آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن

من در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۴۰۰، خودروی خود را به دارنده‌ی این برگه انتقال خواهم داد.

آشنایی با مفهوم واسطه های مالی و ارتباط آنها با شرکت های سرمایه گذاری (قسمت دوم)

در قسمت قبلی این مقاله با مفهوم واسطه‌های مالی آشنا شدیم و همچنین به یک نمونه از مدل‌های مختلف شرکت‌های سرمایه‌گذاری اشاره کردیم، اکنون قصد داریم ادامه آن را در پیش بگیریم. گفتنیست در اقتصادهای مدرن واسطه‌هایی وجود دارد که عملیات‌های مالی بزرگ را از طرف افراد، خانواده‌ها، شرکت‌ها، بنگاه‌های کوچک و دولت‌ها انجام می‌دهند. واسطه‌های مالی با استفاده از روش نشر حق مالی بر عهده خودشان و عرضه کردن آن برای مشارکت‌کنندگان بازار سرمایه، سرمایه به دست آورده، سپس کار سرمایه‌گذاری وجوه را صورت می‌دهند.

. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه ثابت

این صندوق‌ها، در واقع شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند که سرمایه ثابتی دارند و به جای بازخرید سهام خود، امکان داد و ستد آن را در یک بازار ثانویه برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند.
⦁ سهام صندوق‌های با سرمایه ثابت، به طور دائم و پیوسته برای فروش عرضه نمی‌شود. این صندوق‌ها، سهام خود را تنها در زمان پذیره نویسی و عرضه اولیه، به سرمایه‌گذاران عرضه می‌کنند و پس از آن، تنها می‌توان سهامشان را در یک بازار ثانویه تهیه کرد.
⦁ پس از عرضه اول، قیمت سهام این صندوق‌ها، در بازار و بر پایه نیروهای بازار تعیین می‌شود و به همین دلیل ممکن است بیشتر یا کمتر از ارزش خالص دارایی هر سهم باشد.
⦁ به طور معمول سهام صندوق‌های با سرمایه ثابت، قابل بازخرید نیستند. اما بعضی از انواع خاص آن‌ها که اصطلاحاً صندوق‌های فاصله ای نام دارند، در فواصل زمانی معین، سهام خود را بازخرید می‌کنند.
⦁ صندوق‌های با سرمایه ثابت اجازه دارند، درصد بیشتری از پرتفوی خود را به اوراق بهادار با نقدشوندگی پایین (اوراق بهاداری که نتوان آن را ظرف 7 روز، در قیمت تقریبی که صندوق برای محاسبه ارزش خالص دارایی استفاده می‌کند، فروخت) اختصاص دهند. بنابراین برای بازارهایی که از نقدینگی پایینی برخوردار هستند، مناسب‌تر هستند. صندوق‌های با سرمایه ثابت، بر پایه اهداف، راهبردها و پرتفوی سرمایه‌گذاری، انواع گوناگونی دارند و طبعاً ریسک، نوسان و کارمزدهای متفاوتی نیز برای این صندوق‌ها متصور است.

. صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرفعال

یونیت تراست، گونه دیگری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از بعضی جهات به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و از جنبه‌های دیگر به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با سرمایه ثابت شباهت دارد:
⦁ یونیت تراست‌ها به طور معمول اوراق بهادار قابل بازخریدی (یونیت) منتشر می‌کنند که قیمت فروش و بازخرید آن تقریباً معادل ارزش خالص دارایی آن است؛ بنابراین از این نظر همانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند.
⦁ همانند صندوق‌های با سرمایه ثابت، یونیت تراست‌ها عرضه عمومی اوراق خود را تنها یک بار انجام می‌دهند و طی آن مقدار ثابت و مشخصی یونیت به سرمایه‌گذاران واگذار می‌کنند. وظیفه ایجاد بازار ثانویه برای خرید و فروش یونیت‌های منتشر شده نیز بر عهده حامیان یونیت تراست‌ها است. در این بازارها، سرمایه‌گذاران می‌توانند یونیت‌های خود را به حامی صندوق بازگردانده یا از او یونیت خریداری کنند.
⦁ یونیت تراست‌ها برای مدت محدودی تشکیل می‌شوند. برای نمونه یونیت تراست‌هایی که در اوراق قرضه سرمایه‌گذاری می‌کنند، ممکن است با سررسید اوراق، منحل شوند. در زمان انحلال، باقی مانده اوراق بهادار موجود در پرتفوی فروخته و منافع آن میان سرمایه‌گذاران توزیع می‌شود.
⦁ به طور معمول یونیت تراست‌ها، پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را زیاد تغییر نمی‌دهند. به عبارت دیگر، ترکیب اولیه پرتفوی، بدون تغییر یا با تغییرات اندک، در تمام طول فعالیت تراست نگهداری می‌شود. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران کم و بیش می‌دانند در چه اوراقی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
⦁ حفظ ترکیب ثابت پرتفوی و ساختار تصمیم‌گیری در یونیت تراست‌ها، باعث شده آن‌ها نیازی به داشتن هیئت مدیره، مشاور سرمایه‌گذاری و مدیران اجرایی نداشته باشند و از این نظر یک ساختار حقوقی متشکل محسوب نمی‌شوند.

