تصمیم گیری در سرمایه گذاری
بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری در سرمایه گذاری بورس
بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری در سرمایه گذاری بورس
در این مقاله می خواهیم به بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری در سرمایه گذاری بورس بپردازیم؛ بازار بورس، بازار سرمایه، بازار مالی و بازارمانی پولی تعاریف و ویژگی‌هایی دارند که گاهی در دل یکدیگر مستتر و گاهی تعرفه‌های جداگانه‌ای برای هریک می‌توان قائل شد.
نقطه عطف همه آنها این است که، همگی مبتنی بر تجارت بوده و در یک تعریف کلی می‌توان همگی را یک بازار مالی دانست چرا که داد و ستد در دل همه این بازارها ولو تجارت سهام و اوراق و انواع فلزات و غیره نیز انجام می‌شود .
بازار سرمایه را به نام بازار بورس اوراق بهادار نیز می‌شناسند. بازاری برای تجارت و خرید و فروش انواع اوراق قرضه و سهام؛ درواقع بازار سرمایه تونل ارتباطی است که زنجیره ارزشمند سرمایه‌گذاران کوچک و بزرگ اعم از حقیقی و حقوقی را از یک‌سو و سرمایه پذیران که همان شرکت‌های بورسی هستند را از سوی دیگر ایجاد و مدیریت می‌کنند.
پس می‌توان بدین صورت گفت که بازار سرمایه در واقع از طریق رویه‌ها ، تعرفه‌ها ، قوانین و شفاف‌سازی قیمت‌ها به نوعی تسهیل کننده ی فرآیند خرید و فروش ابزارهای مالی است. منظور از ابزارهای مالی ، اسناد خزانه، اوراق تجاری و گواهی سپرده هست و شناخته شده‌ترین ارزشمند ترین و شاخص ترین ابزار مالی در بازار سرمایه ، سهام یا همان اوراق مالکیت است و اگرچه اهمیت و ارزش اوراق قرضه یا مشارکت را نمی‌توان کمتر از سهام دانست. توجه داشته باشید که مشخصه این بازار مدت دار بودن اوراق است که معمولاً بازه زمانی یک ساله دارد.
بازار بورس فضایی کاملاً رقابتی است؛ در فضای رقابتی عدالت رفتاری بازار سرمایه حرف اول را میزند. منظور از عدالت رفتاری بازار، همان به اشتراک گذاشتن عادلانه خدمات به مشترکین ، ذینفعان و سرمایه‌گذاران است که بتوانند مبتنی بر شناسایی و مؤلفه‌های مهم و تأثیرگذار بر مدل‌های ذهنی در تصمیم سازی و تصمیم گیری سرمایه گذاران راه مشارکت برد-برد را فراهم کند.
رفتار سرمایه گذار در تصمیم‌گیری عاقلانه و نه احساسی بر پایه چهار اصل مرسوم است :
- اعتبار سنجی اطلاعات دریافتی
- قدرت تحلیل دادها
- ستاده های مالی : که به رفتار تحلیل گری و همچنین رویکردهای جستجوگرانه و همچنین شناخت انحراف‌های تصمیم‌گیری است که همگی در کنار هم ترمینولوژی رفتار سرمایه‌گذاری را موجب می‌شود.
بورس بازان چه کسانی هستند ؟
با چه سطح دانش و اطلاعاتی ، با چه میزان سرمایه ؟
این روزها شاهد خیل عظیمی از مردم علاقه‌مند به بازار بورس هستیم که تصمیم گیری در سرمایه گذاری را مبنا خود قرار داده اند؛ مردمی که فارغ از جنسیت و سطح سواد و دانش و تخصص کافی و تنها بر تحلیل‌های شخصی و یا تبعیت از توده علاقه مندان، تصمیم به تجارت در بازار سرمایه می‌کنند.
تصمیمی کاملاً شخصی و مبتنی بر دانسته‌ها و ندانسته‌های خود. هدف تمام بورس بازان سرمایه‌گذاری است به این معنی که برای به دست آوردن منافع آتی امروز پول خود را هزینه می‌کنند.
باید توجه داشت که بازار سرمایه بازار مبتنی بر ریسک است در واقع خرید و فروش سهام ریسک برنده شدن یا بازنده شدن را دارد . اینجاست که تصمیم‌گیری عقلایی اهمیت خودش را نشان می‌دهد.
تصمیم‌گیری فرآیند مشخصی دارد نکته مهم این است که عوامل تأثیرگذار بر تصمیم‌گیری بر روی تمامی مراحل فرآیند تصمیم‌گیری اثر گذار است . پس آنچه که ما را در جهت تصمیم گیری عقلانی پیش می راند شناسایی و اولویت بندی این مؤلفه های اثر گذار است.
شناخت رویکرد و رفتار سرمایه گذاری
بدیهی است از منظر هر سرمایه‌گذار، عقلانی‌ترین تصمیم گیری در سرمایه گذاری آن است که منتج به منفعت بیشتر و هزینه کمتر گردد و البته همه سرمایه گذاران معتقد هستند که در این خصوص عاقلانه‌ترین تصمیم را خواهند گرفت.
در رویکرد سرمایه‌گذاری ما شاهد تعارضات رفتاری هستیم تعارضاتی که ریشه در روانشناختی سرمایه‌گذاران ، میزان ریسک پذیری آنها و قدرت تحلیل های غیر هیجانی ایشان دارد و البته نکته مهم اینکه در بازار سرمایه اغلب تصمیمات سرمایه‌گذاران بر مبنای سعی و خطا و مبتنی بر تجربه است .
سندروم توده یا انبوه خلق در تصمیم گیری در سرمایه گذاری
این مفهوم درواقع تبعیت و پیروی جمعی از خیل متقاضیان خریدوفروش در بازار سرمایه است این عارضه منجر به اخذ تصمیمات تقلید وار و گروهی می شود که یکی از عارضه‌های جدی در انحراف از اخذ تصمیم عقلانی است .
آیا مدل پیشنهادی برای تصمیم گیری در سرمایه گذاری در بورس وجود دارد؟
در ابتدا بهتر است از خود بپرسیم تصمیم‌گیری چگونه فرآیندی است ؟ تصمیم‌گیری درواقع فرآیند انتخاب بین گزینه‌هاست که می‌تواند محدود و یا حتی نامحدود باشد. شاید تعریف دقیق‌تر این باشد که تصمیم‌گیری فرآیندی است جهت یافتن راه‌حل درواقع تصمیم‌گیری نوعی حل مسئله است که البته از یکسری فعالیت تشکیل‌شده است.
فعالیت‌های که ماهیت گزینشی دارد. باید به این نکته مهم نیز توجه کرد که فرایند تصمیم‌گیری دارای سبک‌های متفاوتی است که از مدل‌های ذهنی و تفسیری افراد نشاءت گرفته است . به همین دلیل است که هر فرد برای تصمیمی که گرفته است دلایل قابل قبول خودش را دارد که قابل‌درک نیز هست .
بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران بر این باورند که تصمیم‌گیری ذاتاً عقلایی است و افراد عاقلانه بهترین انتخاب را بین گزینه‌ها خواهند داشت. در دیدگاهی دیگر بحث تحلیل‌های کیفی و تجربی‌ات شهودی مطرح می‌شود.
