وبلاگ شخصي دکترعلي رضا ثابتي
ترازنامه ویادداشتهای توضیحی صورت های مالی اساسی
حقوق صاحبان سرمایه
حقوق صاحبان سرمایه عبارت از باقی مانده ای است که از کسر جمع بدهی های واحد تجاری از جمع دارایی های آن حاصل می شود .حقوق صاحبان سرمايه (سهام) بطور كلي واژه حق شامل حقوق صاحبان سهام و حقوق بستانكاران ميباشد. در واقع در معادله حسابداري ، دارايي برابر است با حقوق نسبت به همان دارايي ، كه اين حقوق شامل حقوق مالكانه و حقوق غير مالكانه ميباشد.
حقوق مالكان برابر است با تفاوت بين داراييها و بدهيهاي شركت كه اغلب خالص داراييها نيز ناميده ميشود. برحسب سنت حقوق مالكان به دو گروه سرمايه پرداخت شده و سود انباشه طبقهبندي ميشود. سرمايه پرداخت شده نيز متشكل از سهام ( عادي و ممتاز ) و صرف سهام ميباشد. اما با وجود پديدار شدن اوراق بهادار مختلط مانند اوراق قرضه قابل تبديل به سهام ، طبقهبندي انواع مختلف اوراق بهادار بسيار مشكل می باشد.
1-تئوري مالكيت
بر اساس تئوري مالكيت ، دارايي تحت تملك مالك و بدهي تعهدات وي ميباشد و در معادله حسابداري آن مالك در كانون توجه قرار ميگيرد.
داراييها – بدهيها = سرمايه ( ثروت مالك )
طبق اين تئوري، درآمد موجب افزايش ميزان مالكيت و هزينههاي دوره موجب كاهش آن ميشود. از اين رو سود خالص بهصورت مستقيم به مالكان تعلق ميگيرد و هم چنين سود نقد پرداختي نشان دهنده برداشت از ثروت مالكان است.
تئوري مالكيت به بهترين شكل ممكن در واحدهاي تجاري كه به صورت مالكيت انفرادي هستند و شركتهاي تضامني كاربرد دارد.
هيئت استانداردهاي حسابداري مالي ( FASB ) با استفاده از اين تئوري مفهوم سود جامع را تعريف كرد. مفهوم سود جامعدر بر گيرنده همه اقلامي ميشود كه طي يك دوره بر ميزان مالكيت اثر ميگذارند ، به استثناي سود تضميني و رويدادهاي كه در بخش سرمايه انجام ميشود. از ديگر كاربردهاي ديگر تئوري مالكيت ميتوان به ثبت سرمايهگذاريها در واحدهاي فرعي كه از نوع تلفيق نميباشند ، اشاره كرد. از ديدگاه اين تئوري ، سهم شركت مادر يا واحد تجاري اصلي از سود هرسال به حساب سرمايه اضافه ميشود.
2-تئوري واحد تجاري
بر اساس اين تئوري ، تصور بر اين است كه يك سازمان داراي موجوديت و حتي شخصيتي جدا از مالكيت خود است و شركت الزاماً معرف بنيانگذاران و مالكان خود نميباشد.
داراييها = بدهيها حقوق صاحبان سهام
از ديدگاه تئوري واحد تجاري ، سود خالص نشان دهنده تغيير در اقلام باقيمانده در حقوق صاحبان سهام است ، پس از اين كه ساير ادعاها تأمين شوند. به بيان ديگر فقط در صورتي سود خالص ميتواند به عنوان سود مشخص به سهامداران تلقي شود كه ادعاهايي نظير بهره اوراق قرضه و ماليات بر سود پرداخت شود و مابقي متعلق به سهامداران است. از اين رو ميتوان بيان كرد ، بهره اوراق قرضه و ماليات براي واحد تجاري هزينه نبوده ، بلكه نوعي تقسيم سود ميباشد.
كاربرد اصلي اين تئوري در شركتهاي سهامي قابل مشاهده است ، ولي ميتوان در مورد شركتهاي غير سهامي كه داراي عمر و زندگي جدا از مالكان خود ميباشند ، تئوري واحد تجاري را به كار گرفت.
ديدگاه مبتني بر حقوق باقيمانده در فاصله بين تئوري مالكيت و تئوري واحد تجاري است. به بيان ديگر اين تئوري از نظر شكل معادله حسابداري بيشتر تئوري مالكيت و از نظر نوع واحد تجاري شبيه به تئوري واحد تجاري ميباشد.
حقوق باقيمانده = داراييها – حقوق خالص
حقوق خاص شامل ادعاهاي بستانكاران و حقوق صاحبان سهام ممتاز ميشود. در واقع حقوق باقيمانده همان حقوقي است كه متعلق به سهامداران عادي است. ولي در برخي موارد كه شركت به ورطه ورشكستگي افتاده است ، امكان داردحقوق سهامداران عادي از بين برود و دارندگان سهام ممتاز يا دارندگان اوراق قرضه در گروهي قرار گيرند كه نسبت به مقادير باقي مانده داراي حق باشند.
4-تئوري شركتهاي سهامي
تئوري شركتهاي سهامي ديدگاهي گستردهتر از تئوري واحد تجاري ارائه ميكند. از ديدگاه تئوري واحد تجاري ، سازمان بعنوان يك واحد اقتصادي جداگانه مورد توجه قرار ميگيرد كه اصولاً در جهت تأمين منافع دارندگان حقوق فعاليت مينمايد ، در حالي كه در تئوري شركتهاي سهامي ، شركت سهامي بعنوان يك نهاد اجتماعي مورد توجه قرار ميگيرد كه جهت تأمين منافع بسياري از ذينفعان فعاليت ميكند. از يك ديدگاه گستردهتر ذينفع شامل سهامداران ، بستانكاران ، كاركنان ، مشتريان ، نهادهاي دولتي و ساير ذينفعان ميباشد.