صندوق‌های شاخصی

صندوق شاخصی، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک یا یونیت تراست است که هدف سرمایه‌گذاری آن دستیابی به بازده یک شاخص انتخابی، نظیر S&P500 است. به عبارت دیگر صندوق‌های شاخصی، دارایی خود را در سهام یا اوراق قرضه موجود در سبد یک شاخص، سرمایه‌گذاری می‌کند. انواعی از صندوق‌های شاخصی علاوه بر سهام و اوراق قرضه، ابزارهای مشتقه را نیز در پرتفوی خود نگه می‌دارند. همچنین ممکن است صندوق در تمام سهام موجود در سبد شاخص سرمایه‌گذاری کند یا این که نمونه کوچک‌تری از آن را (درصد مشخصی از سهام شاخص) به عنوان پرتفوی سرمایه‌گذاری برگزیند. از آن جا که صندوق‌های شاخصی از یک شاخص پیروی می‌کنند و پرتفوی آن‌ها نیاز به تغییرات چندانی ندارد، مدیریتشان در مقایسه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری، غیر فعال است.
مهم‌ترین ویژگی صندوق‌های شاخصی، مالیات، هزینه و کارمزد کمتر نسبت به صندوق‌های با مدیریت فعال است. ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، تقریباً معادل ریسک سهام موجود در شاخص است. البته صندوق‌های شاخصی به دلیل انتخاب پرتفوی ثابت، از انعطاف پذیری کمتری نسبت به صندوق‌های فعال برخوردارند.

صندوق‌های قابل معامله در بورس

صندوق‌های قابل معامله در بورس بسیار شبیه به صندوق‌های شاخصی هستند و همانند آن‌ها در سهام زیر مجموعه یک شاخص یا سبد انتخابی از آن سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها اگرچه از نظر ساختاری به شکل شرکت سرمایه‌گذاری با بنیان باز و یا یونیت تراست تشکیل می‌شوند، اما از جهاتی با آن‌ها متفاوت‌اند:

⦁ صندوق‌های قابل معامله در بورس، سهام خود را به طور مستقیم به سرمایه‌گذاران انفرادی نمی‌فروشند، سهام صندوق‌های قابل معامله در بورس در بلوک‌های بزرگ که اصطلاحاً به یونیت ایجاد و انتشار معروف است منتشر و در اختیار سرمایه‌گذاران نهادی قرار می‌گیرد.
⦁ فروش یونیت‌های ایجاد و انتشار به سرمایه‌گذاران نهادی، به صورت غیر نقدی انجام می‌شود و سرمایه‌گذاران در مقابل یونیت‌های دریافتی، سبدی از اوراق بهادار را که به طور معمول همانند پرتفوی صندوق است، در اختیار صندوق قرار می‌دهند.
⦁ سرمایه‌گذاران نهادی پس از خرید یونیت‌های ایجاد و انتشار، آن‌ها را تفکیک کرده و در بازار دست دوم به سرمایه‌گذاران انفرادی واگذار می‌کنند.
⦁ سرمایه‌گذاران انفرادی برای فروش سهام صندوق قابل معامله در بورس دو راه دارند:
. فروش سهام به سرمایه‌گذاران دیگر در بازار
. بازگرداندن سهام به صندوق
بازگرداندن سهام به صندوق تنها در مقیاس یونیت ایجاد و انتشار و به صورت غیر نقدی امکان پذیر است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران به جای وجه نقد، اوراق بهادار موجود در پرتفوی را دریافت می‌کنند. برای نمونه صندوق قابل معامله در بورسی که در شاخص داوجونز سرمایه‌گذاری کرده است به سرمایه‌گذاران متقاضی بازگرداندن یونیت‌ها، سهام موجود در شاخص داوجونز واگذار می‌کند.

بازار چیست؟ انواع بازار کدام اند؟

بورس اوراق بهادار به عنوان بخشی از بازار سرمایه‌ای، مورد توجه خاص سرمایه‌گذاران بوده و از اهمیت بسزایی برخوردار است. لذا پیش از آنکه به ساز و کار بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران و چگونگی انجام معامله با کد معاملاتی بورس یا کد معاملات برخط در این بازار پرداخته شود، نیاز است تا به اختصار بازار تعریف شده و انواع آن بررسی شود. در مطلب پیش‌رو بـازار در دو دسته کلی بازار پول و بـازار سرمایه تعریف شده و در بازار سرمایه نیز به توضیح بـازار اولیه و ثانویه پرداخته می‌شود.

بازار

در علم اقتصاد تعاریف متعددی برای بـازار ارائه شده است. در تعاریف اولیه، بازار به یک مکان فیزیکى اطلاق می شد که خریداران و فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات درآن دور هم جمع مى‌شدند.