تصمیم‌گیری‌هایی که بعضاً ابتکاری است. ریشه‌های تصمیم‌گیری از چهار بعد قابل‌بحث است اول بعد فرهنگی و زیرساختی است که سبک و سیاق طبقه اجتماعی را شامل می‌شود.
دوم زیرساخت‌های اجتماعی است که نقش خانواده، مقام بزرگ‌تر و از این قبیل را مفهوم می‌بخشد. بعد سوم شخصی است که شامل سن افراد ، تحصیلات و شغل و درآمد و …. بعد چهارم نیز بعد روانشناختی است که انگیزه‌ها ، ادراکات ، یادگیری‌ها ، باورها و گرایش‌ها را مؤلفه‌های اصلی روانشناختی در تصمیم‌گیری معرفی می‌کند.
نگاهی بر فرآیند تصمیم‌گیری اثر مک دانیل
یک الگوی طبقه‌بندی‌شده بر مبنای رفتار مصرف‌کننده
فرآیند با شناخت نیاز شروع می‌شود. توجه داشته باشید که نیاز حد فاصل میان شرایط موجود و شرایط مطلوب است . چیزی باید اتفاق می‌افتاده که نیفتاده است و این احساس نیاز را در آدمی نمایان می‌کند.
به محض آنکه احساس نیاز خودش را نشان داد فرد به محرک‌های درونی و بیرونی به‌منظور پاسخ به نیاز واکنش نشان خواهد داد.
سپس به جستجوی اطلاعات خواهد پرداخت. اطلاعاتی که اتفاقاً در بازار سرمایه هم از جنس معتبر آن و هم از جنس غیر معتبر آن به‌وفور یافت می‌شود و درست یا غلط بودن آن نیاز به بررسی دقیق دارد که گاهی از حوصله افراد خارج است.
حالا نوبت به انتخاب‌ها می‌رسد ارزیابی گزینه‌ها که نیاز به آگاهی جامعی دارد. ارزیابی گزینه‌ها مبتنی بر شناخت دقیق فرصت‌ها و تهدیدات است که آن‌هم خود از لابه‌لای جستجوی اطلاعات به دست می‌آید. دو مرحله آخر همانی است که عواقب سرمایه‌گذار در بازار سرمایه و بورس را رقم میزند .
تصمیم‌گیری و رفتار پس از خرید . پس‌ازآنکه سرمایه‌گذار تصمیم نهایی خود را گرفت و سهمی را خرید و یا کلاً از معامله منصرف شد به شکل ناخودآگاه شروع به بررسی وضعیت می‌کند با ببیند آیا تصمیمی که گرفته است درست و عقلانی بوده یا خیر . رفتار پس از خرید مبین رضایت یا عدم رضایت فرد تصمیم گیر است .
نتیجه‌گیری تصمیم گیری در سرمایه گذاری :
بازار بورس یا همان بازار سرمایه فضای است دارای شفافیت مالی ولی ریسک محور چراکه عوامل مهم دیگری غیر از مسائل مالی در نوسانات این بازار دخیل هستند .
لذا فرآیند تصمیم‌گیری عاقلانه را سخت و پیچیده می‌کند آنچه در اخذ یک تصمیم عقلانی در بازار سرمایه بیشترین اهمیت را دارد جستجوی اطلاعات و اطمینان از صحت و درستی آن به‌عنوان رکن اصلی تصمیم‌گیری در بازار سرمایه است.
جهش شاخص سهام در بورس تهران؛ آیا لشکر دیگری از مال‌باختگان در راه است؟
در نشست هیئت دولت در روز چهارشنبه دهم اردیبهشت‌ماه، حسن روحانی، جهش خیره‌کننده شاخص کل سهام بورس تهران را نشانه استحکام نظام سیاسی ایران و اعتماد مردم به بازار پول و سرمایه کشور عنوان کرد و گفت: «بیرونی‌ها تبلیغ می‌کنند که مردم ایران به نظام و دولت ایران اعتماد ندارند. کاملاً دروغ می‌گویند. بورس ما شاهد دروغگویی آن‌هاست.»
تردیدی نیست که بازار سهام تهران، با گذار از یک رکورد به رکورد دیگر، دورانی استثنایی را از سر می‌گذراند. در واقع شاخص کل چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ بورس تهران تنها در فاصله یک سال، از نهم اردیبهشت سال گذشته تا دهم اردیبهشت امسال، چهار برابر شده و از ۲۱۴ هزار واحد به ۸۷۸ هزار واحد رسیده است. چنین جهش‌هایی در تاریخ جهان جنبه استثنایی دارد.
اما آنچه جهش بازار سهام تهران را به عنوان یک رویداد منحصربه‌فرد در تاریخ اقتصاد جهانی به ثبت می‌رساند، فضای تحقق آن است.
وصله ناجور
در واقع شاخص کل سهام تهران در شرایطی به قله‌های افسانه‌ای دست می‌یابد که اقتصاد ایران با یکی از سخت‌ترین بحران‌ها در تاریخ معاصر خود دست‌به‌گریبان است، چشم‌انداز آن تیره و تار به نظر می‌رسد و در فضای سیاسی و ژئوپولیتیک به‌شدت ناامنی دست‌وپا میزند.
از آن گذشته، ایران زیر فشار همه‌گیری کرونا، همانند بسیاری دیگر از کشورها، با سخت‌ترین بحران بهداشتی صد سال اخیر دست‌وپنجه نرم می‌کند.
طی چهل روز نخست سال جاری خورشیدی، در حالی که بلندآوازه‌ترین بورس‌های جهان، از داوجونز آمریکایی گرفته تا داکس آلمانی و نیکی ژاپنی، زیر تهاجم ویروس کرونا به گونه‌ای سرسام‌آور سقوط کرده‌اند، شاخص کل سهام در بورس تهران ۷۱ درصد رشد داشته است.
در این شرایط، تعجب‌آور نیست اگر«بیرونی‌ها»، به تعبیر آقای روحانی، از آنچه در بازار سهام تهران می‌گذرد انگشت حیرت به دندان بگزند. خواهیم دید که شماری از «درونی‌ها» نیز در این حیرت با هم‌میهنان بیرونی خود سهیم‌اند و جشن و آتش‌بازی در بورس اوراق بهادار تهران را، در مقایسه با فضای اقتصادی و سیاسی و دیپلماتیک و نیز جو بهداشتی و روانی کشور، یک «وصله ناجور» می‌بینند.
به نظر می‌رسد که حسن روحانی بورس را آینه تمام‌نمای واقعیت‌های سیاسی و اقتصادی کشور می‌داند، زیرا در نشست روز چهارشنبهٔ هیئت دولت به «بیرونی‌ها» طعنه میزند که چون چشم ندارند شکوفایی حیرت‌انگیز بازار سرمایه ایران را ببینند، نظام و دولت جمهوری اسلامی را زیر پرسش می‌برند.
