کنترل خود در بازارهای مالی و بورس

نقدینگی در راه است

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بازگشت اعتماد سهامداران، اقدامی سخت اما با اجرای برنامه‌ها و رفع ابهام‌ها، این اعتماد را بر می‌گردانیم، گفت: اکنون به صورت دائم در حال برگزاری جلسات با بانک مرکزی به منظور کنترل نرخ سود بانکی هستیم و تعامل خوبی در این زمینه شکل گرفته است.

به گزارش بیدار بورس، مجید عشقی در بخش آخر مصاحبه خود به تصمیمات سازمان بورس برای افزایش دوباره دامنه نوسان اشاره کرد و افزود: دامنه نوسان در اواخر تابستان افزایش پیدا کرد و اکنون هم برای مدتی معاملات بازار با دامنه نوسان فعلی ادامه‌دار خواهد بود که پس از ارزیابی نتایج معاملات بورس با دامنه نوسان هفت درصدی، تصمیمات لازم برای افزایش دوباره دامنه نوسان اتخاذ خواهد شد، اما بعید است، دامنه نوسان در فصل پاییز افزایش یابد.

برنامه‌های سازمان بورس برای تغییر مسیر معاملات بازار سهام

وی به اقدامات سازمان بورس برای بهبود وضعیت فعلی معاملات بازار سهام و نیز کاهش نوسانات این بازار تاکید کرد و گفت: بحث ابزارسازی و نیز نهادسازی از جمله اقداماتی است که از مدت‌ها قبل در سازمان بورس آغاز شده و ادامه‌دار خواهد بود.

عشقی اظهار داشت: در این زمینه سعی داشتیم تا اقدامات لازم در زمینه راه‌اندازی انواع صندوق سرمایه‌گذاری مانند صندوق اهرمی، صندوق با اصل تضمین سرمایه و صندوق املاک و مستغلات را در دستور کار قرار دهیم.

سهامی که اکنون در بازار وجود دارد همه در یک شرایط نیستند و قیمتی که در برخی از سهام ارزنده وجود دارد احتمالاً دیگر تکرار نخواهند شد

رییس سازمان بورس خاطرنشان کرد: این صندوق‌ها از جمله کنترل خود در بازارهای مالی و بورس صندوق‌هایی بودند که برای نخستین بار راه‌اندازی شدند و سرمایه‌گذاران با سطح ریسک‌های مختلف می‌توانند اقدام به سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها کنند.

وی بیان کرد: از سوی دیگر موضوع تاسیس نهادهای مالی جدید در حوزه سبدگردانی و کارگزاری برای ارائه خدمات جدید به سهامداران مورد بحث قرار گرفت که در چند وقت گذشته مجوزهای جدیدی در این زمینه ارائه شد.

عشقی اعلام کرد: نخستین کارگزاری کنترل خود در بازارهای مالی و بورس که با دستورالعمل جدید مجوز فعالیت گرفت به‌زودی فعالیت خود را آغاز می‌کند، باقی نهادها در حال تاسیس و انجام کارهای مقدماتی هستند.

تزریق منابع جدید به صندوق تثبیت بازار سرمایه

رییس سازمان بورس به دیگر برنامه‌های این سازمان برای تغییر مسیر معاملات بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: اقدام دیگر مربوط به تزریق منابع در صندوق‌های حمایتی مانند صندوق تثبیت و توسعه بازار سرمایه است کنترل خود در بازارهای مالی و بورس که ادامه‌دار است و منابع خوبی به صندوق تثبیت وارد خواهد شد.

وی با بیان اینکه شوک‌های وارد شده به بازار از جمله مواردی است که به اعتماد سرمایه‌گذار ضربه می‌زند، افزود: اکنون و در وضعیت فعلی به دلیل اعمال افزایش دامنه نوسان، وجود بازارگردانان و نیز صندوق‌های حمایتی عموماً با صف فروش در بازار مواجه نیستیم و خریدها در حال انجام است.

معاون وزیر اقتصاد ادامه داد: اتفاقات و تغییرات رخ داده در سطح کشور و نیز سطح بین‌المللی مانند نوسان قیمت کالا و نرخ بهره جهانی در اروپا و آمریکا باعث شد تا سهامداران از سرمایه‌گذاری در بازار عقب نشینی کنند و در انتظار بازگشت شرایط پایدار باشند.

اعتماد سهامداران را بر می‌گردانیم

وی با بیان اینکه اعتماد به سرمایه‌گذاری در بورس باید به مرور به بازار بازگردد که قطعاً اقدامی سخت اما شدنی است، گفت: در دوره‌های مختلف این مساله را تجربه کرده‌ایم که اعتماد به راحتی به بازار باز نمی‌گردد، زیرا سرمایه حساس به اتفاقاتی است که رخ می‌دهد اما با استفاده از تجربیات قبلی، رفع ابهام‌ها در سطح کلان اقتصاد، عملیاتی کردن برنامه‌های توسعه‌ای و مشورت با خود فعالان بازار و صاحبنظران، اعتماد را به بازار برمی‌گردانیم.

اکنون رقمی برای واریزی به صندوق تثبیت باقیمانده که به نظر می‌رسد تا چند روز آینده رقم قابل توجهی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شود

عشقی خاطرنشان کرد: اکنون همه تلاش خود را به کار می‌گیریم تا منابع صندوق‌های حمایتی تامین شود و این اطمینان را به بازار بدهیم که همواره خریدار در بازار وجود دارد.

رییس سازمان بورس معتقد است؛ سهامی که اکنون در بازار وجود دارد همه در یک شرایط نیستند و قیمتی که در برخی از سهام ارزنده وجود دارد احتمالاً دیگر تکرار نخواهند شد.

وی با بیان اینکه بسیاری از سهام از نظر ارزش جایگزینی و نیز سودآوری در موقعیت خوبی قرار دارند، اظهار داشت: همسو با خروج نقدینگی از بازار، ورود نقدینگی هم وجود دارد عددی که در یک دوره توسط حقیقی‌ها از بازار خارج شد توسط حقوقی‌ها به بازار وارد شده است، بنابراین نمی‌توان اعلام کرد که در مقابل خروج نقدینگی، هیچ پول وارد بازار نشده است.

این مقام مسوول خاطرنشان کرد: امیدواریم بهبود شرایط بنیادین بازار کمکی در تغییر دیدگاه سهامداران نسبت به بازار سرمایه باشد.