داراييها = حقوق ذينفعان
اين ديدگاه در مورد شركتهاي سهامي بزرگ و نوين كاربرد بسياري زيادي دارد ، زيرا آنها ناگزير به اثرات ناشي از اقدامات خود برروي گروههاي مختلف و كل جامعه توجه كرده و گزارش ارزش افزوده اقتصادي و حسابداري محيط زيست ازكاربردهاي تئوري شركتهاي سهامي ميباشد.
از ديدگاه شركتهاي سهامي ، جايگاه سود انباشته در ترازنامه مشابه جايگاهي است كه آن در تئوري واحد تجاري دارد.در هر يك از اين ديدگاهها سود انباشته نشان دهنده بخشي از حقوق صاحبان سهام است و به گروههايي تعلق دارد كه نسبت به حقوق باقيمانده داراي حق ميباشند و يا آن نشان دهنده حقوق تقسيم نشده است.
از اين رو در تئوري واحد تجاري ، سود انباشته نشان دهنده حقوق سهامداران و بستانكاران ميباشد ، اما در تئوري شركتهاي سهامي ، سود انباشته نشان دهنده حقوق تمامي ذينفعان ميباشد.
5-تئوري وجوه
در تئوري وجوه رابطه مشخصي كه در ساير تئوريها كه اقدام به شخصيت بخشيدن به شركت ميشود و آن را بعنوان يك واحد حقوقي يا اقتصادي ميشناسند ، مطرح نيست. بلكه در تئوري وجوه يك واحد عملياتي و مبتني بر فعاليت دركانون توجه حسابدار قرار ميگيرد. اين حوزه فعاليتها كه آن را وجوه مينامند شامل گروهي از داراييها و تعهدات مربوطه و سرانجام محدوديتهايي ميشود كه نشان دهنده فعاليتهاي اقتصادي خاص ميگردد.
داراييها = محدوديت نسبت به داراييها
بر اساس اين تئوري ، داراييها نشان دهنده خدمات آينده به وجوه يا واحد عملياتي هستند و بدهيها نشان دهنده محدوديتهايي بروي داراييها ميباشند.
در نهادهاي دولتي و غير انتفاعي تئوري وجوه بيش از جاهاي ديگر مفيد واقع ميشود. ولي تئوري وجوه در زمينههاي خاص در درون شركتهاي سهامي مثل حسابداري شعب و حسابداري براي اموال ، كاربرد دارد.
به نام يگانه حسابدار حسابرس كه ترازنامه سند اندوخته هركس را بدون حسابسازي برايش تدوين مي كند. و مالياتي اضافه بر دارايي او و اندوخته هايش نخواهد بست و تلفيقي بدون محافظه كاري و رضايت طرفين صورت نخواهد داد.
هدف این وبلاگ:
بررسي مسائل مالي،حسابرسي ومالیاتی براي دانشجويان و كاربران محترم است
دارایی چیست؟ (انواع دارایی و نحوهی ثبت آن در ترازنامه)
داراییها منابعی هستند که ارزش اقتصادی دارند و تحت مالکیت افراد، دولت یا شرکتها هستند. در این مطلب در مورد دارایی، دارایی در کسبوکار و انواع آن توضیح میدهیم؛ همچنین پاسخ میدهیم دارایی شخصی چیست و چه مواردی را شامل میشود. با ما همراه باشید.
جدیدترین فرصتهای شغلی شرکتهای معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
دارایی چیست؟
دارایی نوعی سرمایهگذاری است که شرکت یا فرد انتظار دارد که مزایای آن را در آینده کسب کند. دارایی شرکتها میتواند جریان نقدینگی را تولید کند و هزینهها را کاهش و فروش را افزایش دهد.
از نمونههای دارایی میتوان به اوراق بهادار، موجودی نقدی و بانک، زمین، ساختمان، حسابهای دریافتی از مشتریان و سرمایهگذاریها اشاره کرد.
تفاوت بین هزینه و دارایی چیست؟
تفاوت بین هزینه و دارایی این است که هزینهها فقط برای دورهای کوتاه، در حالی که داراییها برای طولانیمدت سودمند هستند. به عنوان مثال، اگر شرکتی برق بخرد، این یک هزینه برای کسبوکار است؛ در حالی که اگر دستگاه تولیدیای را بخرند، این یک دارایی برای سازمان محسوب میشود؛ چراکه دستگاه تولیدی برای سالهای آینده نیز کاربردهای مفید و درآمدزایی در کسبوکار خواهد داشت.
دارایی کسبوکار چیست؟
داراییهای کسبوکار منابعی هستند که شرکت در نتیجهی انجام معاملات تجاری آنها را به دست میآورد و قصد دارد از آنها برای تولید جریان نقدی، بهبود فروش یا کاهش هزینهها استفاده کند.
داراییهای کسبوکار انواع مختلفی دارند. برخی از آنها بلندمدت، در حالی که برخی دیگر کوتاهمدت هستند. برخی از داراییها کالاهای مادی را شامل میشوند و برخی دیگر جزء منابع نامشهود هستند.
در ادامه، چند نوع دارایی کسبوکار را بیان میکنیم:
۱. داراییهای جاری
داراییهای جاری جزء منابع کوتاهمدت اقتصادی هستند که از آن جمله میتوان پول نقد و معادلهای آن، مانند اوراق خزانه، گواهی سپرده و همچنین اوراق بهادار قابلفروش، موجودی حساب، هزینههای پیشپرداخت و حسابهای جاری، را نام برد. به طور کلی، داراییهای جاری منابعی هستند که شرکت انتظار دارد ظرف ۱ سال آنها را به پول نقد تبدیل کند.
۲. داراییهای ثابت
این منابع بلندمدت هستند که گاهی به عنوان داراییهای مشهود کسبوکار نیز شناخته میشوند، زیرا جزء منابع مادی هستند که میتوان آنها را دید و لمس کرد. برخلاف داراییهای جاری، شرکتها نمیتوانند داراییهای ثابت خود را بهراحتی به پول نقد تبدیل کنند؛ به عبارت بهتر، کسبوکارها معمولا از داراییهای ثابت خود برای تولید کالا و ارائهی خدمات استفاده میکنند.
داراییهای ثابت شامل ماشینآلات، کارخانه، وسایل نقلیهی شرکت، ساختمانها و تجهیزات آنها هستند که ممکن است با گذشت زمان دچار استهلاک شوند.