به آگاهی ایشان می‌رسانیم که حال و هوای بورس در یک کشور، همیشه انعکاس واقعیت‌های اقتصادی آن کشور نیست و اتفاق می‌افتد که در شرایطی ویژه، زمانی که همه شاخص‌های کلان در وضعیت مثبتی هستند، بازار سرمایه زیر تأثیر ریسک‌های خارجی یا شایعات بی‌پایه و فضای روانی ساخته و پرداخته سوداگران به گرایش‌های منفی تسلیم می‌شود و به سراشیبی می‌افتد.
شاخص بورس و واقعیت‌های اقتصادی
ولی در مجموع، ناهماهنگی میان شاخص کل بورس و واقعیت‌های بنیادی اقتصادی در یک کشور جنبه استثنایی و موقتی دارد و این واقعیت‌ها معمولاً طی مدتی کوتاه بر ناهماهنگی غلبه می‌کنند.
صد‌ها کارشناس و رسانه و مؤسسه که در ارزیابی درجهٔ خطرپذیری کشورها و مناطق تخصص دارند، بازارهای مالی و نیز تک‌تک واحد‌های تولیدی حاضر در بازار سهام را زیر نظارت دارند و گریز از این نظارت اگر غیرممکن نباشد، دست‌کم بسیار دشوار است.
سرمایه‌گذاران خارجی پیش از ورود به بازار یک کشور همیشه وضعیت حال و آتی شاخص‌های اقتصاد کلان آن کشور را بررسی می‌کنند و از تحلیل فضای ژئوپولیتیک آن نیز غفلت نمی‌ورزند. یک دانشجوی سال اول اقتصاد می‌آموزد که هر کس بخواهد در بازار سهام یک کشور سرمایه‌گذاری کند، اگر نخواهد پولش را را به آتش بکشد، نخست باید این شاخص‌ها را بررسی کند و یا از نهاد‌های تخصصی بخواهد این بررسی را برای او انجام بدهند:
یک) رشد تولید ناخالص داخلی کشور مورد نظر در چه وضعیتی است و چشم‌انداز آن چگونه است؟ این مهم‌ترین شاخص اقتصادی یک کشور است و شمار زیادی از دیگر شاخص‌ها وابسته به آن است. مصرف خانوارها، حجم مالیات‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، موقعیت بخش‌های گوناگون اقتصاد و شرکت‌ها، همه و همه در رابطه با این شاخص محاسبه می‌شوند. در مورد مهم‌ترین مناطق پویای اقتصادی جهان (آمریکای شمالی، منطقه یورو و چین) این شاخص روز به روز زیر ذره‌بین‌هاست و مسیر جابه‌جایی صد‌ها میلیارد دلار سرمایه در مقیاس جهانی بر پایه آن ترسیم می‌شود.
دو) نرخ بیکاری. این شاخص که در پیوند نزدیک یا نرخ رشد تولید ناخالص داخلی است، فضای اقتصادی یک کشور و آینده آن را برای سرمایه‌گذار ترسیم می‌کند. جمعه اول هر ماه، در ساعت چهارده و سی دقیقه، اعلام نرخ بیکاری در آمریکا بر تصمیم‌گیری صد‌ها هزار سرمایه‌گذار در چهارگوشه جهان اثر می‌گذارد.
سه) شاخص‌های بنیادی دیگری در عرصه‌هایی چون تورم، نرخ بهره، بازرگانی خارجی، نوسان‌های ارزی و تعادل بودجه، به دلیل توان تأثیرگذاری آنها بر بازار سهام، طبعاً مورد توجه شدید سرمایه‌گذاران است.
چهار) در بازارهای بزرگ سهام جهان، شاخص‌های اضافی دیگری چراغ راهنمای سرمایه‌گذاران است، از جمله شاخص میشیگان (درجه اعتماد مصرف‌کنندگان آمریکایی)، شاخص ای.اف.او (درجه اعتماد کارفرمایان آلمانی)، اژدهای طلایی (شاخص سوددهی شرکت‌های بزرگی چینی، هنگ‌کنگی و تایوانی) و. .
علاوه بر انبوه داده‌های متمرکز بر شاخص‌های مزبور، مجموعه عظیمی از اطلاعات درباره ریسک‌های سیاسی و ژئوپولیتیک کشورها منتشر می‌شود و این به‌جز دریایی از اطلاعات است که درباره هر یک از شرکت‌های حاضر در بازار سهام در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
بورس و اقتصاد ایران
به ایران باز می‌گردیم و در کمال شگفتی از خود می‌پرسیم که اگر بازار سرمایه مبنا و پایه‌ای دارد و از منطق و ملاک‌های کم‌وبیش عقلانی پیروی می‌کند، اوج‌گیری افسانه‌ای شاخص کل سهام در بورس تهران از چه عواملی نشئت گرفته است؟
برای یافتن پاسخ این پرسش بد نیست مثالی بیاوریم (البته در مثل مناقشه نیست). فرض چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ کنیم یک فعال اقتصادی تایوانی که تصادفاً از جهش‌های حیرت‌انگیز در بورس تهران باخبر شده، به سراغ یک مؤسسه آسیایی متخصص در امور خاورمیانه برود و از آن برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام تهران نظر بخواهد. مؤسسه مورد نظر، در پی چند روز بررسی، اطلاعات زیر را در اختیار او قرار می‌دهد:
۱) بر پایه ارزیابی صندوق بین‌المللی پول، نرخ رشد اقتصادی ایران در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به ترتیب منفی ۵.۴ و منفی ۷.۶ درصد بوده و در سال جاری میلادی هم دوباره ۶ درصد فرو می‌ریزد.
۲) بر پایه ارزیابی همان نهاد، نرخ تورم ایران در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به‌ترتیب ۳۱ و ۴۱ درصد بوده و در سال جاری میلادی هم بالای ۳۴ درصد پیشبینی می‌شود.
۳) بودجه عمومی ایران در سال جاری خورشیدی چهل تا پنجاه درصد کسری دارد.
4) بازار کار ایران که پیش از شیوع بیماری کرونا بر پایه آمار رسمی ۳.۲ میلیون نفر بیکار داشت، در سال جاری خورشیدی به پیشبینی «مرکز پژوهش‌های مجلس» و بر اساس سناریو‌های گوناگون، ۲.۸ تا ۶.۴ میلیون نفر بیکار اضافی خواهد داشت.
۵) صادرات نفت ایران که مهم‌ترین منبع تأمین ارز کشور است، زیر فشار تحریم خارجی طی دو سال اخیر به یک‌ششم تا یک‌هفتم رسیده و قیمت هر بشکه نفت صادراتی ایران هم طی سه ماه گذشته از ۶۰ دلار به ۱۰ دلار کاهش یافته است.
۶) فضای کسب و کار در ایران بسیار نامناسب است و ایران از لحاظ حضور بسیار سنگین دولت و نهاد‌های شبه‌دولتی در اقتصاد، احترام به مالکیت، درجه فساد، سطح رقابت و دیگر عوامل حکمرانی اقتصادی، همواره در ته جدول‌های بین‌المللی قرار دارد.
۷) در صحنه ژئوپولیتیک جهانی، ایران یک کشور «غیرعادی» به شمار می‌رود، زیر سنگین‌ترین تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد و بخش بزرگی از کانال‌های ارتباطی مالی و پولی‌اش مسدود است.
۸) در سطح منطقه‌ای هم ایران گرفتار تنش‌های دائمی با شمار زیادی از همسایگان دور و نزدیک خویش است.
