«تنوع بخشی»
علی ابراهیم نژاد - شروین شهریاری
یکی از اصول پایه در علم فاینانس مفهوم «ریسک» است که به صورت ساده تحت عنوان احتمال عدم تحقق بازده مورد انتظار تعریف میشود.
علی ابراهیم نژاد - شروین شهریاری
یکی از اصول پایه در علم فاینانس مفهوم «ریسک» است که به صورت ساده تحت عنوان احتمال عدم تحقق بازده مورد انتظار تعریف میشود.
متخصصان این علم معتقدند سرمایهگذاری در بازار سهام به طور ذاتی دارای ریسک قابل توجهی است اما با استفاده از اصل مهم تنوع بخشی (Diversification) میتوان پارامتر ریسک را به حداقل رساند. اصولا پیدایش مفهوم «پرتفولیو» یا «سبد سهام» نیز از همین طرز تفکر فاینانس ریشه گرفته است که معتقد است میتوان با افزایش سهام خریداری شده از نظر تنوع و تعداد، ریسک سرمایهگذاری را در حد بهینه نگاه داشت. علم فاینانس فرض میکند که همه سرمایهگذاران در بازار سهام از آنجا که دارای منطق اقتصادی (rational) هستند این کار را انجام خواهند داد و تا حد امکان به سبد داراییهای خود تنوع میبخشند. در حقیقت بر اساس همین اصل است که تئوری فاینانس در مدل قیمتگذاری دارایی سرمایهای (CAPM) ادعا میکند که سرمایهگذاران تنها از بابت ریسک سیستماتیک (ریسک هر سهم نسبت به کل بازار) قادر به کسب سود خواهند بود و ریسک خاص شرکت به دلیل امکان تنوع بخشی (که قاعدتا هر سرمایهگذار آن را رعایت خواهد کرد) هیچ بازدهی اضافی در بر نخواهد داشت. اما رفتار شناسی بازار (Behavioral Finance) از منظر متفاوتی به موضوع مینگرد. تحقیقات انجام شده در این خصوص، یکی از الگوهای رفتاری غالب فعالان بازار سهام را عدم توجه به این اصل مهم میداند که به دو صورت قابل مشاهده است: نخست؛ تنوع بخشی اندک و دوم؛ تنوع بخشی غیر حرفهای یا سادهانگارانه. در رابطه با مورد اول، پژوهشهای متعدد با بررسی گروههای مختلف از سرمایهگذاران نشان میدهند که تعداد سهام نگاه داشته شده توسط سرمایهگذاران حقیقی بسیار کمتر از آن است که تئوریهای فاینانس تجویز میکند. به عنوان مثال، نتیجه تحقیق انجام شده از سوی بانک مرکزی ایالاتمتحدهآمریکا بیان میکند که تعداد سهام موجود در پرتفولیوی هر سرمایهگذار حقیقی در بلند مدت تنها 41/3 عدد است (Starr & Mccluer1994,Blume & friend 1975) نمودار شماره یک میزان کاهش ریسک سرمایهگذار در نتیجه تنوع بخشی به سبد داراییها را نشان میدهد.
همانگونه که شمای نمودار یک به خوبی بیان میکند دارا بودن 41/3 سهم در پرتفولیو به معنای تنوع بخشی بسیار پایین است که به تبع آن ریسک فعالیت سرمایهگذاران در بازار سهام را به نحو قابل ملاحظهای افزایش داده است. براساس این نمودار آکادمیک، دارا بودن حداقل 20 شرکت متفاوت در سبد سهام برای کاهش ریسک سرمایهگذار و نزدیک شدن به سطح ریسک بازار (در آمریکا) ضروری است.
اما تنوع بخشی اندک تنها وجه این الگوی رفتار غیر منطقی نیست، زیرا در ضمن همین تنوع بخشی ناکافی مطالعات از وجود رفتار ساده انگارانه در بین سرمایهگذاران برای متنوع کردن سهام سبد خود حکایت دارد. تحقیق انجام شده توسط
Blume & friend در سال 1978 نشان میدهد که در بیش از 70 درصد موارد، سهام انتخاب شده توسط سرمایهگذاران، همبستگی مثبت (Positive correlation) بالایی با یکدیگر دارند.