اما در تعاریف بعدی چنین بیان شد که بـازار نباید لزوماً وجود فیزیکی داشته باشد و فضای مشخصی را در بر گرفته باشد، در حقیقت بازار شامل تمام خریداران و فروشندگانى است که در حال دادوستد کالاها یا خدمات خاصى هستند. برای مثال بازار معاملات سهام در سطح جهانی، بـازاری است که عملیات خرید و فروش در آن از طریق شبکه­ های مخابراتی بین المللی صورت می پذیرد و مکان معینی ندارد. در حقیقت بـازار یک مکانیزم است این امکان را به خریداران و فروشندگان می دهد تا به معامله دارایی های خود بپردازند. این دارایی ممکن است فیزیکی (مانند املاک) یا مالی (مانند اوراق بهادار) باشد.

بر اساس تعریف دومنیک سالواتوره بـازار مکان و یا موقعیتی است که در آن خریداران آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن و فروشندگان، کالا، خدمات و منابع را خرید و فروش می‌کنند. برای هر کالا، خدمت یا منبع که قابلیت معامله داشته باشد، بازاری وجود دارد. در تعریف سالواتوره هم مشاهده می‌شود که بـازار می‌تواند یک محل مادی و فیزیکی باشد یا آنکه موقعیتی برای انجام معامله باشد.

انواع بـازار

در یک نگاه کلی و از نقطه نظر نوع دارایی ها، بازارها به دو نوع بازار دارایی های فیزیکی (واقعی) و بازار دارایی های مالی تقسیم می‌شود:

بازار داراییهای فیزیکی

بازاری است که در آن خریداران و فروشندگان به معامله دارایی هایی که ماهیت واقعی و فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل) مبادرت می ورزند.

بـازار داراییهای مالی

به بازاری اطلاق می شود که در آن افراد اعم از حقیقی و حقوقی، می توانند در آن به معامله اوراق ضمانت مالی، کالا و دیگر دارایی های مثلی (عوض دار) با هزینه مبادلاتی پایین بپردازند. قیمت‌های این بازار تابع عرضه و تقاضا است. اوراق ضمانت شامل سهام، اوراق قرضه و برخی کالاها (شامل فلزات گرانبها یا محصولات کشاورزی) می‌شوند.

بـازار ممکن است از نظر سررسید تعهدات مالی، نوع ساختار یا برحسب دارایی طبقه بندی شود.

بازارهای مالی از نظر سررسید تعهدات مالی، به دو گروه عمده بـازار پول و بازار سرمایه تقسیم می­ شود:

بـازار پول (Money market):

بازار پول بازاری است برای داد و ستد پول و دیگر داراییهای مالی جانشین نزدیک پول (که سررسید کمتر از یکسال دارند) است. به بیان دیگر بـازار پول، بـازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت با سه ویژگی مهم زیر است:

1. نقدشوندگی بالا
2. کم بودن ریسک عدم پرداخت
3. ارزش اسمی زیاد

ابزارهای بازار پول شامل اسناد خزانه (اوراق بهادار کوتاه مدت با سه ماه، شش ماه یا یکسال)، پذیرش بانکی (دستور پرداخت مبلغی معین در تاریخی مشخص)، گواهی سپرده (جوانترین و مهمترین)، اوراق تجاری (نوعی اوراق قرضه کوتاه مدت با سررسید ۲۷۰ روز یا کمتر)، قرادادهای بازخرید و دلار اروپایی است. از مهمترین نهادهای این بازار می‌توان به بانک مرکزی، واسطه‌های مالی بانکی مانند بانک‌های تجاری و مؤسسات اعتباری غیربانکی، شرکت‌های تجاری، دولت و مؤسسات دولتی، صندوق‌های سرمایه گذاری، کارگزاری‌ها و معامله‌گران و در نهایت سرمایه‌گذاران اشاره نمود.

بـازار سرمایه (Capital market):

بـازار سرمایه، به بـازارهای مالی جهت خرید و فروش ابزارهای مالی نظیر اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید، اطلاق می‌شود. بـازار سرمایه بزرگ‌تر از بـازار پولی است و اهمیت بسزایی در جمع آوری و تامین منابع لازم جهت سرمایه‌گذاری واحدهای مختلف تولیدی دارد. بـازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار، خود به دو دسته بـازار اولیه (بـازار دست اول) و بـازار ثانویه (بـازار دست دوم) تقسیم می‌شود.

بـازار اولیه:

بازار اولیه بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر می‌شود. عایدی حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه می‌شود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود.

بـازار ثانویه:

با اتمام عرضه اولیه۱ یک سهم در بـازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بـازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بـازار ثانویه؛ بنابراین بازار دست دوم (ثانویه) به منظور ایجاد امکان دادو ستد اوراق منتشره در بـازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است. در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا می‌کنند که علاوه بر تجدید نظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند. دفعات انجام معامه در بـازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب می‌شود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.

بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار قسمت تقسیم می‌گردد:

• اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.
• دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
• سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
• چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.

بازار مالی بر اساس نوع دارایی

بازارهای مالی به لحاظ نوع دارایی به سه بخش تقسیم می شود:

سـهام:

در ایـن بـازار، سـهام شـرکت های سهامی پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می گیرد.

اوراق بدهی:

این بـازار برای دادوستد ابزارهای با درآمد ثابت (اوراق قرضه) در نظر گرفته شده است.

ابزارهـای مشـتقه:

بـازاری که در آن ابزارهـای مشتقه که مبتنـی بـر دارایـی هـای مـالی یـا فیزیکی هستند، مورد معامله قرار می گیرند. مانند اختیار معامله و قرارداد آتی

جمع‌بندی

در این مطلب، سعی کردیم تا به این سوالها پاسخ دهیم که بـازار چیست، و با انواع آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن آن آشنا شدیم. حال سایت حد ضررهای بـازار از شما دعوت به عمل می‌آورد تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این باب با ما در میان بگذارید.

اوراق بهادار (Security) چیست؟

بازارهای مالی در سرتاسر جهان، شامل بخش‌های مختلفی است، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در بازارهای مالی، «اوراق بهادار» است. در این مطلب، با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت اینوستوپدیا، با تعریف اوراق بهادار، انواع آن، سرمایه‌گذاری و معامله‌گری در این حوزه و وضعیت قانون‌گذاری آن آشنا خواهید شد.

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار (Security)، به هر دارایی یا حقی گفته می‌شود که ماهیت غیرفیزیکی دارد، از نظر قانون معتبر شناخته می‌شود و می‌توان آن را به فروش رساند.

در بیشتر کشورها، اوراق بهادار شامل موارد زیر می‌شود:

• یک موقعیت مالکیتی در شرکت‌هایی که به صورت عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام در بورس)
• یک رابطه طلبکاری از یک نهاد دولتی یا خصوصی (اوراق قرضه)
• یا یک حق مالکیت بر ابزارهای مالی مشتقه (قرارداد آتی یا قرارداد اختیار)

به زبان ساده، اوراق بهادار وعده‌ای است که از نظر قانونی لازم‌الاجرا است و می‌توان آن را خرید، فروخت و یا با چیز ارزشمند دیگری مبادله کرد.

برای درک بهتر اوراق بهادار به این مثال توجه کنید. فردی روی کاغذی می‌نویسد:

من در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۴۰۰، خودروی خود را به دارنده‌ی این برگه انتقال خواهم داد.

اگر این برگه به تأیید یک نهاد دولتی یا قانونی برسد، تبدیل به اوراق بهادار می‌شود؛ یعنی ورقی که بها دارد. بنابراین این برگه دارای ارزش است و ممکن است مردم به خرید یا فروش این برگه علاقه نشان دهند. بدیهی است که اگر خودرو تا قبل از تحویل صحیح و سالم مانده باشد، ارزش برگه نیز بالا خواهد رفت. در مقابل اگر مشکلی برای اتومبیل پیش بیاید، افراد علاقه کمتری به در اختیار داشتن آن برگه نشان خواهند داد و در نتیجه، ارزش آن افت خواهد کرد.

انواع اوراق بهادار

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار را می‌توان به دو دسته عمده سهام و بدهی تقسیم کرد. با این حال، دسته دیگری به نام ترکیبی وجود دارد که در آن، بخشی از ویژگی‌های اوراق سهام و اوراق بدهی ترکیب شده است. در ادامه، با این سه دسته بیشتر آشنا خواهیم شد.

«سهام» یا «اوراق حقوق صاحبان سهام»، متداول‌ترین نوع از انواع اوراق بهادار است. سهام، یک نفع مالکیتی است که سهام‌داران در یک نهاد (مانند یک شرکت) در اختیار دارند و یکی از انواع سهم در بازار سرمایه است. اوراق سهام شامل دو دسته‌ی سهام عادی و سهام مقدم است.

دارندگان سهام معمولاً دریافتی منظم ندارند، هر چند در برخی موارد سود سهم را دریافت می‌کنند. اما سود اصلی سهام‌داران از این سرمایه‌گذاری، سودی است که از فروش خود سهام (اوراق بهادار) به دست می‌آید (با این فرض که ارزش سهم افزایش یافته باشد).

دارندگان سهام این اختیار را دارند که به میزان سهام خود، در کنترل شرکت سهیم باشند. ضریب تأثیر رأی هر سهام‌دار به نسبت سهمی است که در اختیار دارد. در صورت ورشکستگی شرکت، سهام‌داران پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، باقی‌مانده دارایی شرکت را به نسبت سهمی که دارند، بین خود تقسیم می‌کنند. در صورتی‌که دارایی مالی شرکت آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن برای پرداخت تعهدات به طلبکاران کافی نباشد، این بدهی از کالاها یا خدمات شرکت پرداخت می‌شود.

