم معاملات اطلاعاتی از روند فعالیت بازار و نقدینگی موجود در آن را در اختیار فعالان بازار قرار میدهد. حجم معاملات بالا برای سهام یک شرکت نشان‌دهنده نقدشوندگی بیشتر یا انجام سریعتر سفارش خرید یا فروش و امکان ارتباط گرفتن راحت خریدار و فروشنده است. از طرفی، درست در زمانی که سرمایه‌گذاران ذهنیتی از شیوه حرکت بازار و شکل فعالیت در آن ندارند یا به اصطلاح نسبت به سرمایه‌گذاری خود مردد هستند، حجم معاملات گزینه‌های پیش رو را برای تصمیم‌گیری آنها افزایش میدهد.
نقدشوندگی سهام و حجم معاملات در بورس
حجم معاملات بالا برای یک سهم نشانه مثبتی برای آن است، که به معنی میزان استقبال از سهم نیز تفسیر می‌شود. البته، استقبال می‌تواند به معنی منفی یا مثبت در این بحث بررسی شود. معمولا حجم معاملات بالا گزینه‌ای مثبت برای سهم و نشان از استقبال زیاد از آن است.
گاهی درست در زمانی که نیاز به فروش سهام موجود در پرتفوی خود را دارید، با ثبت درخواست فروش در سامانه معاملاتی متوجه می‌شوید که حجم معاملات در سهم آنقدر کم است که احتمالا هیچ خریداری برای سهم شما وجود نداشته باشد. اینجاست که اهمیت نقدشوندگی سهام بیش از پیش می‌شود. به این ترتیب، پیش از خرید سهمی خاص باید توجه کنید که سهمی با نقدشوندگی پایین، گزینه مناسبی برای خرید به شمار نمی‌رود. البته، در بحث نقدشوندگی، تاثیر حجم مبنا بر حجم معاملات سهام فعال در بازار بورس نیز باید بررسی شود. گاهی درست در زمانی که سهم به عدد حجم مبنا می‌رسد، اگر معامله‌گران از خرید و فروش سهام دست بر‌دارند، نقدشوندگی سهم دچار مشکل می‌شود.
حجم معاملات سهم و اندیکاتورهای مربوط به آن
همانطور که می‌دانید، با مقاله نحوه استفاده از حجم معاملات توجه به این که هر اندیکاتور از فرمول‌های متفاوت و مخصوص خود استفاده می‌کند، سرمایه‌گذار باید مناسب با اهداف خود در بازار، مناسب‌ترین اندیکاتور را انتخاب نماید. استفاده از اندیکاتور مناسب می‌تواند پروسه تصمیم‌گیری در انتخاب سهم را آسان نماید. اندیکاتور یا شاخص حجم تعادلی و جریان پول چایکین از ساده‌ترین و در عین حال کاراترین اندیکاتورهای مرتبط با حجم معاملات سهام هستند.
استفاده از اندیکاتورهای مرتبط با حجم معاملات می‌تواند مسائل فراوانی را روشن و به همین ترتیب، به معامله‌گر برای دریافت سیگنال‌های مفید کمک کرده و در تصمیم‌گیری‌های او نقش موثری داشته باشد .
استفاده از حجم معاملات برای تشخیص روند بازار
این نکته که حجم معاملات باید روند معاملات را تایید کند را می‌توان مهمترین کاربرد حجم معاملات در تحلیل سهام برشمرد. تمایل خریداران به خرید بیشتر سهم یا بالعکس تمایل فروشندگان به عرضه سهام خود، با حجم معاملات سنگین سهم همراه است. این مسئله نیز با روند حرکتی سهم در ارتباط است. روند قیمتی صعودی سهم برای ادامه یافتن نیاز دارد تا حجم معاملات در روزهای مثبت سنگین و سنگین‌تر شود. در طرف دیگر، ادامه روند نزولی در سهم تا زمان سنگین بودن حجم معاملات در جهت منفی ادامه پیدا می‌کند.
بررسی الگوهای حجم معاملات سهم طی زمان، دور نگاهی از نقاط قوت یا ضعف بخشی از بازار بورس یا کل آن به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کند. به این ترتیب، می‌توان ادعا کرد که حجم معاملات سهم در مقایسه با دیگر مفاهیم با اهمیت در تحلیل تکنیکال بازار بورس، نقش برجسته‌تری دارد. اما چطور از حجم معاملات سیگنال برگشت روند بازار بگیریم؟
پس از بررسی حجم معاملات در بورس برای دستیابی به بهترین نتیجه باید چندین مولفه دیگر را بررسی کنید. بررسی مولفه‌های تاثیرگذار در روند بازار، به شناسایی نقاط قوت یا ضعف روند کمک می‌کند. این مسئله از آن‌جایی برای سرمایه‌گذار اهمیت دارد که شرکت در حرکات قوی بازار و دوری از حرکات ضعیف برای سرمایه‌گذاری توصیه می‌شود. حقیقت این است که، کاهش قیمت یا حتی افزایش آن به هنگام کاهش حجم معاملات سهم، سیگنال مناسب و قوی نیست.
در یک بازار صعودی یا نزولی، حرکاتی که عموما تند و شدید در قیمت‌ها رخ می‌دهند و افزایش شدید حجم معاملات سهم را با خود به همراه دارند، سیگنال برجسته پایان یک روند در بازار بورس محسوب می‌شوند. البته، این حرکات را با عنوان حرکات خستگی می‌شناسیم.