سرمایه‌گذار تایوانی که قصد خودکشی ندارد و نیز نمی‌خواهد دارایی‌اش را به آتش بکشد، بعد از بررسی سریع این داده‌ها، طبعاً عطای ایران را به لقای آن می‌بخشد، ولی از اینکه در چنین کشوری شاخص کل بورس به بالاترین رکورد جهانی دست یافته، به‌سختی حیرت می‌کند.
بازی خطرناک
از حضور خارجیان در بازار بازار سهام جمهوری اسلامی خبری نیست. در واقع بورس تهران تنها پس‌اندازکنندگان خرده‌پای ایرانی را به گروگان گرفته و آنها را، فارغ از هرگونه منطق اقتصادی، بازی می‌دهد. در جنگل بازار سهام و دیگر بازارهای موازی مثل ارز، پول (نرخ بهره)، مسکن، طلا و حتی خودرو، پس‌اندازکننده ایرانی برای حفظ دارایی‌اش از جایی به جای دیگر می‌رود و در بسیاری موارد هم خانه‌خراب می‌شود.
حسن روحانی «بیرونی‌ها» را به دروغگویی متهم می‌کند و جهش‌های پی‌درپی بورس تهران را به رخ آنها می‌کشد، ولی نمی‌بیند که شمار زیادی از «درونی‌ها» هم درباره وضعیت کنونی بازار سهام تهران سخت نگران‌اند از اینکه با اقتصادی چنین به‌خاک‌نشسته، شاخص کل بورس تهران در اوج آسمان‌ها پرواز می‌کند.
چرایی هجوم نقدینگی به بورس تهران
راستی چرا این همه نقدینگی به بورس تهران هجوم آورده است؟ هستند کسانی که این هجوم را به امنیتی شدن دیگر بازارها (ارز و طلا) و یا از نفس افتادن آنها (مسکن) نسبت می‌دهند و بر این باورند که چون چشم‌انداز کسری بسیار شدید بودجه و نیز سقوط درآمد‌های ارزی، انتظارات تورمی را بالا برده، مردم برای حفظ پس‌اندازهایشان به خرید سهام روی آورده‌اند.
وجود انتظارات تورمی در جامعه انکارناپذیر است، ولی این عامل به‌تنهایی نمی‌تواند شتاب تقاضای سهام را در بورس تهران، آن هم به گونه‌ای بسیار غیرحرفه‌ای و خطرناک، توضیح دهد.
جمع دیگری از صاحبنظران ایرانی عامل دیگری را پیش می‌کشند و آن دخالت همه‌جانبه دولت در بازار سرمایه با هدف جمع‌آوری دارایی پس‌اندازکنندگان به منظور جبران کسری بودجه است. استدلال این است که در شرایط کنونی، هزینه‌های دولت سر به فلک کشیده، حال آنکه پولی در دست نیست: ارز حاصل از نفت به رؤیا بدل شده و گرفتن مالیات هم از بنگاه‌هایی که زیر فشار‌های گوناگون از جمله کرونا زمینگیر شده‌اند، روزبه‌روز دشوار‌تر می‌شود.
در این شرایط، واگذاری اموال دولتی در بورس می‌تواند به منبعی برای جبران کسری بودجه بدل شود. به همین سبب شخص رئیس جمهوری اسلامی و وزارت امور اقتصادی و دارایی مردم را به خرید سهام تشویق می‌کنند و حتی به خریداران سهام اطمینان می‌دهند که از آنها حمایت خواهند کرد.
روزنامه «دنیای اقتصاد» چاپ تهران در سرمقاله هفتم اردیبهشت ماه خود زیر عنوان «آن بالا‌ها چه خبر است؟»، در نهایت ادب می‌نویسد که «دولت محترم پشتیبان اصلی افزایش شاخص بورس محسوب می‌شود.» در سرمقاله نهم اردیبهشت ماه همان روزنامه، دکتر داوود سوری، استاد دانشگاه، به دولت خرده می‌گیرد که گفته است «تمام‌قد در حمایت از بازار سرمایه ایستاده است» و با این کار، به گفته نویسنده سرمقاله، بر تندی آتش هیجان در بازار سهام می‌دمد.
دکتر سوری حرف دولت را «بی‌معنی» توصیف می‌کند و چنین ادامه می‌دهد: «تمام‌قد حمایت می‌کنم یعنی چه؟ آیا در صورت وقوع زیان، زیان خریداران را جبران می‌کند؟ به‌طور حتم، خیر. از دولت به جز اینکه به‌عنوان یک سهامدار بخشی از سهام بنگاههای خود را بفروشد اما همچنان به‌عنوان سهامدار عمده مدیریت آنها را در اختیار مدیران اغلب ناکارآی خود قرار دهد و همچنان به‌عنوان دولت و قانون‌گذار بازار نهاده و محصول آنها را کنترل و مختل کند، انتظار بیشتری نباید داشت . »
برای آنکه به آقای روحانی اطمینان بدهیم که تنها «بیرونی‌ها» نیستند که شکوفایی افسانه‌ای بورس تهران را باور نمی‌کنند، این چند جمله را نیز از سایت «الف» متعلق به احمد توکلی نقل می‌کنیم. این رسانه بورس تهران را «بزرگ‌ترین پاشنه آشیل اقتصاد ایران» توصیف می‌کند، چرا که «با تبلیغ بیش از اندازه که تا حدود زیادی غیرواقعی است، میلیون‌ها نفر از مردم اغلب بی‌تجربه و با ریسک بالا وارد این بازی خطرناک شده‌اند.»
برای آنکه به خطرناک بودن این بازی بیشتر پی ببریم، بر این تناقض تأکید می‌کنیم که صنایع بزرگی مثل پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها به یکی از مهم‌ترین پیشتازان جذب تقاضا و رشد قیمت سهام در بورس تهران بدل شده‌اند، حال آنکه هر دو به دلیل سقوط بهای نفت و کاهش تقاضا در وضعیت متزلزلی قرار دارند.
پیشبینی اوضاع بورس در ماه‌های آینده
یک کارشناس بازار سرمایه دلایل صعود این بازار طی هفته گذشته را تشریح کرد و گفت: بازار سهام کف قبلی خود را نمی‌شکند و به همین دلیل تا تیر سال آینده فرصت خوبی برای خرید سهام است، چراکه بازدهی بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها در افق شش ماهه بیشتر خواهد بود.
سعید جعفری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به صعود بازار سرمایه در هفته اخیر اظهار کرد: در ۱۰ روز اخیر شاهد شتاب گرفتن قیمت دلار بودیم؛ باید به این نکته توجه کرد که بازار سهام همیشه با نرخ ارز رابطه مستقیم داشته است و با افزایش قیمت ارز شرکت‌های صادراتی هم منتفع می‌شوند. هرچند که شرکت‌های بزرگ صادراتی بورس ناچار هستند دلار خود را در سامانه نیما عرضه کنند که از نرخ بازار آزاد پایین‌تر است، زیرا ارز کالاهای اساسی از سامانه نیما تامین می‌شود و دولت اجازه رشد ارز در سامانه نیما را نمی‌دهد. اما قیمت ارز در این سامانه هم دیر یا زود رشد می‌کند و باعث می‌شود سودآوری شرکت‌های صادراتی از محل نرخ ارز افزایش یابد.