شرایط فعلی بازار سهام رو به بهبود خواهد رفت

وی با بیان اینکه با گذشت نوسانات، شرایط فعلی بازار رو به بهبود خواهد رفت، گفت: این جهت‌گیری در دولت وجود دارد تا در تصمیمات بودجه، برنامه هفتم توسعه و نیز تصمیماتی که به صورت مستمر در دولت اتخاذ می‌شود به سمت افزایش سرمایه گذاری و نیز اجرای طرح توسعه توسط شرکت‌ها پیش برود.

بعد از ارائه گزارش ۶ ماه شرکت‌ها، فشار فروشی در بازار ایجاد شد که قابل پیش‌بینی هم بود و با توجه عملکرد نامطلوب برخی از شرکت‌ها و نیز سودآوری پایین آنها طبیعی بود که این فشار فروش در بازار ایجاد شود

عشقی با اشاره به اینکه طرح‌های خوبی در بسیاری از شرکت‌ها وجود دارد که می‌توانند در بلندمدت کمک کننده به سودآوری شرکت‌ها باشد، بیان کرد: نوسانات قیمت جهانی همواره وجود داشته، اما سهامداران باید مراقب باشند تا سهام ارزنده خود را با قیمت پایین و در شرایط روانی بازار به فروش نرسانند.

عملکرد نامطلوب برخی از شرکت‌ها

وی خاطرنشان کرد: بعد از ارائه گزارش ۶ ماه شرکت‌ها، فشار فروشی در بازار ایجاد شد که قابل پیش‌بینی هم بود و با توجه عملکرد نامطلوب برخی از شرکت‌ها و نیز سودآوری پایین آنها طبیعی بود که این فشار فروش در بازار ایجاد شود.

عشقی با بیان اینکه در آن زمان با همکاری شرکت‌ها و نیز هلدینگ‌های بزرگ سعی بر کنترل نوسانات بازار داشتیم، گفت: صندوق‌های حمایتی به صورت دائم در بازار حضور داشتند و خرید خود را انجام دادند.

رییس سازمان بورس افزود: صندوق توسعه ملی از سال ۹۹ بر اساس یک مصوبه موظف به واریز منابع به بازار بود که انتظار داشتیم این مبلغ زودتر به بازار وارد شود.

وی ادامه داد: اکنون رقمی برای واریزی به صندوق تثبیت باقیمانده که در حال رایزنی هستیم و به نظر می‌رسد تا چند روز آینده رقم قابل توجهی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شود.

فروش هیجانی سهامداران خرد در بازار

عشقی ادامه داد: قبلا هم شاهد چنین روزهایی در بازار بودیم و فشار فروش در بازار وجود داشته است اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که فروشنده بزرگی در بازار وجود ندارد و فقط برخی از سهامداران خرد در بازار به واسطه جو روانی که در بازار حاکم شده اقدام به فروش سهام خود در بازار می‌کنند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به وجود خریداران بزرگ در بازار که مستعد خرید سهام با قیمت پایین در بازار هستند، اشاره کرد و افزود: جلسات متعددی را با این سهامداران برگزار کردیم تا اقدام به حمایت از سهام خود در قیمت های منطقی کنند.

جلوگیری سهامداران از فروش سهام ارزنده در بازار

وی در ادامه سهامداران را مورد خطاب قرار داد و گفت: به سهامداران توصیه می کنم که اقدام به فروش سهام ارزنده خود در قیمت پایین نکنند.

عشقی با بیان اینکه در حال رایزنی برای ورود نقدینگی چشمگیر به بازار هستیم، افزود: اکنون صندوق توسعه ملی و نیز هلدینگ های بزرگ از این نقدینگی برخوردارند و وارد بازار می کنند؛ در این زمینه وزیر اقتصاد به جد پیگیر این مسایل است تا از طریق تزریق نقدینگی به بازار و صندوق های حمایتی اقدامات لازم در زمینه بهبود وضعیت بازار به کار گرفته شود.

زمان خروج بازار سهام از این وضعیت

عشقی با بیان اینکه امیدواریم این روزهای سخت به زودی بگذرد اما به دلیل آنکه شرایط بازار به چندین عامل مختلف بستگی دارد، نمی توان زمان دقیقی را برای خروج بازار از این وضعیت اعلام کرد، گفت: بازار اکنون به نقطه ای رسیده است که مسیر آن با نقدینگی نه چندان زیاد می تواند تغییر کند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: همه تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا تصمیماتی که اتخاذ می شود، کمک کننده به ایجاد تعادل در روند معاملات بازار باشد.

وی گفت: پیشنهاداتی مانند کاهش نرخ مالیات نقل و انتقال سهام، تخصیص ردیف بودجه در سال ۱۴۰۲ به صندوق تثبیت بازار سرمایه را به دولت داشتیم که اعلام کردیم بهتر است زودتر مصوب شود.

عشقی اظهار داشت: این مسایل را به محض نهایی شدن با ستاد اقتصادی مطرح خواهیم کرد، برخی از آنها مربوط به احکام بودجه، برخی دیگر مصوبات دولت و برخی هم مربوط به داخل سازمان بورس است که مورد پیگیری قرار خواهند گرفت.

کنترل نرخ سود بانکی از سوی بانک مرکزی

عشقی به همکاری بانک مرکزی و سازمان بورس در راستای کنترل نرخ بهره بانکی اشاره کرد و گفت: اکنون به صورت دائم در حال برگزاری جلسات با بانک مرکزی هستیم و تعامل خوبی را با آنها داشتیم که این تعامل به صورت دائم با بانک مرکزی ادامه دارد.

به گفته رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، نرخ بهره بین بانکی در سه هفته گذشته افزایش نداشت و تقریباً ثابت بود.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی با دغدغه‌هایی در زمینه تورم و نقدینگی همراه است و قطعاً ملاحظاتی را در این راستا خواهد داشت، گفت: طبق توافقات صورت گرفته اکنون نرخ سود بانکی در حال کنترل است، اما برخی از بانک‌ها با پیشنهاد نرخ بالای سود سپرده به مشتریان خود تخلفاتی را انجام دادند که بانک مرکزی با آنها برخورد کرده و به کمیته انتظامی بانک‌ها گزارش شد تا به تخلفات آنها رسیدگی شود.

عشقی ادامه داد: نرخ سود بانکی به صورت رسمی افزایش پیدا نکرده است، اما برخی از بانک‌ها تخلف کردند که بانک مرکزی با آنها برخورد می‌کند و قطعاً پیگیری می‌شود.