استهلاکِ داراییهای ثابت را میتوان به ۲ روش اندازهگیری کرد. در روش اول، استهلاکِ معادل عمر مفید دارایی سنجیده میشود، به طوری که با پایان یافتن عمر مفید دارایی، از ارزش آن نیز کاسته میشود؛ با وجود این، در روش دوم استهلاک را به عنوان زیانی اندازهگیری میکنند که در سالهای اولیهی استفاده از داراییها اتفاق میافتد.
۳. داراییهای مالی
داراییهای مالی شامل سرمایهگذاریهایی مانند سهام، اوراق قرضهی دولتی، شرکتی و حقوق صاحبان سهام ممتاز هستند.
۴. داراییهای نامشهود
داراییهای نامشهود منابعی هستند که مادی یا فیزیکی نیستند، به این معنی که ملموس نیستند. به طور کلی، داراییها لزوما جزء منابع ملموس به شمار نمیآیند. از جمله منابع نامشهود میتوان به مجوز فعالیت یا حق ثبت اختراع کسبوکار اشاره کرد.
چگونه دارایی کسبوکار را در ترازنامه وارد میکنند؟
داراییها بخشی از معادلهی حسابرسی موجود در ترازنامهی شرکت را تشکیل میدهند که از فرمول زیر به دست میآیند:
دارایی = بدهی + حقوق صاحبان سهام
شرکتها به روشهای مختلفی میتوانند داراییهای خود را ثبت کنند. در ادامه، برخی از این روشها را بررسی میکنیم.
۱. استهلاک داراییها
به عنوان مثال، ممکن است داراییهایی مانند ماشین یا ساختمان با گذشت زمان ارزش خود را از دست بدهند؛ در این صورت، هزینهی ثبتشدهی این داراییها بهتدریج در طول عمر مفیدشان کاهش مییابد.
۲. داراییها با ارزش کامل آنها
در برخی موارد، شرکتها داراییهای خود را با ارزش کامل آنها تا زمان انقضایشان ثبت میکنند. نمونهای از این نوع داراییها، هزینهی پیشپرداخت است.
برای مثال، میتوان به هزینهی پرداخت بیمه ششماهه برای پوشش بیمهای وسایل نقلیهی شرکت اشاره کرد. داراییهایی که برای مدت طولانیتری سودمند باشند، معمولا مستهلک میشوند؛ در حالی که شرکتها معمولا دارایی کوتاهمدت را با ارزش کامل آن ثبت میکنند و پس از انقضا، آن را به عنوان هزینه شارژ میکنند.
۳. داراییهای غیرمعاملاتی
همهی داراییهای ارزشمند یک شرکت در ترازنامهی آن ثبت نمیشوند؛ به عبارت دیگر، ممکن است گاهی شرکتها داراییهایی داشتهباشند که از طریق معاملات تجاری آنها را نخریدهباشند.
برای مثال، میتوان به برند کسبوکار یا حق ثبت اختراعی ارزشمند در آن سازمان اشاره کرد که شرکت از طریق مبادلات تجاری آنها را به دست نیاورده، بلکه طی فعالیتهای داخلی کسبوکار آنها را کسب کردهاست.
البته نمیتوان گفت که تمام داراییهای نامشهود کسبوکار بدون انجام معاملات تجاری به دست میآیند؛ به عنوان مثال، یک رانندهی تاکسی مجبور است مجوزی برای ماشین خود بخرد؛ مشابه آن، ممکن است شرکتها نیز به عنوان بخشی از یک معاملهی تجاری، لیستی از مشتریان خود را به دست آورند. از سوی دیگر، لیست بهدستآمده از مشتریان در فعالیتهای داخلی شرکت جزء داراییهای نامشهود آن محسوب میشود که کسبوکار داراییها در انواع ترازنامه آنها را نخریدهاست و به همین دلیل در ترازنامه ثبت نمیشود.
دارایی شخصی چیست؟
داراییهای شخصی منابع ارزشمندی هستند که فرد به ازای آنها، ثروت خود را اندازه میگیرد، مالک آنها است و این داراییها سود بیشتری را برای او تولید میکنند.
به عنوان مثال، داراییهای شخصی میتوانند شامل ساختمان، زمین، تجهیزات، مبلمان، کالای موجودی، حسابهای جاری، وسایل نقلیه، سرمایهگذاریهای موقت یا بلندمدت، وجه نقد و غیره باشند.
برای محاسبهی ارزش خالص داراییهای شخصی خود، لازم است هرآنچه بدهکار هستید (بدهیها) را از هر آنچه در اختیار دارید (داراییهای شخصی) کم کنید. اگر داراییهای شخصی شما بیش از بدهیهایتان باشند، ارزش خالص داراییهایتان مثبت به دست میآید. داراییهای شخصی نیز مانند داراییهای کسبوکار میتوانند ملموس یا نامشهود باشند و انواع منابع باارزش را شامل شوند.
داراییهای شخصیِ مشهود شامل موارد زیر هستند:
- پول نقد؛
- مِلک و خانه؛
- اتومبیل، قایق، هواپیما، دوچرخه و موتور؛
- جواهرات؛
- مبلمان و عتیقهجات؛
- مجموعههای هنری، مجسمه و سایر وسایل تزئینی؛
- کامپیوتر، لپتاپ و پرینتر.
داراییهای شخصیِ نامشهود شامل موارد زیر هستند:
- سرمایهگذاری در بازار سهام؛
- اوراق قرضه؛
- برنامههای بازنشستگی و بیمه عمر.
در حالت کلی، هم داراییهای کسبوکار و هم داراییهای شخصی منابع ارزشمندی هستند که بهترتیب، به شرکت و خود فرد تعلق دارند.
جمعبندی
در این مطلب توضیحاتی در مورد دارایی ارائه دادیم، تفاوت دارایی و هزینه را بیان کردیم و همینطور توضیح دادیم دارایی شخصی چیست و چه انواعی دارد. امیدواریم مطالعهی این مطلب برای شما مفید بودهباشد. نظرات خود را با ما بهاشتراک بگذارید.