وی با اشاره به افزایش قیمت‌های جهانی گفت: دلیل دیگر صعود بورس این بود که در آخر هفته گذشته، شاهد افزایش قمیت‌های جهانی مخصوصا مس و روی بودیم. این موضوع باعث شد در دو روز اخیر شرکت‌هایی که در گروه فلزات هستند رشد قابل توجهی داشته باشند. از سوی دیگر در یک ماه اخیر بازار سهام به دلیل ریسک‌های سیاسی بیش از حد افت کرده بود که اکنون این افت را تا حدودی پس گرفته است.
این کارشناس بازار سرمایه به این سوال که صعود بورس تا کجا ادامه دارد؟ پاسخ داد: می‌توان از این نکته مطمئن بود که بازار سهام همه ریسک‌هایی که طی چند ماه اخیر متحمل می‌شد را در قالب افت قیمت‌ها تجربه کرد. تقریبا می‌توان گفت بازار سهام کف قبلی خود را نمی‌شکند و به همین دلیل تا تیرماه سال آینده فرصت خوبی برای خرید سهام است، چراکه بازدهی بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها در افق شش ماهه بیشتر خواهد بود.
جعفری در مورد تاثیر مصوبه ۱۰ بندی سازمان بورس برای حمایت از بازار سرمایه نیز اظهار کرد: این مصوبه سعی کرد بخش تقاضا را تقویت کند اما عوامل خارج از حوزه بازار سرمایه اثر بیشتری دارند. اگر رشد نرخ ارز اتفاق نمی افتاد بعید بود بازار رشد کند. اقدامات سازمان باعث می‌شود بازار در حالت منفی نقدشونده باشد.
وی همچنین با اشاره به خرید سهام توسط صندوق توسعه ملی گفت: این فرایند یک سیگنال مهم است، چراکه وقتی یک نهاد مهمی مانند صندوق سهم می‌خرد، سیگنال مثبتی می‌دهد که قیمت‌ها ارزنده هستند. فارغ از اینکه عدد آن چقدر است این سیگنال را به فعالان بازار می‌دهد که از دیدگاه این صندوق قیمت‌های بازار چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ سهام حبابی نیستند و ارزنده هستند.
اقتصاد جهان و تاثیر بازارهای مالی همچون بورس بر آن
بازار بورس از گذشته تاکنون دستخوش تحولات زیادی بوده است. ازجمله مهم‌ترین این تحولات خصوصی‌سازی و مدیریت آن است که سبب ورود به بازار جهانی و ایجاد فضای رقابتی شده است. در این مقاله بر آنیم تا با کمک تیم آموزشی کالج تی بورس با گردآوری مطالب مربوطه اهمیت آموزش و کاربرد هوش مالی در اقتصاد دنیا را بررسی نماییم.
بازار بورس ازجمله بازارهای معاملاتی است که نقش به سزایی در رشد اقتصادی دارد. درواقع این بازار با جمع‌آوری پس اندازهای خرد و کلان بستری جهت کسب وکار و رونق مالی فراهم می‌نماید. با توجه به شفافیت و قانونمندی که در این عرصه وجود دارد، سرمایه گذاران می‌توانند با طی کردن مراحل آموزش سرمایه گذاری در بورس در زمینه‌ی تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال با خاطری آسوده به سرمایه گذاری بپردازند.
با ورود پس اندازهای راکد به بازار بورس و اوراق بهادار، افراد به‌عنوان سهامدار شرکت تلقی شده. شرکت های مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار می‌توانند خطوط تولید جدیدی راه‌اندازی نمایند و سودآوری بیشتری داشته باشند. سودآوری شرکت ها منجر به رشد اقتصادی کشور شده. ازآنجاکه کشورها در زمینه‌ی مالی با یکدیگر رقابت دارند، این سودآوری در سطحی وسیع‌تر سبب رشد اقتصادی دنیا خواهد شد.
در دهه‌های اخیر تئوری‌های اقتصادی توجه بسیاری به بنگاههای اقتصادی و هوش مالی داشته‌اند. تحول در بنگاههای مالی را می‌توان یکی از اهرم‌های رشد و توسعه ی اقتصادی دانست. با ایجاد سازگاری نیروهای جامعه در جهت فراهم نمودن فضای مناسب کسب و کار و سرمایه گذاری در بورس و اوراق بهادار بر امر توسعه دخیل است.
درگذشته بیشتر شرکت ها تحت مالکیت و مدیریت یک فرد یا خانواده بودند. اما امروزه مالکیت بنگاه ها از مدیریت آن تفکیک شده است. و یکی از اساسی‌ترین ملزومات بنگاههای اقتصادی وجود مدیران خبره است.
هدف اصلی بنگاه ها کسب حداکثر سود است. بنابراین باید حداقل هزینه و حداکثر درآمد را در دستور کار خود داشته باشند. امر آموزش بورس و هوش مالی با در نظر گرفتن تحلیل بنیادی (تحلیل فاندامنتال) و تحلیل تکنیکال برای سرمایه گذاری در بورس می‌تواند در این امر کمک بسزایی داشته باشد.
با توجه به عملکرد بنگاه های کشور طی چند سال گذشته شاهد تحولات جالب‌توجهی بوده‌ایم که موجب تعامل با بازارهای جهانی و ایجاد فضای رقابتی شده است. این تحولات با خصوصی‌سازی، توسعه سرمایه گذاری در بورس، بنگاه ها را از کنترل دولت خارج کرده و مدیریت مردمی را موجب شده است.
در اقتصاد امروزی سازمان‌ها و موسسات مالی از عوامل مهم فعالیت‌های صنعتی شناخته‌شده‌اند. بازارهای سهام بخش مهمی از سیستم مالی را شامل می‌شوند. و از منظر رشد اقتصادی اهمیت بسیاری دارند.
در عصر جهانی‌شدن مؤثرترین عامل عوامل اقتصادی‌اند. اقتصاد جهانی در این فرایند دستخوش تحولی عظیم می‌شود که کشورهای مختلف دنیا را متأثر می‌سازد. ازجمله شاخص هایی که شهرها را ازنظر مالی به سمت جهانی‌شدن سوق می‌دهد، توسعه ی بازار بورس، تجارت اینترنتی و توجه به هوش مالی است.
بنابراین توجه بیشتر به بازارهای مالی با آموزش سرمایه گذاری در بورس و از میان برداشتن موانع موجود بر سر راه سرمایه گذاران داخلی و خارجی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
امکان وجود سرمایه گذاران خارجی و ورود سرمایه بیشتر به بازار بورس، فضای رقابتی کشورها را تحریک می‌کند. این رشد مالی کشورهاست که رشد اقتصادی دنیا را به دنبال دارد.
اهمیت سرمایه گذاری در بازار بورس:
بورس بازاری است که کالاهای متفاوتی در آن خرید و فروش می‌شود. اما با بازارهای متداول مثل بازار طلا و خودرو و… متفاوت است. مهم‌ترین تفاوت بورس با بازارهای سنتی را می‌توان رسمی بودن، شفافیت و برخورداری از پشتوانه‌ی قانونی دانست.