سازمان بورس متولی راه‌اندازی صندوق پروژه نیست

رییس سازمان بورس در بخش پایانی این گفت‌وگو به آخرین اقدامات انجام شده در خصوص راه‌اندازی صندوق پروژه اعلام کرد: سازمان بورس متولی راه‌اندازی صندوق پروژه نیست، شخصی که صاحب پروژه است باید به سازمان بورس مراجعه کند تا از طریق ارائه مجوز به وی، صندوق پروژه راه‌اندازی شود.

وی با بیان اینکه دستورالعمل تهیه شده برای این صندوق با مشکلاتی همراه بود که باعث شد بسیاری از پروژه‌ها قابلیت تعریف در قالب صندوق پروژه را نداشته باشند، گفت: اصلاحاتی در زمینه دستورالعمل با نظرات کارشناسی فعالان بازار انجام و اکنون ارائه شده تا اگر طبق دستورالعمل جدید مشکلی ندارند درخواست خود را ارائه دهند.

معامله گر موفق و 4 عادت بد دنیای معامله گری که جلوی او می ایستند

معامله گری یک بازار مالی ممکن است برای بسیاری از افراد یک رویا به نظر برسد. اما در حقیقت، به نظم، ثبات و هوش هیجانی نیاز دارد.

در حالی که بسیاری از مردم رویای یک معامله گر موفق را دارند. اما واقعیت تأسف بار این است که اکثر مردم هرگز به سوددهی نمی رسند.

اما خبر خوب این است که دلیل عدم موفقیت اکثر افراد بدشانس بودن آنها نیست.

بلکه این است که چند عادت بد دارند که آنها را عقب می اندازد. در اینجا موانع عمده ای وجود دارد که اکثر معامله گران را متوقف می کند.

در معامله گری به قوانین خود پایبند نیستند.

نظم و انضباط برای هر معامله گر کلیدی است و بزرگترین اشتباه معامله گران ناموفق این است که به قوانین خود پایبند نیستند.

از قبل یک استراتژی تهیه کنید، مطمئن شوید که آن را حداقل برای چند ماه سودآور روی کاغذ آزمایش کرده اید. سپس به آن پایبند باشید.

حداکثر مبلغ ضرر خود را مشخص و از آن پیروی کنید. ضرر زیاد کار را برای شما سخت خواهد کرد. آیا می دانید قرار است چه میزان از یک معامله سود یا ضرر دریافت کنید؟

مهم نیست چه اتفاقی می افتذ، مهم این است که هر اتفاقی افتاد به برنامه خود پایبند باشید.

در معامله گری قوانین داشته باشید، این قوانین می تواند از طریق تجربه و یا مطالعه به دست آمده باشد. و تا زمانی که قانون شما هستند باید به آن پایبند باشید.

بسیار مهم است که دنبال سهامی بروید که به شما اجازه رعایت قوانین تان را می دهند. سهامی که از نظر نقد شوندگی و حجم معاملات پایینی دارند برای خرید و فروش مناسب نیستند.

بی حوصله بودن در هنگام معاملات.

حتی اگر شما یک استراتژی معاملاتی و یک برنامه خوب اجرا شده دارید. دومین مورد رایجی که معامله گران را به خود جلب می کند عدم صبر است.

اکثر معامله گران بسیار مشتاق هستند که وارد عمل شوند و از روی اشتیاق، معاملات با کیفیت پایینی را انجام می دهند.

با این حال، سریع وارد شدن در معاملات ضعیف تر، شانس شما برای ضرر را افزایش می دهد. در عوض، معامله گران باید مایل باشند تا قبل از ورود به بازار منتظر فرصت مناسب باشند.

مانند ماهیگیرانی که منتظر صید کامل هستند. معامله گران باید مایل باشند که منتظر سیگنال های با کیفیت بالای استراتژی خود باشند. نه این که سرمایه خود را در معاملاتی که به دلیل بی حوصلگی بهترین نیستند به خطر بیندازند.

بسیاری اوقات، این بدان معناست که هیچ معامله ای در یک روز انجام نمی شود. و این امکانی است که معامله گران موفق آن را پذیرفته اند.

فعالان بازارهای مالی از این موضوع به عنوان “ترس از دست دادن” یاد می کنند. با رد کردن معاملات کمتر از ایده آل و با کیفیت پایین، آنها احساس می کنند. که تمام سودهایی که دیگران به دست آورده اند را، از دست می دهند.

در واقع FOMO دامی است که بسیاری قربانی آن می شوند. اجازه نده تو هم قربانی این ترس شوی و نتوانی تبدیل به یک معامله گر موفق شوی.

احساساتی شدن شما را تبدیل به معامله گر موفق نخواهد کرد.

معامله گری استرس زا است و به راحتی می توان تصور کرد که اگر روز بدی را پشت سر گذاشته اید یا به دلیل یک روز عالی که داشته اید. معامله گر فوق العاده ای هستید، دنیا به پایان می رسد. با این حال، حقیقت معمولاً در جایی بین این دو قرار دارد.

داشتن اعتماد به نفس بیش از حد و هیجان انگیز می تواند باعث شود تا شما نظم و انضباط کمتری داشته باشید و از انجام تکالیف خود چشم پوشی کنید.

شاید از دست دادن پول زیادی که خارج از کنترل شما بود شما را از تلاش مجدد در روز دیگر بترساند.

اما مسلماً بدتر از همه، عصبانیت و سرخوردگی می تواند شما را وادار به انجام کارهای احمقانه کند. مانند دو برابر شدن در موقعیت بازنده به امید این که بتوانید ضرر خود را سریع تر جبران کنید و یا خیلی زود نا امید شده و مواضعی را که در غیر این صورت اتخاذ نمی کردید، داشته باشید. مانند خروج کامل از بازار خود برای رفتن به یک بازار جدید.

احساسات دشمن معامله گر موفق است. معامله گران حرفه ای افرادی هستند که می توانند احساسات خود را تحت کنترل درآورند و با بی رحمی به بازارها نگاه کرده و فقط به فکر انجام کار درست هستند نه کسب سود، چون می دانند رویای کسب سود می تواند آنها را احساساتی کند.

فراموش کردن نسبت ریسک / سود.

معامله گران غیرحرفه ای اغلب بیش از حد بزرگ معامله می کنند و بیش از حد ریسک می کنند تا در عوض سود بسیار کمی داشته باشند. غالباً سودهای ناچیزی کرده در حالی که در معاملات زیان ده خود به دلیل امید سود کردنن اجازه می دهند ضرر زیادی را تحمل کنند.