اوراق بدهی

«اوراق بدهی» بیانگر پولی است که وام گرفته شده است و باید بازپرداخت شود. اندازه وام، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید، تحت شرایطی در این اوراق قید می‌شود. اوراق بهادار بدهی شامل اوراق قرضه دولتی و شراکتی، گواهی‌های سپرده و اوراق وثیقه‌دار است.

زمانی که کسب‌وکارها یا نهادهای دولتی برای انجام فعالیت‌های اقتصادی نیاز به پول داشته باشند، با فروش اوراق قرضه می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند. سرمایه‌گذار با خرید اوراق قرضه که از آن‌ به عنوان «اوراق بهادارِ با درآمد ثابت» نیز یاد می‌شود، برای بازه زمانی خاصی مقداری پول به یک نهاد قرض می‌دهد و بهرۀ ثابتی (ماهانه یا سالانه) از آن نهاد تحت عنوان درآمد ثابت دریافت می‌کند. اوراق قرضه دارای تاریخ سررسید است. وقتی اوراق قرضه به موعد سررسید خود می‌رسد، نهادی که پول سرمایه‌گذاران را دریافت کرده است، اصل پول را بازپرداخت می‌‌کند.

به‌طور کلی، دارندگان اوراق بدهی به طور منظم بهره، بازپرداخت اصل پول و سایر حقوق قراردادی تصریح شده (که شامل حق رأی نیست) را دریافت می‌کنند. این اوراق برای مدت معینی صادر می‌‎شوند و در پایان توسط صادرکننده یا «ناشر» بازخرید می‌شوند. ناشر، نهادی حقوقی است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر می‌کند.

اوراق ترکیبی

«اوراق بهادار ترکیبی» همانطور که از نامش پیداست، برخی از ویژگی‌های اوراق بدهی و سهام را در کنار هم دارد. اوراق ترکیبی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. سهام تضمینی: قرارداد اختیاری که توسط شرکت صادر می‌شود و به سهام‌داران حق خرید سهام را در یک بازه زمانی و با یک قیمت مشخص می‌دهد.
2. سهام ترجیحی: سهم شرکت‌هایی که پرداخت بهره، سود سهام یا سایر بازدهی‌های سرمایه در آن‌ها ارجح است.
3. اوراق قابل تبدیل: اوراق قرضه‌ای که می‌توان آن‌ها را در بازار بورس به سهام شرکت ناشر تبدیل کرد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

نهادی که اوراق بهادار را تولید کرده و به فروش می‌رساند، «ناشر» نام دارد و کسانی که این اوراق را می‌خرند، سرمایه‌گذار نامیده می‌شوند.

به‌طور کلی، اوراق بهادار نمایانگر یک سرمایه‌گذاری و وسیله‌ای است که نهادها، شرکت‌ها و سایر بنگاه‌های تجاری می‌توانند به‌وسیله آن سرمایه جذب کنند. شرکت‌ها با عرضه سهام خود به عموم مردم از طریق عرضه اولیه سهام (IPO) می‌توانند سرمایه بسیار زیادی جذب کنند.

برای مثال، مسئولین یک شهر یا ایالت یا کشور می‌توانند با صدور اوراق قرضه شهری، وجوه مورد نیاز برای یک پروژه را جمع‌آوری کنند. بسته به تقاضای بازار و یا ساختار قیمت‌گذاری یک موسسه، جذب سرمایه از طریق عرضه اوراق می‌توند گزینه مناسب‌تری نسبت به تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

از طرف دیگر، خرید این اوراق با پولِ وام‌گرفته‌شده، که اصطلاحاً «خرید وجه تضمین با اهرم» نیز نامیده می‌شود، یکی از روش‌های محبوب برای سرمایه‌گذاری است. در اصل، یک شرکت ممکن است برای تسویه بدهی یا سایر تعهدات خود به نهادهای دیگر، حقوق مالکیتی خود را به صورت پول نقد یا سایر انواع اوراق بهادار به اشخاص حقیقی واگذار کند. این نوع تمهیداتِ وثیقه‌ای اخیرا در بین سرمایه‌گذاران نهادی افزایش یافته آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن است.

اوراق بهادار چگونه معامله می‌شوند؟

اوراقی که به صورت عمومی معامله می‌شوند، در فهرست «بورس» قرار می‌گیرند. بورس، بازاری متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله‌گران و طبق مقررات، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

ناشران می‌توانند با اطمینان دادن به معامله‌گران از جنبه قانون‌گذاری و تأمین نقدینگی، نظر معامله‌گرها را به سهام خود جلب کنند. در سال‌های اخیر، سیستم‌های تجاری الکترونیکی غیر رسمی متداول‌تر شده‌اند و معامله‌گران به جای دادوستد اوراق کاغذی، به صورت آنلاین معامله‌ می‌کنند.