با ساختن یک رزومه حرفهای، برای استخدام در بهترین فرصتهای شغلی اقدام کنید.
داراییها در انواع ترازنامه
صورتهای مالی گزارشاتی است که جزئیات اطلاعات مالی واحد تجاری از جمله داراییها، بدهیها، حقوق صاحبان سهام، درآمد و هزینهها، سهم سهامداران و سایر اطلاعات مرتبط را در طول مدت زمانی مشخص ارائه میدهد. در واقع این گزارشات ابزارهای مالی برای مدیریت مالی موثر است.
صورتهای مالی عبارتند از:
- صورت سود و زیان
- ترازنامه
- صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام
- صورت جریان وجوه نقد
- یادداشتهای همراه با صورتهای مالی
این اظهارات معمولاً نیاز به حسابرسی سالانه توسط حسابرسان مستقل دارد و به همراه سایر اطلاعات در گزارش سالانه سازمان ارائه میشود. اغلب جهت امکان مقایسه بهتر، صورتهای مالی در دو دوره ارائه می شوند تا عملکرد مالی دوره فعلی در مقایسه با دوره قبل مشخص شود.
صورتهای مالی توسط ذینفعان مختلف از جمله مدیران سازمان، سهامداران، سرمایهگذاران، کارکنان، مشتریان عمده، تامینکنندگان اصلی، مقامات دولتی، بازار بورس سهام و سایر سهامداران مرتبط استفاده میشود.
از لحاظ فنی، این ابزارهای مالی خلاصهای از وضعیت مالی واحد تجاری در یک بازه زمانی را مشخص میکند که میتوان از آن برای تصمیمگیریهای مهم استفاده کرد.
به طور کلی، پنج نوع صورت مالی وجود دارد که توسط واحد تجاری در دورههای ماهانه، سه ماهه، سالانه تهیه میشود. در کنار این دورههای مرسوم ممکن است بنا بر نیازهای مدیریت مالی و طبق نظر مدیران این بخش گزارشات مالی در زمانی خارج از این برنامه مطالبه شود.
یکی از مهمترین ابزارهای مالی برای یک واحد تجاری، این نوع صورتهای مالی است که سه نوع از اطلاعات مالی اصلی را برای مدت زمان مشخص گزارش میکند. این اطلاعات شامل درآمد، هزینه و سود یا زیان شرکت است که برآوردی از موفقیت مالی سازمان میباشد.
این نوع از ابزارهای مالی را گاهی اوقات صورت عملکرد مالی مینامند زیرا این صورت وضعیت به کاربران اجازه میدهد عملکرد مالی واحد تجاری از دورهای به دوره دیگر را ارزیابی و اندازهگیری کنند.
چه اطلاعاتی را میتوان از صورت سود و زیان استخراج کرد؟
اگر کاربران بخواهند ببینند واحد تجاری چه مقدار فروش انجام میدهد، هزینههای انجام شده چقدر است و سود یا زیان آن در طول دوره چقدر شده است، ذینفعان باید این صورتهای مالی را تجزیه و تحلیل و ارزیابی کنند.
جزئیات اطلاعات موجود در این نوع صورتهای مالی عبارت است از:
درآمد
درآمد به فروش کالاها یا خدماتی گفته میشود که واحد تجاری در دوره حسابداری خاص انجام میدهد.
درآمدی که در صورتهای مالی وجود دارد، درآمد حاصل از فروش نقدی و فروش اعتباری است. در بخش درآمد، میتوانید بدانید که واحد تجاری برای دورهای که پوشش میدهد، چه مقدار فروش خالص انجام داده است.
هزینهها
هزینههای این صورتهای مالی هزینههای عملیاتی است که برای یک دوره حسابداری خاص در واحد تجاری رخ میدهد. آنها از هزینههای عملیاتی مانند هزینههای حقوق، آب و برق، استهلاک، حمل و نقل و هزینههای آموزش و هزینههای مالیاتی و سایر هزینهها تشکیل میشوند.
هزینههای این بخش همچنین شامل هزینه کالاهای فروخته شده یا هزینه ارائه خدمات است که شرکتها در طول دوره متحمل میشوند.
در صورت سود و زیان، هزینهها میتوانند براساس ماهیت آنها یا براساس عملکرد آنها ارائه شوند. این هزینهها در مقابل درآمد قرار میگیرند تا به کمک مقایسه میان آنها به سود شرکت دست پیدا کنیم.
سود یا زیان
کسر هزینه از درآمد نشان دهنده سود یا زیان یک سازمان، شرکت یا هر کسب و کار است. اگر درآمد در طول دوره بیشتر از هزینه باشد، سود حاصل میشود و اگر هزینه بیشتر باشد سازمان دچار زیان شده است.
سود یا زیان دوره برای مدنظر قرار دادن در ترازنامه و صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام محاسبه میشود.
ترازنامه داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام در پایان دوره زمانی مشخص را نشان میدهد. ترازنامه گاهی اوقات صورت وضعیت مالی نامیده میشود زیرا ارزش خالص واحد تجاری را نشان میدهد. با حذف بدهیها از کل داراییها میتوانید ارزش خالص نهاد را پیدا کنید.
ترازنامه با صورت سود و زیان متفاوت است زیرا ترازنامه موجودی حساب یا ارزش سازمان را با در نظر گرفتن عواملی مانند داراییها و در تاریخ گزارشگیری نشان میدهد در حالی که صورت سود و زیان گزارش میدهد که معاملات حساب در طول دوره گزارش چقدر سود یا زیان داشته است.
اگر کاربر یا ذینفع صورتهای مالی میخواهد از وضعیت مالی واحد تجار ی مطلع شود، ترازنامه گزارشی است که باید به دنبال آن باشد.