در عوض، معامله گران باید اهمیت رابطه ریسک به سود را هنگام معامله به صورت کامل و درست درک کنند.

به ازای هر تومانی که به خطر می اندازند، آنها باید در عوض 2 تا 3 تومان سود کنند.

در غیر این صورت، حتی اگر آنها در کمتر از نیمی از معاملات خود ضرر کنند، باز هم شکست می خورند یا پول زیادی را از دست می دهند.

اگر نسبت سود به ضرر شما بسیار پایین باشد، برای سوددهی باید دقت بسیار بیشتری داشته باشید، که غیر واقعی است. معاملات برنده باید یک صعود بزرگ و یک محدوده منفی داشته باشند.

اگر به تاریخ معاملات خود نگاه کنید، می توانید خودتان نسبت های خود را دریابید و اگر به اندازه کافی خوب نباشند، می توانند دلیل اصلی مشکل شما و دلیل برای تغییر استراتژی شما باشند.

پیشنهاد نهایی برای تبدیل شدن به معامله گر موفق.

اگر قبلاً توجه نکرده اید، همه این موارد ذهنی و احساسی هستند. بزرگترین مشکلاتی که یک معامله گر را از موفقیت باز می دارد خود آنها و نحوه واکنش آنها است.

برعکس اکثر افرادی که در بازارهای مالی فقط دست و پا بزنند. معامله گر موفق خود را می شناسد. می داند چگونه واکنش نشان دهد. احساساتش را می شناسد و به استراتژی اش کامل تسلط دارد.

آنها قوانین استراتژی خود را نوشته اند و بدون توجه به احساسی که دارند، آنها را دنبال می کنند. پایبندی به این موارد می تواند تفاوت سودآوری معامله گران را نشان دهد.

اثرات خیزش ملی علیه جمهوری اسلامی بر بازار بورس؛ خروج پول حقیقی به سه هزار و ۶۵۰ میلیارد رسید

- جدا از روند پرسرعت خروج پول حقیقی از بازار بورس، حجم معاملات و خرید سهام در این بازار نیز روندی کاهشی دارد بطوری که شاخص کل بورس طی یک ماه گذشته ۹۲ هزار واحد سقوط کرده است.
- در حالی که بازار بورس طی دو سال گذشته همچنان متأثر از دست پنهان و خرابکار دولت بوده است، در هفته‌های گذشته نیز ریسک بازار به دلیل شکست مذاکرات هسته‌ای و خیزش سراسری مردم افزایش یافته است.

خروج سرمایه از بازار بورس طی روزهای گذشته سرعت گرفته و با ثبت رکوردی تازه به سه هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان رسیده است. ناامیدی از توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها، و خیزش ملی علیه جمهوری اسلامی دو عامل مهم در خروج سرمایه از بازار بورس هستند.

طی ۱۰ روز گذشته سه هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان توسط افراد حقیقی از بازار بورس خارج شده است بطوری که در روز شنبه هفتم آبان ۹۰۰ میلیارد تومان و در روز گذشته، یکشنبه هشتم آبان، ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر از بازار بورس خارج شد.

جدا از روند پرسرعت خروج پول حقیقی از بازار بورس، حجم معاملات و خرید سهام در این بازار نیز روندی کاهشی دارد بطوری که شاخص کل بورس طی یک ماه گذشته ۹۲ هزار واحد سقوط کرده است.

مجید سلیمی‌ بروجنی روز جمعه ششم آبان پس از هفته‌ای که خروج پول از بازار سرمایه سرعت زیادی یافته بود، در گفتگو با خبرآنلاین گفت که «ارزش معاملات پایین بازار سهام در کنار رشد کم‌جان نماگر اصلی بورس تهران، سیگنال خوبی به بازار مخابره نمی‌کند. ارزش معاملات همچنان در سطح بسیار پایینی قرار دارد و مادامی که این تغییر در سطح معقول قرار نگیرد، نمی‌توان به عملکرد مطلوب بازار سهام دلخوش بود. خریدهای موجود در بازار سهام در روزهای اخیر به حداقل رسیده اما خروج پول از بازار همچنان ادامه دارد.»

در همین رابطه خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی روز ۱۷ مهر به‌ نقل از حمیدرضا جیهانی کارشناس اقتصادی اعلام کرد که خیزش مردم علیه جمهوری اسلامی «باعث ایجاد ترس سرمایه‌گذاران و افت و نوسانات شاخص بورس شده است.»

شهیر محمدنیا دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز به روزنامه شرق گفته که «خروج سرمایه هم از سوی حقوقی‌ها و هم از سوی سرمایه‌داران خرد در‌ حال انجام است. دلیل آنهم مشخص است؛ هیچ بارقه امیدی در بازار وجود ندارد. در شرایط فعلی که ریسک سیستماتیک در بازارها نقش‌آفرین است، لازم است برخلاف حالت متداول که تحلیل‌ها از پایین به بالاست، تحلیلی از بالا به پایین داشته باشیم.»

شهیر محمدنیا افزوده که «حالا دیگر تمام امیدها مبنی بر اینکه این دولت بتواند توافقی را احیا کند از دست رفته و آمریکا هم مرتب اعلام می‌کند که برجام را از دستور کار خارج کرده است. در واقع در حالی‌ که بازار مدت طولانی امید داشت تا با احیای برجام جانی دوباره بگیرد، حالا دیگر نمی‌تواند پرتفویی [سبد سهام] برجام‌محور هم بچیند.»

بحران در بازار بورس ایران از دو سال و نیم پیش و پس از آنکه دولت حسن روحانی تلاش کرد کسری بودجه‌ ناشی از بازگشت تحریم‌ها را با دستبرد به دارایی مردم جبران کند آغاز شد. دولت در ابتدا رونق کاذبی در بازار بورس ایجاد کرد و سپس با تبلیغ مردم را به سرمایه‌گذاری در بازار بورس تشویق کرد. علی خامنه‌ای نیز بازار بورس را بازاری پررونق اعلام و به طور علنی از مردم خواست سرمایه خود را به بازار بورس ببرند. همزمانی این تبلیغات با تورم فزاینده سبب شد بسیاری از شهروندان که حتی با سازوکار بازار سرمایه آشنا نبودند سرمایه خود را به بازار بورس ببرند و دولت با مدیریت صف خریدوفروش توسط شرکتها و کارگزاری‌های «خودی» بخش زیادی از پول مردم را به جیب و آنها را با زیان گسترده روبرو کرد.