همان‌طور که اشاره شد، به اولین فروش عمده سهام یک شرکت در بورس، «عرضه اولیه» (IPO) گفته می‌شود. بازاری که یک سهم برای اولین بار در آن پذیره‌نویسی و عرضه می‌شود، «بازار اولیه» نامیده می‌شود.

در جریان عرضه اولیه، ناشر، فروشنده سهم است و سرمایه‌گذار یا تریدر، معامله‌گر سهم هستند. اما بعد از پایان عرضه اولیه، سهم وارد معاملات ثانویه می‌شود که در آن، سهم‌ها صرفا به عنوان یک دارایی از یک تریدر یا سرمایه‌گذار به تریدر دیگر منتقل می‌شوند. به بازاری که معاملات ثانویه در آن جاری است، «بازار ثانویه» گفته می‌شود. سهام‌داران می‌توانند سهام خود را در ازای پول نقد یا سود سرمایه به سایر سرمایه‌گذاران بفروشند، بنابراین، بازار ثانویه بازار اولیه را تکمیل می‌کند.

اوراق بهادار ممکن است به صورت خصوصی و به گروه محدودی که واجد شرایط هستند، عرضه شود. هر از گاهی سهام شرکت‌ها به صورت ترکیبی از عرضه عمومی و خصوصی ارائه می‌شوند.

انواع دیگر اوراق بهادار

اوراق بهادار دارای گواهی به صورت فیزیک و کاغذی ارائه می‌شوند. این اوراق همچنین ممکن است در سیستم ثبت مستقیم نگه‌داری شوند. به عبارت دیگر، یک مامور ثبت به نمایندگی از شرکت، سهام شرکت را بدون اینکه نیاز به صدور گواهی فیزیکی باشد، حفظ می‌کند.

فناوری‌ها و سیاست‌های مدرن، نیاز به اوراق دارای گواهی را برطرف کرده است. اکنون سیستمی توسعه یافته است که در آن ناشران می‌توانند یک گواهی جهانی واحد را به نمایندگی از تمام اوراق بهادار معتبر، در یک صندوق امانت‌داری بین‌المللی به نام شرکت «Depository Trust» یا «DTC» سپرده‌گذاری کنند. کلیه اوراق بهاداری که در DTC معامله می‌شوند، به صورت الکترونیکی هستند. شایان ذکر است که اوراق بهادار دارای گواهی و بدون گواهی هیچ تفاوتی از نظر حقوق و امتیازات سهام‌دار و ناشر ندارند.

اوراق بهادار حامل به اوراق قابل مذاکره گفته می‌شود که حقوق مربوط به اوراق را به سهام‌دار می‌دهد. این اوراق تحت موارد خاص از یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر منتقل می‌شوند. اوراق حاملی که قبل از الکترونیکی شدنِ اوراق وجود داشتند، از لحاظ ماهیت مالکیتی همیشه مجزا از هم بودند؛ یعنی هر ورق بهادار، بیانگر یک دارایی جداگانه بود و از نظر قانونی با سایر اوراق تفاوت داشت. این اوراق بهادار در اکثر موارد قابل دادوستد هستند، اما در موارد نادری نیز این‌گونه نیست. این بدان معناست که با وام گرفتن، وام‌گیرنده می‌تواند در زمان بازپرداخت، خودِ دارایی یا یک دارایی مشابه دیگر را که معادل با دارایی اصلی است، پرداخت کند. در برخی موارد، ممکن است از اوراق بهادار حامل برای دور زدن مالیات استفاده شود. به همین دلیل، ناشران، سهام‌داران و قانون‌گذاران دید مثبتی به این اوراق ندارند. بنابراین استفاده از این اوراق در ایالات متحده نادر است.

اوراق بهادار ثبت‌شده به گونه‌ای از اوراق گفته می‌شود که نام سهام‌دار و سایر جزئیات لازم توسط ناشر در یک دفتر کل ثبت می‌شود. هرگونه دادوستد این اوراق به شرطی انجام می‌شود که اصلاحات لازم در دفتر کل ثبت شود.

قانون‌گذاری

در ایالات متحده، «کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا» (SEC)، عرضه عمومی و فروش این اوراق را قانون‌گذاری می‌کند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا

اما در ایران، این وظیفه به «شورای عالی بورس و اوراق بهادار» و «سازمان بورس و اوراق بهادار» محول شده است. طبق قوانین اوراق، مصوب سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی، تعریف این دو نهاد به شرح زیر است:

«شورا» بالاترین رکن بازار است که تصویب سیاست‌های کلان آن بازار را برعهده دارد. اعضـای شورا به شرح زیر است:

• وزیر امور اقتصادی و دارایی
• وزیر بازرگانی
• رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• رؤسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن
• رئیس «سازمان» که به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان نیز انجام وظیفه خواهد کرد
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نفر نماینده از طرف کانون‌ها
• سه نفر خبره مالی منحصراً از بخش خصوصی با مشورت تشکل‌هـای حرفـه‌ای بـازار اوراق بهـادار بـه پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیئت وزیران
• یک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذيربط و تصویب هیئت وزیـران بـرای هـر بورس کالایی

سازمان بورس

«سازمان بورس»، یک موسسه عمومی غیردولتی است که دارای شخصیت حقـوقی و مـالی مسـتقل بـوده و از محـل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار و سایر درآمدها اداره می‌شود.