اطلاعاتی که در ترازنامه میتوان به آن دست پیدا کرد عبارتند از:
داراییها
داراییها منابعی هستند که به طور قانونی در اختیار سازمان قرار گرفته است. به عنوان مثال، ساختمان، زمین، اتومبیل و پول انواع داراییهای یک سازمان و کسب و کار است. داراییها به دو دسته اصلی داراییهای جاری و داراییهای غیرجاری طبقه بندی میشوند. داراییهای جاری و غیر جاری شامل موارد زیر میشوند:
داراییهای جاری
داراییهای جاری به داراییهای کوتاه مدت شامل پولهای نقد، مواد اولیه، کار در حال انجام، کالاهای تمام شده، پیش پرداختها و انواع مشابه داراییها گفته میشود که طی 12 ماه از تاریخ گزارش، تبدیل و مصرف میشوند.
داراییهای غیر جاری
داراییهای غیرجاری شامل داراییهای مشهود و نامشهود است که انتظار میرود بیش از 12 ماه از تاریخ گزارش تبدیل و مصرف شوند. این داراییها شامل زمین، ساختمان، ماشین آلات، تجهیزات رایانهای، سرمایه گذاری طولانی مدت و موارد مشابه است.
داراییهایی نیز با عنوان داراییهای نامشهود وجود دارد که شامل مواردی همچون حق امتیاز، سرقفلی و حق اختراع میشود. امروزه به دلیل رواج زیاد این نوع داراییها و تنوع آنها، داراییهای نامشهود از اهمیت زیادی در محاسبات ترازنامه برخوردارند. حتی دامین یک شرکت نیز باید به عوان داراییهای نامشهود در نظر گرفته شود.
در بسیاری از موارد داراییهای نامشهود را در قالب داراییهای غیر جاری قرار میدهند.
حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام تفاوت بین داراییها و بدهیها است. اقلام موجود در حقوق صاحبان سهام شامل سرمایه، اندوختهها، اندوخته قانونی و احتیاطی، سهام عادی، جوراب و ذخایر میشوند.
تغییر داراییها و بدهیها در طول دوره بر ارزش خالص حقوق صاحبان سهام تأثیر میگذارد. شما میتوانید با حذف بدهیها از داراییها، ارزش خالص حقوق صاحبان سهام را محاسبه کنید.
صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام یکی از مهمترین ابزارهای مالی است که صاحبان سهام برای ارزیابی مدیریت مالی، آن را مورد ارزیابی قرار میدهند تا ببینند که مدیران مالی سازمان توانستهاند انتظارات آنها را برآورده کنند یا خیر.
صورتهای مالی است که سهم سهامداران و حرکت در حقوق صاحبان سهام را نشان میدهد. مانده حقوق صاحبان سهام در پایان دوره حسابداری از این اظهارنامه استخراج میشود.
اطلاعاتی که در این اظهارات مشخص میشود شامل سرمایه سهام عادی، افزایش سرمایه در جریان، انوخته قانونی، سهام خزانه، جمع حقوق صاحبان سرمایه میشود.
باید توجه داشته باشید که صورت تغییرات در حقوق صاحبان سهام نتیجه صورت سود و زیان و ترازنامه است.
اساساً، اگر صورت سود و ترازنامه به درستی تهیه شده باشد، صورت تغییر در حقوق صاحبان سهام نیز اصلاح میشود.
ی کی دیگر از ابزارهای مالی برای مدیریت مالی یک سازمان، صورت جریان وجوه نقد است که حرکت پول نقد واحد تجاری را در طول دوره نشان میدهد. این بیانیه به ذینفعان سازمان کمک میکند تا درک کنند که حرکت پول نقد در واحد اقتصادی چگونه است.
در صورت جریان وجوه نقد سه بخش وجود دارد که شامل جریان نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی، جریان نقدی حاصل از فعالیتهای سرمایه گذاری و جریان نقدی حاصل از فعالیتهای تامین مالی است. به عنوان مثال، جریان وجوه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی به کاربران کمک میکند تا بدانند که یک موجودیت اقتصادی از این طریق چه مقدار پول نقد تولید میکند.
به طور کلی، روشهای جریان نقدی لحاظ شده در صورت جریان وجوه نقد شامل روشهای مستقیم و غیرمستقیم است.
- یادداشتهای همراه با صورتهای مالی
این نوع صوررتهای مالی بخش مهمی از ابزارهای مالی هستند که متاسفانه اکثر افراد آن را فراموش میکنند.
در حالی که در بسیاری از استانداردهای حسابداری یک شرط اجباری این است که واحد تجاری باید تمام اطلاعات مهم در صورتهای مالی را افشا کند و به کاربران کمک کند تا درک بهتری از روند مالی شرکت داشته باشند.
از آنجایی که جزئیات اطلاعات مالی در ترازنامه و سایر صورتهای مالی مشخص نشده است، یادداشتهای همراه صورتهای مالی اطلاعات مهمی را در اختیار ذینفعان قرار میدهد که میتواند در مدیریت مالی سازمان نقش تعیین کنندهای داشته باشد.
اهمیت صورتهای مالی برای ذینفعان یک کسب و کار
صورتهای مالی سوابق کتبی وضعیت مالی یک کسب و کار است. آنها شامل گزارشهای استانداردی هستند که به عنوان یکی از مولفههای اساسی اطلاعات تجاری شناخته میشوند. اهمیت این صورتهای مالی این است که میتواند سنگ محکی جدی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران بخشهای مختلف سازمان از جمله مدیریت مالی باشد. صورتهای مالی به عنوان روش اصلی انتقال اطلاعات مالی در مورد یک واحد تجاری به اشخاص خارج از سازمان است.
از لحاظ فنی، این ابزارها خلاصهای از وضعیت مالی واحد تجاری در یک بازه زمانی را مشخص میکند که میتوان از آن برای تصمیم گیریهای مهم استفاده کرد.
شما اگر صاحب یک کسب و کار هستید و یا در مورد خرید سهام یک شرکت در حال تصمیم گیری میباشید، صورتهای مالی مهمترین عاملی است که میتواند شما را از وضعیت مالی یک سازمان مطمئن کند.
استفاده از صورتهای مالی برای رشد کسب و کار
با تجزیه و تحلیل درآمد خالص و جریانهای نقدی خود و بررسی روندهای گذشته، روشهای زیادی را میتوانید مشاهده کنید که میتوانید با آن بهینه سازی عملکرد مالی خود را آزمایش کنید.