در حالی که بازار بورس طی دو سال گذشته همچنان متأثر از دست پنهان و خرابکار دولت بوده است، در هفته‌های گذشته نیز باقیمانده‌ی اعتماد سرمایه‌گذاران نیز به دلیل شکست مذاکرات هسته‌ای و اعتراضات سراسری در داخل از بین رفت.

تحولات داخلی در کنار ناامیدی از لغو تحریم‌ها دست‌کم در آینده نزدیک سبب افزایش ریسک بازار سرمایه شده است. شرایط بحرانی و شکننده جمهوری اسلامی سبب شده سرمایه‌داران به ویژه در بازارهای پرریسک، ترجیح دهند سرمایه خود را نقد کرده تا بتوانند در بزنگاه‌ها تصمیمات بهتری گرفته و ارزش سرمایه خود را حفظ کنند.

در چنین شرایطی بازار بورس نیز با خروج گسترده سرمایه روبرو شده است. در آنسو دولت دو روز پیش از بسته‌ای ۱۰ بندی برای حمایت از بازار بورس خبر داد که روند خروج سرمایه طی دو روز گذشته نشان می‌دهد سهامداران مطلقا به این بسته نیز اهمیت نداده‌اند.

عباسعلی حقانی‌ نسب کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با روزنامه شرق درباره این بسته گفته که «دولت هیچ حمایت خاصی نکرده است و حداقل تلاش نکرد که اعتماد از‌ دست‌ رفته مردم را به آنان بازگرداند.»

به گفته این کارشناس بازار بورس، «اگر دولت و مجلس بخواهند به رفتارشان در ماه‌های آتی ادامه بدهند و اقدامی عملی در راستای حمایت ساختاری از بازار سرمایه نداشته باشند، چشم‌انداز بازار مثبت نیست، اما اگر دولت جدی وارد میدان شود و دو کار انجام دهد، یکی تصویب مالیات بر عایدی ثروتمندان سوداگر کالاهای مصرفی و دیگری هم کنترل خلق نقدینگی و کاهش نرخ بهره، بازار سرمایه شرایط خوبی پیدا می‌کند و تا زمانی که این دو اقدام صورت نگیرد، شرایط بی‌اعتمادی در بازار ما وجود خواهد داشت.» معلوم نیست این کارشناس در حالی که کل نظام با بحران داخلی و خارجی روبروست چگونه فکر می‌کند چنین پیشنهادی می‌تواند «بازار بورس» را با مشارکت کسانی نجات دهد که بخشی از مردم معترض هستند!

مدیریت سرمایه چیست | با 5 رکن اصلی این نوع مدیریت آشنا شوید

مدیریت سرمایه یک استراتژی علمی اما کاملا شخصی و مختص به هر سرمایه‌گذار است و بنا بر شخصیت، روحیات و اهداف مالی افراد، متفاوت خواهد بود. علاوه بر این، سن سرمایه‌‌گذار، میزان سرمایه، اهداف و زمان تعیین شده برای رسیدن به اهداف نیز نقش مهمی در تعیین استراتژی مدیریت سرمایه دارد. هدف اصلی مدیریت سرمایه، بقای آن است. در مرحله بعدی کسب سود و افزایش سرمایه در اولویت قرار می‌گیرند.

مدیریت سرمایه دانشی است که اگر به نحو درست از آن استفاده شود، نه تنها موجب بقای سرمایه می‌شود، بلکه سودآوری و افزایش سرمایه را نیز به همراه خواهد داشت. بنابراین، سرمایه گذار باید بیاموزد چگونه سرمایه خود را با توجه به مدل‌های سرمایه‌گذاری خود، به درستی مدیریت کند.

فهرست عناوین مقاله

اهمیت مدیریت سرمایه در زندگی مالی

در سال‌های اخیر شاخص‌های بازار سهام رشد چشمگیری داشته‌ و سرمایه‌ گذاران با سرمایه‌های خرد و کلان و با هر میزان مهارت و تخصص مالی وارد این بازار شده‌اند. اگرچه روش‌های مطمئن‌ و کم ریسک‌تری مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد، اما افراد زیادی ترجیح می‌دهند خودشان به معاملات سهام بپردازند.

جهت سرمایه‌گذاری منطقی و آگاهانه، لازم است سرمایه گذار قبل از ورود به بازار مفهوم و ارکان اصلی معامله‌گری از جمله ت حلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادی، روانشناسی و مدیریت سرمایه را بیاموزد. در این میان، فراگیری مدیریت سرمایه از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که به طور مستقیم در بقای افراد در بازار تاثیرگذار است و می‌توان آن را ضامن حفظ و رشد سرمایه دانست.

مفهوم مدیریت سرمایه چیست؟

مفهوم مدیریت سرمایه که گاهی مدیریت ریسک نیز نامیده می‌شود، دانش و مهارت سرمایه‌گذاری با کمترین ریسک و با هدف کسب بیشترین بازده است. هدف اصلی آن، حفظ دارایی و کنترل ریسک و است. در واقع سرمایه گذار برای کسب بازده مورد انتظار خود، می‌بایست ریسک مشخصی را متحمل شود؛ اما برای جلوگیری از ضررهای سنگین، باید مقادیر بازده و ریسک پیش از ورود به موقعیت معاملاتی مشخص شود به گونه‌ای که در مقابل انتظار کسب سود معقول، ضرر احتمالی نیز کم باشد.

قوانین مدیریت ریسک در معاملات تاثیر به سزایی در راستای کاهش ضرر و زیان دارد. یک استراتژی معاملاتی در کنار مدیریت سرمایه، علاوه بر پیش‌گیری از ضررهای غیر منتظره، به تدریج موجب رشد سرمایه خواهد شد. مدیریت سرمایه و حتی دیگر ابزارهای مالی در معاملات سهام ، واحد و مشخص نیست و به شخص سرمایه گذار بستگی دارد. در واقع جزئیات و نحوه اعمال آن، با توجه به دیدگاه سرمایه‌گذار، اهداف مالی، تفکر و روحیات او متفاوت است. بنا بر چنین معیارهایی، رویکرد سرمایه‌گذاران اعم از ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر بودن مشخص می‌شود.