به عبارت دیگر، سهام انتخاب شده توسط سرمایهگذاران علاوه بر آنکه از نظر تعداد بسیار کم است؛ از لحاظ ریسک نیز مشابه یکدیگر بوده و به همین دلیل اصولا هدف اصلی تنوع بخشی (که همان کاهش ریسک است) را حاصل نمی کند. یکی دیگر از مطالعات جالب در زمینه رفتار سادهانگارانه برای تنوع بخشی در سال ۱۹۸۸ توسطBenartzi& Thaler انجام شده است. این تحقیق به بررسی رفتار کارکنان شرکتها در انتخاب صندوقهای سرمایهگذاری برای برنامه بازنشستگی میپردازد. هر شرکت به کارکنان خود تعدادی صندوق سرمایهگذاری را معرفی میکند و کارکنان مختارند انتخاب کنند که چه میزان از حق بیمه بازنشستگی خود را به هریک از این صندوقها اختصاص دهند. نتیجه مطالعات نشان میدهد که کارکنان صرف نظر از نوع صندوقها، حق بیمه خود را به طور مساوی بین همه آنها تقسیم میکنند. به عنوان مثال، اگر یک صندوق سهام و یک صندوق اوراق با درآمد ثابت به افراد پیشنهاد شود، حق بیمه خود را به صورت مساوی بین این دو صندوق تخصیص میدهند در حالی که اگر یک صندوق با درآمد ثابت و دو صندوق سهام به آنها پیشنهاد شود باز هم یک سوم حق بیمه را به هر صندوق اختصاص میدهند. جالب است که در پاسخ به علت این اقدام، اکثر مخاطبان هدف خود را کاهش ریسک و تنوع بخشی بیشتر عنوان کردند! محققان این رفتار را قانون ۱/n مینامند؛ زیرا کارکنان در هر حالت ۱/n حق بیمه خود را به هریک از n صندوق پیشنهادی تخصیص میدهند و توجهی به جنس آن صندوق ندارند. این رفتار در بین سرمایهگذاران ایرانی نیز کاملا شایع است و مشاهدات عینی حکایت از آن دارد که افراد به خیال تنوع بخشی حداکثری، در چندین صندوق سرمایهگذاری میکنند بدون آنکه توجهی به استراتژی سرمایهگذاری صندوقها کنند و طبیعتا به علت شباهت ترکیب سبد سهام بسیاری از صندوقها عملا هدف کاهش ریسک برای سرمایهگذاران محقق نمیشود.
یکی دیگر از جنبههای تنوع بخشی ناکارآ اصطلاحا تمایل به خانه یا Home Bias نامیده میشود. مطالعهای در این خصوص (Huberman, 1997) به بررسی ترکیب سرمایهگذاران شرکتBaby Bells میپردازد که شامل هفت شرکت منطقهای است. این تحقیق نشان میدهد که مردم هر ایالت از آمریکا تمایل بسیار زیادی به سرمایهگذاری در سهام شرکت مربوط به منطقه خود را دارند و از سرمایهگذاری در سایر شرکتهای منطقهای Bells بهرغم شباهت ذاتی فعالیت آنها خودداری میکنند. نمونه مشابه این مساله در کشورمان به صورت علاقه شهروندان زنجانی به خرید سهام توسعه معادن روی ایران یا تمایل شهروندان شاهرودی به خرید سهام شرکت سیمان شاهرود قابل مشاهده است. با توجه به آنچه مطرح شد میتوان گفت بهرغم اینکه تئوریهای فاینانس بر تنوع بخشی حداکثری در سبد سرمایهگذاری تاکید زیادی دارند، شواهد عینی و مطالعات آکادمیک نشان از کم توجهی سرمایهگذاران نسبت به این اصل مهم دارد. بدین ترتیب فاینانس رفتاری به سرمایهگذاران پیشنهاد میکند که با شناخت این ضعف قالب رفتاری، تنوع سرمایهگذاریهای خود را افزایش دهند و با مطالعه همبستگی سهام گوناگون با یکدیگر (از طریق محاسبه ضریب بتا) سبد سهامی بهینه از لحاظ ریسک تشکیل دهند تا ضرر و زیان احتمالی ناشی از عدم رعایت اصل تنوع بخشی به حداقل ممکن برسد.
[email protected]
[email protected]
استراتژی های تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و متنوع
همانطور که میدانید، در هر بازار و کشوری استراتژیهای متفاوتی برای تشکیل پرتفوی وجود دارد. حتی در یک بازار مشخص هم استراتژی سرمایه گذاری در طول زمان یکسان نیست و با گذشت زمان این استراتژی تغییر خواهد کرد.