صورتهای مالی به شما میگویند پول شما به کجا میرود، از کجا میآید و چقدر باید کار کنید. آنها برای طراحی حرکتهای تجاری هوشمند بسیار مفید هستند.
ترازنامه چیست؟
ترازنامه (Balance Sheet) گزارشی از داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام یک شرکت در یک زمان مشخص است و مبنایی برای محاسبهی نرخهای بازگشت و ارزیابی ساختار سرمایهای شرکت به شمار میرود. در واقع ترازنامه یک صورت مالی است که تصویری لحظهای از داراییها و دیون یک شرکت و میزان سرمایهگذاری سهامداران را به نمایش میگذارد. با ما همراه باشید تا با این صورتِ مالیِ کاربردی بیشتر آشنا شویم.
[box type=”note” align=”” width=””]
ترازنامه یا بیلان یکی از مهم ترین گزارشات مالی است که وضعیت داریی، بدهی و سرمایه یه واحد تجاری را در تاریخ مشخصی نمایش می دهد. به توصیف دیگر با توجه به اینکه ترازنامه وضعیت مالی شرکت را در یک زمان معین نمایش می دهد می توان آن را مانند یک تصویر از وضعیت واحد تجاری نیز معرفی نمود.[/box]
فرمول ثابت ترازنامه به شرح زیر است که در آن داراییها در یک طرف معادله و حاصلِجمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام در طرف دیگر آن قرار دارد:
داراییها = بدهیها + حقوق صاحبان سهام
همانطور که در فرمول بالا مشخص است و همچنین بر پایهی بدیهیات، یک شرکت باید برای پرداخت تمام چیزهایی که خواهان مالکیت آنهاست (داراییها) یا باید پول قرض کند (بدهیها) یا باید آن را از سرمایهگذاران بگیرد (حقوق صاحبان سهام).
مثلا اگر یک شرکت از بانک وامی ۵ ساله به مبلغ ۴ میلیون تومان بگیرد، دارایی آن داراییها در انواع ترازنامه شرکت -بهویژه از نظر نقدی- ۴ میلیون تومان افزایش پیدا خواهد کرد؛ بدهیهای شرکت نیز -به ویژه از نظر حساب بدهیهای بلندمدت- به میزان ۴ میلیون تومان بالا خواهد رفت و در این صورت دو طرف معادله به تعادل کشیده میشود. اگر شرکت ۸ میلیون تومان از سرمایهگذاران دریافت کند، داراییهای آن و همینطور حقوق صاحبان سهام به همین میزان افزایش پیدا خواهد کرد. همهی عایدی مازاد شرکت از بدهیها به حساب حقوق ذینفعان خواهد رفت که همین موضوع نشاندهندهی خالص داراییهای صاحبان است. این عایدیها در طرف داراییها به تعادل کشیده خواهد شد و بهصورت وجه نقد، سرمایهگذاری، موجودی یا سایر داراییها خود را نشان میدهد.
داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام هریک متشکل از حسابهای کوچکی هستند که مشخصات مالی شرکت را به تفصیل تشریح میکنند. این حسابها در هر صنعت تفاوت فراوانی با یکدیگر دارند و در همین شرایط میتوانند بسته به نوع کسب و کار اقتضائات متفاوتی داشته باشند. به همین دلیل بسیاری از مدیران سراغ برونسپاری خدمات حسابداری و خدمات مالیاتی خود میروند تا بتوانند زمان ارزشمند خود را بهصورت هدفمند صرف بهبود هستهی اصلی کسبوکارشان کنند و در نهایت هزینهی کمتری هم بپردازند. همچنین با بهرهگیری از مشاوره مالیاتی این مؤسسات، بدون نگرانی در مسیر امن مالیاتی به فعالیت خود ادامه میدهند.
انواع ترازنامه
الف- شکل حساب:
همانگونه که اطلاع دارید شکل حساب، مطابق حرف T در زبان انگلیسی می باشد. در این روش، سرفصل های مربوط به دارایی ها در سمت راست و بدهی ها و حقوق صاحبان سهام در سمت چپ ترازنامه نمایش داده می شود.در این روش بیشتر بر روی معادله حسابداری تاکید می شود و باید جمع ارقام سمت راست با جمع اقلام سمت چپ ترازنامه برابر باشد. در صورت های مالی تهیه شده در ایران بیشتر از شکل حسابی برای ارائه ترازنامه استفاده می شود. این مثال از سایت حساب آموز می باشد.
در شکل زیر نمونه ای واقعی از این نوع ترازنامه مشاهده می شود:
ب) شکل گزارشی:
در این روش قسمت چپ ترازنامه یعنی حساب بدهی ها و حقوق صاحیان سهام در زیر سرفصل های دارایی آورده می شود.در شکل زیر نمونه گزارشی را مشاهده می کنید:
اقلام ترازنامه
۱. داراییها در ترازنامه
در بخش داراییها، حسابها از بالا به پایین به ترتیب نقدینگی، یعنی بر اساس میزان سهولت تبدیل دارایی به پول نقد فهرست میشوند. داراییها به دو قسمت داراییهای جاری، یعنی داراییهایی که در طول یک سال یا کمتر به پول نقد تبدیل میشوند، و داراییهای غیرجاری یا بلندمدت، یعنی داراییهایی که مدت زمان تبدیل آنها به پول نقد بیش از یک سال است، تقسیم میشوند.
داراییهای جاری
– پول نقد یا معادل نقد: نقدترین حالت دارایی است که میتواند در شکل اوراق خزانه، گواهی سپردهی کوتاه مدت، و ارز احتیاطی باشد؛
– اوراق بهادار قابلفروش: اوراق بهادار سهام و بدهی که برای آن بازار دست به نقد وجود دارد؛
– حسابهای قابلنقد: پولی است که مشتریان به شرکت بدهکارند که شاید شامل مستمری برای حسابهای مشکوک باشد؛ چرا که میتوان همیشه انتظار داشت تعدادی از مشتریان دیون خود را پرداخت نکنند؛
– موجودی کالا: کالاهای موجود برای فروش که دارای هزینهی کمتر یا قیمت پایینی در بازار هستند؛
– مخارج پیشپرداختشده: مبالغی که پیش از این برای آنها هزینه شده است مثلا بیمه، قراردادهای تبلیغ یا اجاره.