رعایت اصول مدیریت سرمایه

به طور کلی نمی‌توان برای همه سرمایه گذاران قواعد واحدی تجویز کرد و معامله‌گران باید از قواعدی متناسب با شخصیت خود استفاده کنند. بطور مثال، میزان پذیرش ریسک در افرادی که در موقعیت‌های معاملاتی دیدگاه کوتاه مدت دارند به نسبت افرادی که دیدگاه بلند مدت دارند، متفاوت است. افراد زیادی با رویای ثروتمند شدن در زمان کوتاه وارد بازار سهام می‌شوند؛ چنین سرمایه‌گذارانی را نمی‌توان ریسک پذیر توصیف کرد زیرا واژه ریسک برای آن‌ها تعریف نشده است زیرا آن‌ها در محاسبات ذهنی خود فقط به سود فکر می‌کنند. ممکن است چنین سرمایه گذارانی مدتی سود بالایی را تجربه کند اما به دلیل عدم توجه به دانش مدیریت سرمایه و پذیرش ریسک نامحدود، ثروت خود را به نابودی می‌کشانند.

بیشتر بخوانید: سبد سهام چیست

وجه تمایز اصلی معامله‌گران موفق با دیگر سرمایه گذاران، رعایت اصول مدیریت سرمایه است که برای آن روش‌های مختلفی ارائه شده است. روش‌های کلاسیک اغلب تئوری و شامل محاسبات ساده هستند و مدل‌های نوین آن، بر مبنای جداول و فرمول‌های پیچیده ریاضی شکل گرفته‌اند. این روش‌ها به طور کلی بر مبنای ارزیابی ریسک در موقعیت‌های معاملاتی و به صورت انفرادی است که در نهایت قوانین و چهارچوب‌های مشخصی را برای محدوده ریسک پذیری معامله‌گران تعیین می‌کند.

ارکان اصلی مدیریت سرمایه را بشناسید

اگرچه برای مدیریت سرمایه فرمول و روش واحدی وجود ندارد اما شاخص‌های مرسومی وجود دارند که از آن‌ها برای تعیین قوانین مدیریت سرمایه و بررسی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار استفاده می‌شود. ریسک، بازده، حجم معاملات، نسبت بازده به ریسک و نسبت افت سرمایه پنج رکن اصلی مدیریت سرمایه است که به هر کدام جداگانه می‌پردازیم.

سرمایه گذار برای آنکه معاملاتی اصولی و موفقیت آمیز داشته باشد، باید این شاخص‌ها را در هر موقعیت معاملاتی و پیش از ورود به آن بارزیابی کرده و درباره آن‌ها تصمیم‌‌گیری کند. پس از تعیین این موارد، نقاط خروج و نیز سود و زیان مورد انتظار از معاملات مورد نظر با دقت مشخص می‌شود. مدیریت سرمایه در موفقیت هر استراتژی معاملاتی نقش حیاتی دارد و چشم‌ پوشی از آن قطعا به شکست منتهی خواهد شد.

ریسک از بنیادی‌‌ترین مفاهیم بازار پول و سرمایه است. به بیان ساده، ریسک به معنای زیان احتمالی در سرمایه‌گذاری است. اجتناب از ریسک در دنیای معاملات غیرممکن است و می‌بایست در محاسبات منطقی و برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌، درصد مشخصی از آن را در نظر گرفت. تعیین میزان ریسک قبل از ورود به معامله از اصولی‌ترین رسوم انجام معاملات موفق است. برای این منظور، سرمایه گذار باید مشخص کند که در معامله مورد نظر، چند درصد ضرر نسبت به کل سرمایه قابل تحمل و منطقی خواهد بود.

سرمایه گذار بنا بر منطق سرمایه‌گذاری در بازار، باید به میزان ریسک تعیین شده پایبند باشد؛ زیرا گاهی ممکن است با وسوسه تحمل ریسک بیشتر در ازای سود بالاتر، شاهد یک روند نزولی طولانی مدت باشد و یک ریسک نامحدود را متقبل شود.

بازده

سود حاصل از سرمایه‌گذاری، بازده نام دارد. مفهوم بازده نیز همانند ریسک به صورت درصد بیان می‌شود و بر مبنای دوره زمانی، عملکرد سایر دارایی‌ها در این دوره و شاخص‌های پولی ارزیابی می‌شود. بازدهی سرمایه‌گذاران در بازار سهام، از طریق افزایش قیمت سهم و سود نقدی سالانه آن حاصل می‌شود. بازده مطلوب می‌تواند تابعی از دیدگاه سرمایه‌گذاری، هزینه‌های معاملاتی، ماهیت دارایی، ریسک، نرخ بهره و درصد تورم باشد. به همین دلیل معیار مشخصی برای تعیین درصد بازده بهینه وجود ندارد. در واقع کسب بازده مطلوب تا حد زیادی، نتیجه مهارت سرمایه گذاران در معامله‌گری است که توانسته‌اند مدیریت سرمایه را در تمام مراحل موقعیت‌های معاملاتی خود، از لحظه ورود تا خروج اعمال کنند و بهترین نتیجه ممکن را بدست آوردند.

حجم معاملات

تعداد واحدهایی از یک دارایی که سرمایه گذار با پرداخت قیمت معادل مالکیت آن را بدست می‌آورد، حجم معاملات نامیده می‌شود. واحد شمارش دارایی‌‌ها در بازارهای سرمایه گذاری متفاوت است. به عنوان مثال شمش‌ طلا را در واحد گرم، ارز را بر مبنای اسکناس با عدد مشخص و سهام را با برگه سهم معامله می‌کنند. به بیان ساده، حجم معاملات در بازار مالی از طریق تقسیم سرمایه بر قیمت واحد دارایی تعیین می‌شود.

منظور معامله‌گران از تعیین حجم معاملات در بازارهای سرمایه، تعیین حجم بهینه موقعیت معاملاتی متناسب با ریسک احتمالی آن است. ورود به معامله با حجم بالا، ریسک بالاتر و در نتیجه بازدهی بیشتری خواهد داشت؛ استدلال این جمله این است که در صورت صحیح یا غلط بودن پیش‌بینی سرمایه گذار درباره وضعیت بازار، به دلیل در اختیار داشتن تعداد بیشتری از دارایی، نسبت سود و زیان آن نیز بیشتر خواهد بود. سرمایه گذار منطقی هیچ‌گاه همه سرمایه خود را وارد یک موقعیت معاملاتی خاص نمی‌کند، بلکه حجم معامله خود را با توجه به حداکثر ریسک قابل تحمل تعیین می‌کند. در واقع باید بخشی از سرمایه وارد بازار شود و با تعیین نقاط خروج مشخص، قسمت کوچکی از دارایی در معرض ریسک قرار بگیرد.