ساختمان سازمان بورس

برای اطلاع از جزئیات تعاریف و قوانین بورس در ایران، می‌توانید به وب‌سایت سازمان بورس مراجعه کنید.

بازار اولیه و ثانویه

تمام کسانی که دوست دارند در زمینه ی خاصی فعالیت کنند اصطلاحات و مفاهیم کاربردی آن عرصه را یاد می گیرند. بازارهای مالی همچون بازار بورس هم مفاهیم کاربردی زیادی دارد. از جمله بازار اولیه و بازار ثانویه.

چون در بورس انواع مختلفی از بازارها وجود دارد. در این مقاله قصد داریم فقط این دو نوع که از نظر عرضه اوراق بهادار به این تقسیم بندی رسیده اند را به شما معرفی کنیم.

سپس ویژگی های آن دو را نیز بیان نماییم. در خلال این ویژگی ها در واقع شما با تفاوت های بدیهی آن ها نیز آشنا خواهید شد. پس با ما همراه باشید.

فهرست محتوای مقاله

بازار اولیه چیست؟

محلی است که شرکت ها سهام شان را برای بار اول به عرصه ی فروش می گذارند. البته سرمایه گذاری آن شرکت به وسیله پذیره نویسی انجام می شود. این پذیره‌ نویسی هم به وسیله ی بانک نماینده شرکت صورت می گیرد.

بازار ثانویه چیست؟

هر کسی سهمی را که در بازار اولیه خریده، بخواهد به دیگر سهامداران بفروشد باید آن را در بازار ثانویه عرضه کند. یعنی همه ی معاملات سهام یا خرید و فروش های آن در بورس جزء معاملات بازار ثانویه هستند.

ویژگی های بازار اولیه

معمولا سرمایه داران خُرد در اینجا وجود دارند؛ زیرا تعداد سهام عرضه شده محدود است و فروش سهام از طریق بانک سرمایه گذاری صورت می گیرد.

صاحبان سرمایه سهم را مستقیماً از خود شرکت می خرند و درآمدی که از فروش عرضه اولیه به دست می آید به شرکت باز می گردد.

قیمت گذاری سهام شرکت نسبت به درصدی از ارزش ذاتی آن سهام است.

پس انداز خوبی برای سرمایه گذاری است؛ چون عرضه های اولیه همیشه سودده بوده اند. دلیل آن هم این است که قیمت آن ها از قیمت تصویب شده در بازار ثانویه کمتر است.

شرکت از طریق فروش عرضه های اولیه می‌تواند رشد چشمگیری داشته باشد.

اوراق بهاداری که برای اولین بار می خواهد انتشار یابد در این جا منتشر می شود؛ چون در آن نظم دهی به این اوراق راحت ‌تر انجام می‌شود.

جذب نقدینگی یکی دیگر از ویژگی هایش است. آن با جذب نقدینگی باعث می شود حجم نقدینگی کمتر شود. بنابراین آن ابزار مناسبی برای کنترل تورم نیز به شمار می آید.

ویژگی های بازار ثانویه

در این محل معمولاً سرمایه‌ داران بزرگ حضور دارند؛ زیرا به هر تعدادی که بخواهند می‌توانند سهام را خریداری نمایند.

همچنین سرمایه گذاران به واسطه کارگزاری ها خرید و فروش خود را انجام می دهند.

صاحبان سرمایه، سهام را از سرمایه گذاران دیگر می‌خرند یا به سرمایه ‌گذاران دیگر می فروشند و دیگر با خود شرکت سر و کاری ندارند.

درآمد حاصله از معاملات برای سرمایه گذارانی است که سهام شان را می فروشند.

حجم معاملات بالاتر است؛

چون خرید و فروش سهام بیشتر انجام می شود.

هزینه معامله ها کمتر است؛

زیرا حجم آنان بالاتر است. یعنی کارگزاری ها هزینه ی کمتری می گیرند ولی این به معنای ضرر کردن آن ها نیست بلکه چون حجم معاملات بالاست همین درصد پایین هم براشان به صرفه خواهد بود.

در واقع یکی از عامل های جذب مشتری نیز همین درصد پایین است. اگر چه درصد، پایین هم است اما در حقیقت تعداد زیاد مشتری کارگزاری ها سود خوبی را برایشان رقم می زند و گرفتن درصد پایین را برایشان جبران می کند.

اخبار و اتفاقات در رابطه با شرکت خیلی سریع در ارزش سهام تأثیر می گذارند و ارزش سهام را بالاتر یا پایین‌تر می آورند.