داراییهای غیر جاری
– سرمایهگذاریهای بلند مدت: اوراق بهاداری که تا سال بعد نقدشدنی نخواهند بود؛
– داراییهای ثابت: داراییهایی ازجمله زمین، ماشینآلات، تجهیزات، ساختمان و سایر داراییهای با دوام؛
– داراییهای نامشهود: داراییهای غیرفیزیکی اما ارزشمند از قبیل مالکیت معنوی و سرقفلی. در مجموع داراییهای نامشهود تنها زمانی در ترازنامه آورده میشوند که توسط سازمان کسب شده باشند تا اینکه درون سازمان توسعه داده شده باشند؛ ارزش این داراییها ممکن است به شدت دستکم گرفته شود.
۲. بدهیها در ترازنامه
بدهی دیونی است که شرکت باید به طرفهای خارج از سازمان بپردازد و میتوانند طلب تأمینکنندگان، سود اوراق قرضهی صادره به طلبکاران، اجارهبها، تسهیلات و حقوق و دستمزد باشد. بدهیهای جاری بدهیهایی هستند که موعد سررسید آنها در طی یک سال است و بر اساس تاریخ سررسید فهرست میشوند. بدهیهای بلندمدت هم سررسیدهای بالای یک سال دارند.
بدهیهای جاری
- بخش فعلی بدهیهای بلند مدت؛
- بدهی بانکی؛
- سود قابلپرداخت؛
- اجاره، مالیات، تسهیلات؛
- دستمزدهای قابلپرداخت؛
- پیشپرداخت به مشتریان؛
- سود سهام قابلپرداخت.
بدهیهای غیر جاری
– دیون بلندمدت: سود و اصل اوراق قرضهی صادره؛
– بدهیهای مالیاتی تعلیقشده: مالیاتهای افزوده شده که تا سال آینده پرداخت نخواهند شد.
بعضی از بدهیها در ترازنامه آورده نمیشوند. اجارهی عملیاتی نمونهای از این دست بدهیهاست.
۳. حقوق صاحبان سهام در ترازنامه
حقوق صاحبان سهام پولی است که به صاحبان کسبوکار یعنی صاحبان سهام آن اختصاص دارد. این پول با عنوان «دارایی خالص» هم شناخته میشود چرا که معادل کل داراییهای یک شرکت منهای بدهیهایی است که به غیرصاحبان سهام باید پرداخت شود.
سود انباشته، سود خالص یک شرکت است که یا بر روی کسبوکار مجددا سرمایهگذاری میشود یا برای پرداخت دیون مورد استفاده قرار میگیرد و مابقی نیز بین صاحبان سهام بهصورت سود سهام توزیع میشود.
سهام خزانهداری، سهامی است که شرکت یا آن را بازخرید میکند یا از ابتدا صادر نمیکند. این سهام را میتوان در تاریخی دیگر فروخت تا نقدینگی یا اندوخته را بالا برد و مانع تصاحب خصمانه شد.
بعضی از شرکتها اقدام به صدور سهام ممتاز میکنند که جدای از سهامهای عادی در بخش حقوق صاحبان سهام فهرست میشوند. به سهام ممتاز یک ارزش نسبی دلخواه تخصیص داده میشود (در بعضی موارد برای سهامهای عادی هم همین کار انجام میشود) اما بهقدری کم است که هیچ باری بر روی ارزش بازاری سهمها تحمیل نمیکند. حسابهای سهام ممتاز و سهام عادی با ضرب ارزش نسبی در تعداد سهمهای صادره محاسبه میشود.
سرمایهی پرداختشدهی اضافی یا مازاد سرمایه، نشاندهندهی مقداری است که صاحبان سهام مازاد بر حسابهای سهام عادی یا سهام ممتاز سرمایهگذاری کردهاند که بر حسب ارزش نسبی است تا قیمت بازار. حقوق صاحبان سهام مستقیما با بازار سرمایه شرکت در ارتباط نیست: حقوق صاحبان سهام بر اساس قیمت جاری سهام است در حالی که سرمایه پرداختشده مجموع ارزشی (equity) است که با هر قیمتی خریداری شده است.
مهمترین آیتمهای ترازنامه در تجزیه و تحلیلهای اساسی
تحلیلگران و مؤسساتی که مشاوره مالی میدهند بهطور معمول کارشان را با بررسی ترازنامه آغاز میکنند. علت این است که ترازنامه تصویری لحظهای از دارایی و بدهیهای شرکت در یک نقطه از زمان است؛ نه همانند صورت سود و زیان در یک دورهی خاص زمانی. بسیاری از کارشناسان پول نقد را بهعنوان مهمترین آیتم ترازنامهی یک شرکت میدانند. سایر آیتمهای مهم عبارتند از حسابهای دریافتی، سرمایهگذاریهای کوتاهمدت، املاک و مستقلات و تجهیزات و آیتمهای عمدهی بدهی.
چگونگی تفسیر ترازنامه
ترازنامه تصویری لحظهای از وضعیت مالی شرکت در زمانی مشخص را نمایش میدهد. ترازنامه به خودی خود نمیتواند اطلاعاتی از روندهایی را که در دورهی زمانی طولانی رخ میدهد در اختیار شما قرار بدهد. به همین علت، آن را باید با ترازنامهی دورههای گذشته در همان سازمان مقایسه کرد. همچنین میتوان ترازنامه را با سایر کسبوکارهای همان صنعت مقایسه کرد چرا که صنایع مختلف رویکردهای خاص خود را در مسائل مالی دارند.
نسبتهای فراوانی از جمله نسبت بدهی به سهام را میتوان از ترازنامه به دست آورد که به کمک آن سرمایهگذاران میتوانند از سلامت فعالیت مالی شرکت مطلع شوند. صورت سودوزیان و صورت جریان وجوه نقد نیز اطلاعات ارزشمندی به منظور ارزیابی وضعیت مالی شرکتها به دست میدهند.