نسبت بازده به ریسک

نسبت پاداش به ریسک یکی دیگر از شاخص‌های مهم و کاربردی در مدیریت سرمایه است. این نسبت در هر موقعیت معاملاتی از حاصل تقسیم بازده مورد انتظار به ریسک احتمالی بدست می‌آید. سرمایه گذاران باید پیش از ورود به سرمایه‌گذاری، این نسبت را محاسبه و آن را ارزیابی کنند. این شاخص، میزان ارزشمندی سرمایه‌گذاری را بیان می‌کند. نسبت بازده به ریسک در واقع نشان می‌دهد که در صورت در معرض خطر قرار گرفتن سرمایه، چند برابر بازده احتمالی بدست خواهد آمد.

حداقل مقدار مجاز برای این نسبت طبق اصول سرمایه‌گذاری منطقی،، عدد ۱ است. یعنی توان ریسک‌پذیری در یک موقعیت معاملاتی در بدترین حالت باید برابر بازده مورد انتظار باشد. در این نسبت مقادیر کمتر از ۱ قابل قبول نیست و نباید به معامله ورود پیدا کرد. زیرا سرمایه گذار نسبت به بازده احتمالی، ریسک بیشتری را تحمل می‌کند و این رویکرد در بلند مدت با زیان همراه خواهد بود.

از مهم‌ترین کاربردهای نسبت بازده به ریسک، تعیین محدودیت برای سرمایه‌گذاران هیجانی است که معمولا متحمل ریسک‌های غیر منطقی می‌شوند. محاسبه این نسبت پیش از ورود به معامله، تعادلی بین ریسک و بازده مورد انتظار برقرار می‌کند؛ رویای سودهای نجومی در چنین سرمایه‌ گذارانی در اکثر مواقع موجب پذیرش ریسک‌های سنگین و نابودکننده‌ می‌شود. یک اصطلاح رایج بیان می‌کند که ریسک پذیری بالاتر، بازدهی احتمالی بیشتری را نتیجه خواهد داد. در واقع میزان بازده با مقدار ریسک پذیرفته شده مرتبط است؛ اما سرمایه گذار صرف کسب بازده بالاتر نمی‌تواند و نباید ریسک‌های نجومی را تحمل کند.

نسبت افت سرمایه

نسبت افت سرمایه، میزان افت قیمت یک دارایی در یک دوره خاص برای یک سرمایه گذاری، حساب معاملاتی یا صندوق است. نسبت افت سرمایه که به صورت درصدی بیان می‌شود، میزان کاهش ثروت سرمایه گذاری است که در یک ‌سری از معاملات ناموفق عمل کرده یا معامله زیان ده بوده است. نسبت افت سرمایه از اختلاف میان سطح قبلی سرمایه پیش از ضرر و سطح فعلی سرمایه بعداز ضرربدست می‌آید.

بیشتر بخوانید: چگونه در بورس ضرر نکنیم

به طور طبیعی همه تریدرها افت سرمایه را تجربه کرده‌اند، اما تریدرهای حرفه‌ای در این بین متحمل ضرر هنگفت نشده‌اند زیرا در کنترل و محدود نگه داشتن آن مهارت کافی داشته‌اند. سرمایه گذاران باید همیشه به این اصل در مدیریت سرمایه توجه داشته باشند که مهمترین اصل در بازار سرمایه، بقا است.

قواعد مرسوم و توصیه‌های رایج در مدیریت سرمایه

• هر سرمایه گذار باید بر اساس شخصیت و رویکرد خود یک استراتژی معاملاتی برای خود در نظر بگیرد و به آن پایبند باشد.
• هدف اصلی مدیریت سرمایه، بقای آن است و کسب سود و افزایش سرمایه در الویت بعدی قرار می‌گیرند.
• پیش از ورود به یک معامله، باید ریسک و بازده مورد انتظار از آن معامله به دقت تعیین شود.
• محاسبه مقدار ریسک و بازده، یک تابع مستقیم از نقاط خروج احتمالی و حجم معاملات است.
• بنا بر اصول سرمایه‌گذاری و توصیه سرمایه گذاران موفق بازار سرمایه، حداکثر مقدار ریسک تعیین شده در هر موقعیت معاملاتی، نباید بیشتر از ۳ درصد باشد.
• کمترین مقدار مجاز در محاسبه نسبت بازده به ریسک در یک موقعیت معاملاتی، عدد ۱ است و در صورت کمتر بودن مقدار حاصل، ورود به این معامله خطای بزرگی خواهد بود.
• در صورتی که سرمایه گذار به چندین موقعیت معاملاتی باز به صورت هم‌زمان نیاز دارد، لازم است حداکثر ریسک قابل تحمل بین موقعیت‌های معاملاتی تقسیم شود.
• زمانی که سرمایه گذار به بازده نجومی انواع معاملات اعتباری و اهرمی فکر می‌کند، باید ریسک سنگین و چند برابری آن‌ را نیز در نظر بگیرد.
• توصیه می‌شود سرمایه‌گذار آستانه تحمل افت سرمایه خود را در موقعیت‌های معاملاتی به طور دقیق مشخص کند. در صورت مواجهه با چند معامله زیان‌ده که نسبت افت سرمایه به محدوده خطر رسید، لازم است سرمایه گذار فرآیند معاملاتی خود را بدون تعلل برای مدتی متوقف کند.

جمع‌بندی

یک سرمایه گذار پیش از ورود به بازار سرمایه باید مشخص کند که چه نوع معامله‌گری است و چه سبک معاملاتی را در نظر دارد. بنا بر این موارد، یک استراتژی معاملاتی طراحی می‌شود که مدیریت سرمایه در بستر آن صورت می‌گیرد. در این استراتژی باید مشخص شود معامله در چه بازه زمانی انجام شود و گزینه سرمایه گذاری چه ویژگی‌ها و جذابیت‌هایی داشته باشد. سرمایه گذاران حرفه‌ای کاملا محتاط و ریسک گریز هستند و زمانی وارد یک معامله خواهند شد که ریسک آن درصد ناچیزی باشد.