نقدینگی بالایی دارد

یعنی هر سهامداری که به پول نقد احتیاج داشته باشد می تواند به راحتی و در مدت زمان بسیار اندک سهام خود را بفروشد؛ چون خریداران زیادی در آن حضور دارند. همین ویژگی نقدینگی بالا میزان ریسک پذیری را نیز پایین می آورد.

شرکت هایی که در این جا هستند باید تابع قوانین و مقررات خاصی باشند. این امر خیال سرمایه ‌گذاران را راحت تر می کند.

قیمت بر اساس میزان عرضه و تقاضا است و به دلیل بالا بودن تقاضا، قیمت ها واقعی تر هستند.

بر اساس مطالب فوق می توان نتیجه گرفت که آن شاخص بسیار خوبی برای نشان دادن رونق یا رکود اقتصادی است.

جمع بندی بازار اولیه و ثانویه چیست؟

دانستید که بازار اولیه جایی است که شرکت ها برای اولین بار سهام شان را به عرصه ی فروش می گذارند.

از ویژگی های آن می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

به خاطر محدودیت سهام، سرمایه داران خُرد در آن جا وجود دارند. صاحبان سرمایه سهم را مستقیماً از شرکت می خرند. باعث جذب نقدینگی می شود و … .

از ویژگی های بازار ثانویه نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

محل مناسبی است که سهامداران، سهام خود را به یکدیگر بفروشند. در این جا خرید و فروش بین سهامداران از طر یق یکی از کارگزاری ها صورت می گیرد.

یک محل مناسب برای رسیدن به سود بیشتر آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن و جلوگیری از متحمل شدن ضرر در آینده است.

قیمت بر اساس میزان عرضه و تقاضا است. یعنی رابطه ی بین عرضه و تقاضا با قیمت به این صورت است که هرچه عرضه بیشتر شود مقدار تقاضا کمتر می شود. در نتیجه قیمت پایین تر می آید. بالعکس هر چه قدر هم عرضه کمتر و تقاضا بیشتر باشد، قیمت بالاتر می رود.

همچنین چون تقاضای بیشتری وجود دارد قیمت ها واقعی تر هستند. مثلا اگر فقط یک خریدار باشد و مجبور باشیم فقط به او سهاممان را بفروشیم قطعا با هر قیمتی که او بخواهد آن را می فروشیم و گزینه ی دیگری برایمان وجود نخواهد داشت.

نکته ی مهم و قابل توجه این است که اگر بازار ثانویه وجود نداشته باشد، بازار اولیه نمی تواند به درستی فعالیت کند.

در نهایت این که برای تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور، افزایش یا ریزش سهام در بازار ثانویه را بررسی می کنند و … .

سایت آکادمی طهرانی هم یک مرجع مناسب برای کسانی است که قصد سرمایه گذاری دارند و هم مرجع خوبی برای افرادی است که در حال سرمایه گذاری هستند. چرا که فایل های آموزشی آن بسیار متنوع می باشند. از این رو اطلاعات خوبی را هم در اختیار کاربرانش قرار می دهد.

آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن

شرکت میزبانی وب در ایران

وردپرس عبارت است از یک سیستم مدیریت محتوای سایت ساز که با استفاده از آن قادر خواهید بود تا به راه اندازی انواع گوناگونی از وبسایت و وبلاگ بپردازید.

سیستم عامل کلود لینوکس

سرعت عملکرد و کنترل

ساده و روان

زبان فارسی سرعت بالا و راحت

زبان فارسی

پشتیبانی از زبان فارسی

سرور اختصاصی ایران

سرویس های ایران برای استفاده در داخل کشور بسیار کارآمد است همینطور با منابع اختصاصی میتوانید بهترین عملکرد را داشته باشید

هارد پرسرعت SSD

هارد پرسرعت SSD با کیفیت و سرعت بالا

ترافیک نامحدود

ترافیک نامحدود سرور ایران با پورت ۱ گیگ

نصب انواع مسیستم عامل

نصب انواع سیستم عامل ها

هاست اشتراکی

هاست اشتراکی با منابع اشتراکی مناسب برای کسب کار های کوچک میتواند نیاز های شما را برطرف کند

Cpanel

کنترل پنل معروف Cpanel

سیستم عامل کلود لینوکس

استفاده از انواع ورژن PHP

وب سرور

وب سرور لایت اسپید با سرعت

هاست ربات

هاست مخصوص ربات میدلاین با کیفیت بالا و سرعت عملکرد بالا مناسب برای انواع ربات

Cpanel

کنترل پنل معروف Cpanel

سیستم عامل کلود لینوکس

استفاده از انواع ورژن PHP

پشتیبانی انواع ربات

قابلیت تغییر نوع ورژن PHP

پلن های هاست وردپرسی

وردپرس را تقریبا همه میشناسن ما به شما بهترین پیشنهاد برای استفاده از وردپرس میدهیم و حتی افزونه در این بابت برای شما فراهم کردیم تا بتونید به صورت راحت سایت وردپرسی خود را نصب کنید !