از طرفی در این بازار هر فردی که تصمیم به معامله گری سهام دارد به‌راحتی و با دسترسی به اینترنت می‌تواند به اطلاعات شرکت موردنظرش دست یابد. سپس با کمک هوش مالی خود در مورد خرید وفروش سهام این شرکت تصمیم‌گیری کند.
مسئله دیگر در بازار بورس قوانین و مقرراتی است که بر این بازار حاکم است. تا سرمایه گذاران با اطمینان خاطر از عدم بروز اتفاقات ناخوشایند مثل کلاهبرداری و… در این بازار فعالیت داشته باشند.
تمام قوانین و شفافیتی که سرمایه گذاری در بورس دارد به دلیل اهمیت بورس در اقتصاد کشورها و دنیا است. با توجه به اینکه شرکت ها در روند سودآوری خود دست به تغییرو تحول در خطوط تولید و عرضه‌ی محصولات جدید می‌زنند، نیاز به پول دارند.
موفقیت شرکت در این امر منجر به افزایش میزان تولید و فروش، سودآوری شرکت، ایجاد فرصت‌های شغلی، خودکفایی و درنهایت رونق اقتصادی می‌شود.
حال‌آنکه این پول موردنیاز از چه منبعی باید تأمین گردد. روش متداول برای دستیابی به مبلغ موردنظر دریافت تسهیلات بانکی است. که در صورت دریافت آن باید سود تسهیلات پرداخت شود، از طرف دیگر این روش زمان بر و طولانی است.
برای سهولت کار شرکت ها در امر تولید، در صورت قابل‌قبول بودن طرح پیشنهادی از سوی شرکت توسط کارشناسان بورس، به شرکت اجازه‌ی عرضه و فروش سهام جدید داده می‌شود. تا منابع مالی موردنیاز خود برای راه‌اندازی خط تولید جدید را از طریق چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ سرمایه گذاری در بورس تأمین کنند.
افراد می‌توانند با آموزش بورس و به‌کارگیری تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال از هوش مالی خود بهره برده. شرکت های سودآور را شناسایی و نسبت به سرمایه گذاری در بورس اقدام نمایند.
به‌این‌ترتیب شرکت توانسته است به‌راحتی تامین مالی شود. از طرفی با مشارکت موثر سرمایه گذاران هرچند به میزان کم و با سرمایه اندک قطعاً باعث رشد و شکوفایی اقتصاد کشور خواهد شد.
بورس، بازاری رقابتی برای شرکت ها
سرمایه گذاران در بورس با بررسی و تحلیل بنیادی اطلاعات منتشرشده شرکت ها، سهام شرکت ها را انتخاب می‌کنند. پس از تحلیل تکنیکال شرکت وارد سهم می‌شوند. ازاین‌رو بورس درواقع فضای رقابتی میان شرکت ها ایجاد می‌نماید تا شرکت های موفق و سود ده به کار خود ادامه دهند.
کشورهایی که در بورس موفقیت و تکامل بیشتری دارند در رشد مالی نیز پیشرفت خواهند داشت. اهمیت بورس در اقتصاد به این دلیل است که بازدهی پس انداز در حساب های بانکی با بازده کم را به حداکثر می‌رساند. بورس اوراق بهادار با ایجاد فرصت‌های متنوع و اقدامات اطمینان‌بخش برای سرمایه گذاران سود بیشتری ارائه می‌دهد.
درواقع سرمایه گذاری در بورس از اهمیت زیادی در سامانه های اقتصادی برخوردار است. و می‌تواند به‌عنوان شاخص در سنجش سلامت مالی کشور محسوب شود. ازاین‌رو آموزش بورس جهت ارتقای هوش مالی افراد موردتوجه قرار می‌گیرد.
مهم‌ترین وظیفه‌ی بورس جذب پس اندازهای راکد در جهت رشد اقتصادی هر کشور است. از طرفی به‌عنوان یک اهرم می‌تواند تورم و افزایش نرخ رشد پس انداز را تحت کنترل بگیرد.
توسعه ی بازار بورس و رشد اقتصادی:
در عصر جهانی‌شدن عوامل اقتصادی بسیار مؤثرند. ازجمله شاخص‌هایی که شهرها را ازنظر اقتصادی به سمت جهانی‌شدن سوق می‌دهد، توسعه ی بازار بورس، تجارت اینترنتی و به‌کارگیری هوش مالی است.
بازار بورس توسعه‌یافته در ارتقای رشد اقتصادی دنیا تأثیر به سزایی دارد. این تأثیر ابتدا در اقتصاد کشورها و درنهایت در اقتصاد دنیا مشهود است. رشد اقتصادی و توسعه ی بازار بورس ارتباطی دوطرفه‌اند.
درواقع شرایط توسعه یک اقتصاد، بازتابی از بازار سهام آن است. با توسعه ی اقتصاد، خروجی بنگاه ها افزایش می‌یابد و سودآوری بیشتری ایجاد می‌شود. از طرفی زمانی که بازار سهام رکود را تجربه کند، سود حاصل از آن نیز کاهش می‌یابد.
ریسک سرمایه گذاری باوجود بازار بورس کاهش می‌یابد. عدم وجود بورس، خروج دارایی‌های سرمایه گذاری در پروژه‌های بلندمدت را به همراه داشته و موجب کاهش رشد اقتصادی می‌شود.
در این بازار افراد می‌توانند با حداقل مبلغ خرید در بورس سرمایه گذاری کرده و اقتصاد را تحریک کنند. ازاین‌رو بازار بورس با جمع‌آوری چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ سرمایه های خرد در توسعه اقتصادی نقش بسیار مهمی دارد.
اهمیت هوش مالی و رقابت اقتصادی:
بورس در ایجاد منبع سرمایه جهت کسب و کار بسیار موثر است. با ورود شرکت به این بازار تمام افرادی که با کمک هوش مالی در خرید سهم مشارکت دارند به‌عنوان سهامدار تلقی می‌شوند و دارایی زیادی را به سمت بنگاه اقتصادی سوق می‌دهند.
طبیعتا ورود چنین سرمایه ای به یک شرکت اقتصادی فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد کرده و رشد اقتصادی را به دنبال دارد. آموزش معامله در بورس با فراهم آوردن بستری جهت به‌کارگیری تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال دقیق برای هر سهم فرصتی برای افراد به وجود می‌آورد. تا سرمایه‌ی خود را در شرکت های مناسب و سود ده وارد نمایند.
ورود به بازار بورس تنها به سرمایه گذاران داخلی محدود نمی‌شود. سرمایه گذاران خارجی نیز می‌توانند در این عرصه سرمایه گذاری نمایند. ازاین‌رو بازارهای بورس کشورها برای جذب سرمایه از نقاط مختلف دنیا سعی در بهتر کردن شرایط و سوددهی بیشتر هستند تا با افزایش سرمایه گذاری در بورس رشد اقتصادی بیشتری را رقم بزنند.
بنابراین رقابت بین بازارهای بورس شدت یافته و این رقابت توسعه ی اقتصادی کشورها را به دنبال دارد. درنهایت به رشد اقتصادی دنیا منجر می‌گردد.