کاهش قیمت در ساعات انتهای روز معاملاتی بسیاری از سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار داده و فشار فروش را بیشتر می‌کند. نتیجه این امر، نیز افزایش حجم معاملات سهم خواهد بود.
در حالت دیگر، بعد از حرکت دراز مدت قیمت به سمت بالا یا پایین، اگر قیمت شروع به تغییرات کوچک اما با حجم معاملات سنگین کند، این موقعیت را می‌توان سیگنال برگشت روند به شمار آورد. در این حالت، احتمالا تغییر روند در حال انجام است و مسیر قیمت قابلیت تغییر دارد.
یکی دیگر از راه‌های استفاده از حجم معاملات در این زمینه بررسی تاریخچه اندیکاتور حجم معاملات از گذشته تا به امروز است. با این وجود، همواره استفاده از اطلاعات به‌روز، تحلیل کارا و صحیح‌تری تولید می‌کند. علاوه بر این، بررسی اطلاعات بسیار قدیمی مربوط به حجم معاملات سهم امکان ایجاد اشتباه در تحلیلتان را به وجود خواهد آورد.
ارتباط میان حجم معاملات در بورس و ورود و خروج پول هوشمند
ورود و خروج پول هوشمند از مفاهیم کاربردی و مورد استفاده افراد فعال در بازار سرمایه است که بررسی آن در معاملات اهمیت دارد. افزایش یا کاهش عدد حجم معاملات در بورس با ورود یا خروج نقدینگی در ارتباط است. هر افزایش حجمی در معاملات یک سهم نشانه اتفاقی مثبت در روند آینده سهم نیست. در حقیقت، بررسی رابطه میان ورود و خروج پول هوشمند و حجم معاملات سهم را نمی‌توان به سادگی تشخیص داد. زمانی که در حجم معاملات افزایش ناگهانی مشاهده می‌شود، نتیجه تحلیل آن به معنای خروج نقدینگی و یا به معنای ورود آن است. پس، چطور باید با تغییر این شاخص ورود یا خروج پول هوشمند را تشخیص داد؟ به این منظور، ابتدا باید بررسی کرد که این میزان افزایش حجم در جهت قوت بخشیدن به خرید سهام بوده است یا به فروش آن. پس از بررسی این موضوع تعداد خریدار و فروشنده پا به میان می‌گذارد.
چنانچه حجم معاملات یک سهم بالا و تعداد خریداران کم باشد، احتمالا این سهم ورود پول هوشمند را تجربه کرده است. البته ناگفته نماند که زمان ورود پول هوشمند، قیمت روز سهم باید مثبت باشد. اما اگر حجم معاملات زیاد و تعداد فروشندگان کم باشد، احتمالا با خروج پول هوشمند مواجه هستیم. قیمت روز سهم در این حالت باید در بازه منفی قرار داشته باشد.
برای تشخیص ورود و خروج پول هوشمند با بررسی حجم معاملات، نیاز به بررسی تمام بازار نخواهید داشت. با فیلترنویسی می‌توانید سهم‌ها را غربال کنید و نقش مولفه‌های مورد نظر را در نتایج به دست آمده بررسی کنید. برای مثال؛ با فیلتر حجم معاملات به راحتی می‌توانید مولفه حجم معاملات را در سهم‌ها بررسی کنید و آن سهم‌هایی را که افزایش حجم داشته‌اند، از فیلتر تحویل بگیرید. با استفاده از ابزارهای امروزی طی زمان کمتر می‌توانید فرصت‌های معاملاتی مطلوب برای سرمایه‌گذاری را پیدا کنید.
سخن پایانی
حجم معاملات سهم در بورس فاکتور بسیار مهمی است که می‌توان با تحلیل و بررسی آن به نتایج مهمی دست یافت. حجم معاملات سهم در تشخیص حرکت یا جنبش سهم‌ها و روند حرکت بازار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. این شاخص می‌تواند نشانه خوبی برای تشخیص احتمال سودآوری سرمایه‌گذاری در بازار یا در سهمی خاص برای سرمایه‌گذاران باشد. به این ترتیب، سرمایه‌گذار می‌تواند تصمیم بگیرد تا سهام خود را به فروش رسانده و یا آن را نگه دارد. در حقیقت، حجم معاملات در دسته ابزارهای مهم و کاربردی برای مطالعه و بررسی روند بازار قرار می‌گیرد.
با این حال مقاله نحوه استفاده از حجم معاملات که، استفاده از حجم معاملات سهم در بازار بورس در تصمیم‌گیری بسیار تاثیرگذار است، اما نباید در کنار مشاهده و بررسی آن به دیگر مولفه‌ها مثل قیمت و تاثیرات آن بی توجه باشیم.
سوالات متداول
آیا حجم معاملات بر نقدشوندگی سهام تاثیرگذار است؟
بله. حجم معاملات و نقدشوندگی دو مفهوم مرتبط با یکدیگر محسوب می‌شوند.
برای استفاده از اطلاعات مربوط به حجم معاملات سهم باید اطلاعات قدیمی را بررسی کنیم؟
در این زمینه اطلاعات جدیدتر مفیدتر خواهد بود. بررسی اطلاعات بسیار قدیمی نتیجه تحلیل را دچار خطا می‌کند.
کارگزاری هوشمند رابین
کارگزاری فارابی
کارگزاری مهر آفرین
این مقاله به کوشش زهرا هادی زاده و دیگر اعضای تیم نظارت تولید شده است. تک‌تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت وب فارسی داشته باشیم.
دیدگاه شما