اگر به تازگی کسبوکاری را راهاندازی کردهاید یا در حال توسعهی کسبوکارتان هستید و وقت کافی برای سر و کله زدن با اعداد و ارقام این ترازنامهها را ندارید میتوانید از یکموسسه حسابداری معتبر و حرفهای کمک بگیرید. مؤسسات حسابداری، متخصصان باتجربهای در این زمینه دارند که میتوانند انواع صورتهای مالی را با توجه به صنعت و نیاز کسبوکار شما تحلیل و تفسیر کنند و راهکارهای مناسب را برای بهبود وضعیت شرکت به شما ارائه بدهند.
خدمات مالی و مالیاتی چرتکه
در سمت راست ترازنامه، دارایی های شرکت نشان داده می شود که به دو بخش دارایی های جاری و دارایی های غیرجاری(دارایی های ثابت) تقسیم می شوند. مهمترین عاملی که دارایی ها را به این دو بخش تقسیم می کند متغیر زمان است. به عبارتی، اگر انتظار رود که دارایی های یک شرکت طی کمتر از یکسال به وجه نقد یا دارایی دیگر تبدیل شود، در دسته دارایی های جاری و اگر انتظار بر این باشد که بیش از یکسال (یا چرخه عملیاتی) زمان نیاز باشد که دارایی به وجه نقد یا دارایی دیگر تبدیل شود، در دسته دارایی های غیرجاری یا دارایی ثابت گنجانده می شود.
برای روشن شدن این موضوع به دو مثال می پردازیم. موجودی نقد (شامل حساب بانکی یا تنخواه) جزء دارایی جاری به حساب می آید. چرا که وجه نقد هستند. اما دارایی های ثابت مشهود(شامل زمین و ساختمان شرکت) جزء دارایی های غیرجاری به حساب می آیند. چرا که انتظار میرود یکسال دیگر هم این دارایی ها به وجه نقد تبدیل نشوند و مدیریت تصمیمی به فروش این داراییها ندارد.
دارایی های جاری
همانطور که گفتیم، دارایی جاری شامل دارایی هایی می شود که انتظار می رود طی کمتر از یکسال به وجه نقد تبدیل خواهد شد.
موجودی نقد
شامل وجوه نقدی است که به صورت ریالی و ارزی در صندوق، تنخواه و حساب بانکی شرکت وجود دارند.
سرمایه گذاری های کوتاه مدت
این سرفصل شامل سرمایه گذاری در اوراق مشارکت و … است.
دریافتنی های تجاری و غیرتجاری
شامل مطالبات شرکت از مشتریان می باشد. دریافتی های تجاری (حسابها و اسناد دریافتنی تجاری ) مطالبات شرکت بابت عمدتاً فروش محصول خود است اما دریافتنی غیرتجاری ( سایر حسابها و اسناد دریافتنی ) مرتبط با مطالبات شرکت از افرادی غیر از خریداران محصولات خود می باشد.(مانند فروش نسیه داراییها در انواع ترازنامه ساختمان شرکت)
حساب جاری شرکاء
حساب جاری شرکاء یک حساب با ماهیت بستانکار و بدهکار می باشد. بدین معنی که یکبار زیر مجموعه حساب کل سایر حسابهای دریافتنی و یکبار زیر مجموعه حساب کل سایر حسابهای پرداختنی تعریف می گردد.در واقع در بستانکار بودن این حساب نشان دهنده بدهکاری شرکت به سهامداران است و بدهکار بودن این حساب نشان دهنده بدهکاری سهامداران به شرکت است. این حساب یک حساب کمکی برای حسابداران بشمار می رود که تبادل مالی میان شرکت وشرکاء را نشان می دهد.
موجودی مواد و کالا
شامل مواد اولیه خریداری شده، کالای(محصول) نیمه ساخته و کالای ساخته شده است.
پیش پرداختها
مبلغی که بابت دریافت خدمات به کارفرما یا پیمانکار قبل از انجام کار پرداخت می شود(بیعانه پرداختی)
دارایی های غیرجاری
دارایی های غیر جاری، شامل دارایی های بلندمدت شرکت می باشد که در فرایند عملیات شرکت مورد استفاده قرار می گیرند و بر اساس انتظار شرکت طی یکسال آتی به نقد تبدیل نمی شوند .
سرمایه گذاری های بلندمدت
مانند خرید سهام عمده یک شرکت
دارایی های ثابت مشهود و نامشهود
دارایی ها در طبقه بندی دیگری به دو دسته مشهود و نامشهود طبقه بندی می شوند. دارایی مشهود قابل مشاهده است. مانند ز مین و ساختمان و ماشین آلات اما دارایی نامشهود قابل رویت و مشاهده نیست. مانند سرقفلی و حق امتیاز .
سایر دارایی های غیر جاری
دراییهای غیرجاری که طبقه بندی آنها در یکی از سرفصل های قبل مناسب نیست،در سرفصل سایر داراییهای غیرجاری گزارش می شود یا اینکه در صورت اهمیت به طور مجزا در متن ترازنامه نشان داده میشود.اسناد دریافتنی بلند مدت،حصه بلند مدت وام کارکنان، پیش پرداختهای بلند مدت هزینه ها و داراییهای ثابت مشهود کنار گذاشته شده برای فروش ، وجوه نقد مسدود شده نمونه هایی از سایر دارایی های غیر جاری است.
مشخصات وب
دفتر خدمات مالی و مالیاتی چرتکه
ثبت نام کد اقتصادی
ثبت نام ارزش افزوده
ثبت اظهارنامه های مشاغل شرکت ها اجاره املاک
اظهارنامه ارزش افزوده
ثبت صورت معاملات فصلی
ثبت الکترونیکی اعتراضات
تهیه و تنظیم لیست حقوق
تهیه و تنظیم لیست بیمه
تحریر دفاتر
آدرس : استان بوشهر - خورموج - شرق میدان بهشتی روبروی کوچه بنیاد شهید
موبایل : 09173771120
instagram : chortkeeh
دیدگاه شما