همچنین برای ورود به معامله باید میزان سرمایه، نقاط ورود و خروج سرمایه‌گذاری و حد ضرر و حد سود تعیین شود که شما این موارد را بصورت اصولی و علمی در دوره تحلیل تکنیکال مقدماتی و دوره تحلیل تکنیکال پیشرفته بصورت حرفه ای فرا می گیرید. علاوه بر این، نظم مهمترین شاخص رفتاری یک معامله‌گر است و باید بتواند سرمایه خود را مطابق با استراتژی طراحی شده مدیریت کند. در مدیریت سرمایه، هیچ استراتژی معاملاتی نتیجه‌بخش نخواهد بود، مگر اینکه سرمایه گذار به اصول و قوانین آن پایبند باشد.

آموزش روانشناسی معامله گر توسط ایوان بایجی با زیر نویس فارسی

در بازارهای مالی به طور کلی به استراتژی، مدیریت سرمایه و روانشناسی معامله گری نیاز داریم تا بتوانیم در بلند مدت از بازار پول بدست آوریم. تمام این سه بخش برای سودسازی مهم هستند و میتوان با یک میانگین متحرک ساده و مدیریت سرمایه کلاسیک نیز سود کرد اما مهمترین بخش داشتن یک ذهن و روان کنترل شده است تا بتوانیم در شرایط مختلف بازار خود را کنترل کنیم و در تله هایی که ذهن ایجاد می کند گرفتار نشویم و رفتار خود را کنترل کنیم.

مدرس این دوره کیست؟

ایوان بایجی از سال 1997 با بازارهای مالی آشنا شد و از اواخر سال 2006 شروع به معامله گری در بازارهای مالی به عنوان شغل ثابت کرد. بایجی تا به الان کتاب های مختلفی در زمینه روانشناسی معامله گری همچون “Zero to Hero” و “The essence of trading psychology in one skill” و “Paradigm Shift” تالیف کرده است. ایشان هزاران شاگرد مستقیم و چند ده هزار شاگرد غیر مستقیم داشته است و الان 160هزار دنبال کننده در توییتر دارد.

ایوان بایجی در کودکی در شرایط روانی و محیطی نامناسبی بزرگ شده بوده است و بعد از شروع حرفه معامله گری اثرات آن شرایط را در معاملات خود مشاهده میکند. پس تصمیم میگیرد که به دنبال روشهایی برای کنترل ذهن و آرام کردن آن برود تا هم در زندگی به آرامش دست پیدا کند هم در معامله گری موفق شود.

برای دست یابی به این مهم به سرتا سر دنیا سفر می کند و با استادان مختلف در زمینه های مربوط به ذهن از جمله بوداییان تمرین میکند تا بتواند ذهن خود را بهتر بشناسد. جوهره تمام مطالبی که ایشان یاد گرفته و استفاده می‌کند در این دوره “Trading Psychology Mastery” گنجانده شده و بقیه افراد نیز با انجام دادن تمرین‌های دوره می‌توانند بر ذهن خود مسلط شوند.

هدف این دوره چیست؟

با انجام کامل و روزانه این دوره می توانید ذهن خود را بشناسید و متوجه شوید که شما بدن و ذهن و افکار خود نیستید و میتوانید تمام افکار خود را مشاهده کنید و آن ها را کنترل کنید و از تله های ذهنی ای که هنگام معامله گری، هنگام ضرر کردن و یا حتی سود کردن ذهن شما به آنها تمایل دارد رها شوید و بر ذهن و افکار خود به طور کامل مسلط شوید. همچنین شما می توانید با انجام تمرینات در لحظه بودن و آرامش واقعی را تجربه کنید.
تمامی این موارد در این دوره چند ساعته پوشش داده شده و نه تنها به صورت تئوری بلکه کاملا عملی و با تمرین های مدون شده روزانه می توانید این مهم را به صورت کاملا تجربی مشاهده و اجرا کنید.

چه نیازی به این دوره روانشناسی معامله گر داریم؟

سلبریتی ها، افراد ثروتمند ، ورزشکارها ، نظامیان حتی افراد عادی سالانه میلیون‌ها دلار صرف سلامت ذهن خود می کنند تا علاوه بر کنترل خود، زندگی بهتری را تجربه کنند. ما به عنوان معامله گر بیش از بقیه افراد به تله‌ها و فشارهای روانی دچار می شویم و بیشتر از همه به یک شیوه صحیح کنترل ذهن نیاز داریم و در این دوره یاد می گیریم که با مشاهده “خود” و درک صحیح آن به این امر مهم دست پیدا کنیم تا موفقیت خود در بازارهای مالی را تضمین کنیم.

سر فصل‌های دوره روانشناسی معامله گر

در این بخش به فهرست کلی مطالب و تعداد روزهای تمرین هر بخش نگاهی می‌اندازیم: هر تمرین را حداقل به تعداد روزهای گفته شده انجام دهید. البته اگر تمایل دارید میتوانید بیشتر انجام دهید.
◼ بخش اول: روز اول – بدون تمرین – معرفی و تعهد – ریشه اصلی مشکلات بشریت
◼ بخش دوم: روز دوم – بدون تمرین – آشنایی بیشتر با دوره و مشکلات ذهنی و مبانی مهندسی کنترل ذهن
◼ بخش سوم: روز سوم – تمرین اول برای سه روز متوالی و روزی دو بار – شروع مهندسی کنترل ذهن و ساخت یک اراده قوی
◼ بخش چهارم: روز ششم – تمرین دوم برای سه روز متوالی و روزی دو بار – قلمرو احساسات
◼ بخش پنجم: روز هشتم – تمرین سوم برای سه روز متوالی و روزی دو بار – قلمرو ذهن
◼ بخش ششم: روز یازدهم – تمرین آخر برای سه روز متوالی و روزی دو بار – تکنیک اصلی
◼ بخش ضمیمه: روز چهاردهم – هر روز صبح – تمرین خود تلقینی و اثر آن
! تمرین بخش ششم و ضمیمه را می‌توانید هر روز و مستمر ادامه دهید تا نتایجی که بدست آورده‌اید تثبیت شود و همیشه و تا آخر عمر روی ذهن خود کنترل داشته باشید.

توجه ! : این مجموعه با همت تیم to be a trader ترجمه و منتشر شده و بصورت ترکیبی از فایل های ویدئویی و متنی و صوتی ارائه شده لذا بصورت zip برای شما برای دانلود قرار داده شده. و لازم است ابتدا دانلود کرده و بعد از حالت فشرده خارج کرده و استفاده کنید