درمجموع می‌توان اذعان داشت. بازارهای مالی با چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ هدایت پس اندازهای کوچک و بزرگ به سمت مولدهای اقتصادی و بهینه‌سازی گردش مالی نقش به سزایی در پیشرفت مالی ایفا می‌کنند.
هرگاه اقتصاد کشوری رشد کند؛ کشورهای دیگر نیز در جهت پیشرفت مالی خود تلاش می‌کنند. درنتیجه اقتصاد دنیا روند صعودی در پیش خواهد گرفت.
نتیجه‌گیری :
بازار بورس در رشد اقتصادی بسیار مهم است. این بازار با بازارهای سنتی تفاوت‌های عمده‌ای دارد ،شفافیت و قانونمندی در این بازار اطمینان افراد را در جهت معامله و سرمایه گذاری در بورس جلب کرده است.
با توجه به اینکه شرکت ها از طریق بازار بورس توانسته‌اند پس اندازهای راکد زیادی را جذب کنند، با سرمایه گذاری خرد و کلان سود دهی خود را افزایش داده و کمک زیادی به رشد مالی داشته‌اند. ازاین‌رو آموزش معامله در بورس اهمیت زیادی پیداکرده و هوش مالی سرمایه گذاران را درگیر می‌نماید.
این رشد اقتصادی نه‌تنها اقتصاد داخلی، بلکه اقتصاد دنیا را نیز توسعه بخشیده است. سودآوری بازار بورس و رشد مالی یک کشور رقابتی را بین کشورها ایجاد می‌کند که بدین سبب هر یک در تلاش است تا از رقیب خود پیشی گیرد و این مستلزم سودآوری بیشتر و پیشرفت اقتصادی آن‌هاست. درنتیجه این تعامل رشد اقتصادی دنیا را به دنبال خواهد داشت.
نگاه تهران ۲۰ به اقدامات مجلس در ساماندهی بازار بورس/ پول مردم در بانک‌ها چه می‌کند؟
برنامه تهران ۲۰ شب گذشته ۱۷ آبان باتوجه به نوسانات موجود در بازار بورس به بررسی وضعیت بازار سرمایه پرداخت.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، هرچند که این قسمت از برنامه تهران ۲۰ با غیبت نماینده سازمان بورس برای تبیین شرایط کنونی همراه بود. از این رو مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس ارشد اقتصادی حوزه بازار سرمایه با حضور در برنامه پاسخگوی بخشی از سوالات شدند.
در ابتدا طغیانی گفت: بازار سرمایه طی دو سال اخیر اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده و می‌دانیم که از جهت نظری اگر دنبال بهبود وضعیت اقتصادی کشور هستیم باید بازار سرمایه خوبی داشته باشیم. بازار سرمایه دماسنج اقتصاد است و وضعیت شرکت‌ها و کسب کار‌ها را نشان می‌دهد. این بازار آینه اقتصاد کشور است و تلاش می‌کنیم که واقعیت بهبود پیدا کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در یک سال و نیم اخیر وضعیت بازار با نوسانات زیادی همراه بوده است. بازار ثانویه نتوانسته اطمینان را به سرمایه گذاران برگرداند. مسبب این امر باقی ماندن مسائل زیرساختی است. بخشی نقد کاستی‌ها به مجلس و بخشی به دولت مربوط است. ما همچنان درگیر قیمت گذاری دستوری و رانت در این حوزه هستیم و این روی سودآوری شرکت‌ها و خرید سهام آنها تاثیر می‌گذارد. حرکت‌های رفت و برگشتی دولت کماکان ادامه دارد.
وی افزود: نرخ سود بازار بین بانکی حتی از آنچه در بانک مرکزی اعلام می‌شود، بالاتر است. بعدا هم چیزی در سامانه‌ها ثبت می‌شود، ولی در بانک‌ها خارج از سامانه تسویه‌هایی متناسب انجام می‌شود که اثراتش را روی بازار می‌گذارد. نباید توقع داشته باشیم در بانک اتفاقی بیفتد، ولی در بازار تاثیر نگذارد. البته که رکود و کاهش قیمت‌ها در سطح جهانی در حوزه کالا‌ها مثل فولاد و. صورت گرفته است و صرفا مربوط به ایران نیست.
طغیانی ادامه داد: طرح واگذاری خودرو‌ساز‌ها کماکان بلاتکلیف است. گرچه وزیر صمت در جلسه استیضاح قول دادند که تا قبل از عید نوروز این مسئله را عملی کنند، ولی داریم علامت می‌دهیم به سرمایه گذارانش که یک کار خوب انجام شد. مانند هولدینگ خلیج فارس که اثرش را در بازار دیدیم و مردم احساس کردند که دولت به بازار اقبال دارد.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد:، اما در واقعیت این‌ها مسکن است؛ درد را شفا نمی‌دهد. تصور اینکه همه چیز توسط مدیران بازار بورس باید انجام بشود کامل نیست. بخشی از آن قطعا به عهده آنها است مانند رویکرد نظاراتی بر رفتارها. اما بخشی از این کار‌ها در اختیار بازار نیست مثل قیمت گذاری دستوری.
متولی سرمایه‌گذاری در کشور کجاست؟
در مقابل حقانی‌نسب گفت: من به آینده بازار امیدوارم، ولی می‌توانم بگویم هر کدام از نهاد‌ها چه دولت روحانی، چه رئیسی و چه مجلس شورای اسلامی در مشکلاتی که در تولید ایجاد شده با تفکیک چیست. سازمان بورس در بازار نقش مهمی دارد، اما در کنارش ارگان‌های دیگر نیز نقش مهمی دارند. چگونه آقای رئیسی و دیگر نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری گفتند دو روزه بورس را درست می‌کنند، ولی الان وضعیت این چنین است؟ این‌ها در حالی است که مقام معظم رهبری اسم سال را حمایت از تولید دانش بنیان می‌گذارد.
این فعال بازار سرمایه افزود: هیچ شواهدی نشان نمی‌دهد که دولت و مجلس از تولید حمایت کند.
متولی سرمایه گذاری در کشور کیست؟ همه جا متولی دارد. اولا کشور ما متولی سرمایه‌گذاری ندارد. ثانیا اگر به لحاظ محتوایی نگاه کنیم معاونت نظارت بر نهاد‌های مالی سازمان بورس می‌تواند متولی سرمایه‌گذاری در کشور باشد.
وی گفت: اگر شما شعار حمایت از تولید می‌دهید نقش سازمان بورس، مجلس و دولت را تبیین کنید. در نیم قرن اخیر ۹۵ درصد کشور به سمت سوداگری و کمتر از ۵ درصد به سمت تولید رفته است. ارزش تمام دارایی‌های کشور را حساب کنید. ارزش بازار ارز، طلا، خودرو، سهام بورس و خارج از بورس، شرکت‌های تولیدی حتی نفت و … را حساب کنید بعد ببینید سهمشان کجاست.
حقانی‌نسب ادامه داد: بخش عمده از این سهم به سمت سوداگری ملک و مسکن و طلا رفته است. ۲۰ سال مالیات عایدی بر سرمایه، قیمت آلونک را برای مردم به ده‌ها برابر رسانده است. این طرح ۲۰ سال است که در مجلس خاک می‌خورد.
مجلس به دنبال بررسی قانون مالیات بر سوداگری
طغیانی در مقابل گفت: کلیات قانون مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر سوداگری اردیبهشت سال گذشته در صحن تصویب شد. چند ماه این رفت و برگشت بین دستگاه‌های دولتی برای بند بند آن طول کشید. منطقه آزاد سر اجرای این قانون در مناطق آزاد ایراد داشت و می‌گفت نباید آنجا اجرا بشود. با این حال در این قانون بحث ما سرمایه‌گذاری سالم نیست، بلکه سرمایه‌گذاری سوداگرانه را نمی‌خواهیم رونق بدهیم.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: شاید دوماه رفت و برگشت جلسات برای این مسئله طول کشید. الان نزدیک دو ماه است که این قانون در دستور صحن پایین و بالا می‌شود. از هیئت رئیسه مجلس خواهش می‌کنم که زودتر به آن رسیدگی کنیم. اگر قرار بر این بود که مجلس همکاری نکند که کلیات را تصویب نمی‌کرد. شور اول تصویب شد.
وی ادامه داد: این طرح به صحن آمده و برگشته، اکنون در نوبت است. حداقل ۲۰ مورد طرح در نوبت صحن علنی مجلس شورای اسلامی است که این بحث از مهمترین‌ها است. ریاست هیئت رئیسه الان دو هفته‌ای است که صحن را در دو شیفت صبح و بعد از ظهر برگزار می‌کنند که کار‌ها انجام بشود.
حقانی‌نسب گفت: وقتی این قانون تصویب می‌شد، سازمان مدیریت برنامه‌ریزی حساب چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ می‌کرد چقدر از محل آن که از سوداگرای کالاهای مصرفی مردم هست چقدر می‌تواند کسری بودجه را تامین کند. باعث می‌شد هم کسری بودجه تامین بشود هم دولت به تولید در بازار سرمایه فشار نیاورد.
دلت رئیسی گفت از بازار سرمایه حمایت می‌کنیم، ولی از زمانی که آمده هر یک ماه یکبار شائبه افزایش نرخ گاز و برق و … به زبان می‌آید.
کارشناس ارشد اقتصادی حوزه بازار سرمایه افزود: ۸۰ درصد بازار سرمایه ما در اختیار دولت یا در دست مدیریت دولت است. وقتی بازار سرمایه در اختیار دولت است به این می‌رسیم که مشکلات ناشی از سرکوب بازار توسط شرایطی است که اتفاق افتاده است. اعتمادی که از بازار رفته با همکاری سازمان بورس، دولت و مجلس انجام شده است.
طغیانی نیز گفت: عامل قیمت‌گذاری اثر می‌گذارد، ولی مجموعه این عوامل باهم روی بازار اثر می‌گذارد. بازار و عوامل بازار را باید کل بببنیم و تفکیک نکنیم. فقط با جمع کردن صف مشکل حل نمی‌شود. باید زیرساختی مشکلات را حل کرد. باید روند غلط گذشته را اصلاح کنیم. من به بعضی از روند‌های مجلس و دولت نقد دارم.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: باید به مردم و سهام‌داران برنامه بدهیم. ما می‌خواهیم نرخ خوراک را به ۹۰ درصد گاز صادراتی تبدیل کنیم. مردم بدانند که هر سال چقدر افزایش قیمت داریم. اینکه هرسال نااطمینان ببینند که دولت و مجلس چه می‌کند به بازار آسیب میزند. سازمان بورس به عنوان مدیر اصلی بازار باید پیگیری کند. پیشبینی پذیر کردن بازار بسیار مهم است.
حقانی اضافه کرد: نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس فرمول هاب‌های اروپایی و آمریکایی با فروش داخلی تعیین می‌شد. سال گذشته گفتیم هاب‌های اوپا قیمتش را بالا برده شما چه عواملی روی بورس اثر دارد؟ از این فرمول هاب‌های اروپایی را خارج کنید. هاب‌ها را خارج نکردند و گفتند نرخ گاز ۵۰۰۰ تومان است. ولی الان تبدیل شده به چی؟ تا امسال ۵۰۰۰ تومان، ولی سال بعد چی؟ فرایند پیش بینی پذیر بودن از بین رفته است.
طغیانی در پاسخ گفت: دقیقا همین است البته هاب‌های اروپا را خارج کردیم و جلسه‌اش برگزار شد؛ اما سقف برای افزایش می‌خواستند و می‌گفتند نمی‌توانیم منظتر تغییرات باشیم.
پیشبینی پذیر کردن بازار در مرحله اول و کاهش نااطمینانی‌هایی که در جامعه بروز می‌دهد در مرحله دوم می‌تواند به بازار کمک کند. بازار بورس بخشی از جامعه ما است وقتی که کف جامعه با مشکلات این‌چنینی مواجه است بالاخر اثراتش را روی بازار می‌گذارد.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی افزود: البته وقتی که نوسان ارز داریم بازارها باهم رقیب هستند، ولی اثر مثبت گذاشته و افزایش نرخ ارز به نفع بازار است. اما نوسانات ارز و قیمت‌ها نااطمینانی را بالا می‌برد. هفته گذشته در این خصوص جلسه‌ای تشکیل شد. ما در مجلس دنبال این هستیم که رارهکار‌هایی که به عرضه ارز در بازار می‌کند را ارائه کنیم.
وی ادامه داد: امروز کمیسیون تشکیل شد. پیش نویسی در حال تهیه است که دیگر نهایی کنیم و با کمک دولت و مجلس وضع ارز را با دخیره بانک مرکزی کنترل کنیم به شرطی که هیجانات کاهش پیدا کند.
پول مردم در بانک‌ها چه می‌کند؟
حقانی‌نسب نیز گفت: بهترین روش کنترل بازار ارز حمایت از بازار سهام است. در حالی که طرحی را اجرا و بازار سهام را سرکوب کردند. پول از آن خارج شد و قیمت ارز را تکان داد. بالای ۳۰۰ هزار میلیارد تومان منابع سهام داران را شرکت‌های بورسی در سپرده بانکی گذاشتند. این مبلغ توسط شرکت‌های بورسی باید به کمک سرمایه بیاید. عرضه هولدینگ خلیج فارس سه چیز به ما نشان داد.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: یک اینکه هولدینگ خلیج فارس قیمت معاملاتیش ۶۰۰ تومان بود و به قیمت ۱۸۰۰ تومان معامله شد، پس نشان می‌داد بازار ارزنده است. دو اینکه دولت به راحتی می‌تواند از محل مالیات بر عایدی سرمایه تامین کسری بودجه کرده، فشار به بازار نیاورد و هزنیه‌های تولید را افزایش بدهد.
وی در پایان گفت: سه اینکه در رقابت هولدینگ خلیج فارس پالایشگاه تهران که در بورس است شرکت کرد و ۲۵۰۰۰ میلیارد تومان پول سهامدار را در سپرده بانکی گذاشته است. اگر شرکت‌های بورسی بخواهند، می‌توانند پول‌هایی که در بانک سپرده کردند و با نرخ ۲۴ درصد نزول می‌خورند را به صرف خرید سهام کنند و دیگر نیازی به منابع توسعه ملی احساس نشود.
دیدگاه شما