اما موضوعی که همه سرمایه گذاران مطرح دنیا روی آن اتفاق نظر دارند، کاهش ریسک سرمایه گذاری با متنوع سازی سرمایه گذاری یا تشکیل پرتفوی است. در این مقاله تصمیم داریم تا شیوههای رایج متنوع سازی پرتفوی را برای شما توضیح دهیم.
استراتژی های تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و متنوع
موفقیت در بازار سهام شرکتها مانند هر بازار دیگری نیاز به انتخاب یک رویکرد مناسب و حفظ نظم فکری دارد. بدون اینها، سرمایه گذاری تنها خرید و فروشهای بدون برنامهای خواهد بود که سود یا زیان سرمایه گذار را بیشتر به بخت و اقبال وابسته میسازد تا به مهارتهایی مانند پشت کار در تحقیق، قدرت تحلیل، توانایی تصمیم گیری، صبر و شکیبایی برای رسیدن به هدفها و مواردی از این دست.
در میان رویکردهای گوناگون برای سرمایه گذاری در بازار سهام، تشکیل سبد متنوع به عنوان یک روش غیر فعال اما به نسبت مطمئن شناخته شده است.
استفاده از این روش، میزان ریسک را کاهش میدهد و بازده سرمایه گذاری را در سطحی نزدیک به بازده کل بازار نگه میدارد. اما یک سبد متنوع میتواند به چارچوبی برای آزمودن تواناییهای یک شخص برای مدیریت دارایی تبدیل شود که در این صورت به نمونهای کامل از مدیریت فعال تبدیل خواهد شد.
مقاله پیش رو ابتدا در مورد اصل تنوع بخشی و سازوکار ساخت و مدیریت سبد متنوع توضیح میدهد. در ادامه نیز به سراغ روشهایی میرویم که یک سهامدار میتواند با استفاده از آنها تواناییهای تحلیلی و مدیریتی خود را در چارچوب یک سبد متنوع به کار بگیرد و علاوه بر کاهش سطح ریسک، توان خود را روی کسب بازده بیشتر از بازار متمرکز کند.
تنوع بخشی، میانبری برای کاهش ریسک
«تنوع بخشی» یکی از روشهای متداول برای کاهش ریسک غیرسیستماتیک به شمار میرود. ریسک غیرسیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی میشود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکتها مرتبط است.
معمولا این گونه رویدادها کل شرکتها یا کل بازار را تحت تاثیر خود قرار نمیدهد. به عنوان مثال، یک تصمیم دولت ممکن است هزینههای یک صنعت خاص را افزایش دهد و در نتیجه قیمت سهام شرکتهای آن صنعت کاهش یابد یا مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است سبب تضعیف موقعیت آن در برابر رقبا شود، سودآوری را نسبت به بقیه کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت منجر شود.
اما هر یک از این رویدادها به طور مستقیم بر بازده سهام شرکتهای مرتبط اثر میگذارد نه کل بازار. تنوع بخشی از طریق ساختن یک سبد متشکل از سهام شرکتهای مختلف میتواند ریسک غیرسیستماتیک را کاهش دهد.
در مقابل ریسک غیرسیستماتیک، ریسک سیستماتیک قرار دارد. ریسک سیستماتیک به تاثیرات مجموعهای از رویدادهای کلی بر بازده طیف گستردهای از شرکتها و صنایع گفته میشود که به سادگی قابل پیش بینی یا کنترل نیستند.
به عنوان مثال، سیاستهای مالی و پولی دولتها، عملکرد کلی اقتصاد، مناقشات سیاسی، حوادث طبیعی، و تغییرات دائمی شرایط روانی بازار یا به اصطلاح «جو بازار» نمونههایی از این رویدادها هستند که هر یک میتواند بازده کل بازار را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر قرار دهد.
ریسک سیستماتیک با تنوع بخشی قابل کاهش نیست. این ریسک مربوط به زمانی است که سرمایه گذار با هدف کسب سود وارد یک بازار میشود و آن را میپذیرد. به همین دلیل به ریسک سیستماتیک در اصطلاح «ریسک بازار» هم گفته میشود.
چه راههایی برای تنوع بخشی در سبد سهام وجود دارند؟
در تئوری، هر چه قدر تعداد سهمهای یک سبد بیشتر و وابستگی بازده سهمها به هم کمتر یا حتی منفی باشد، ریسک غیرسیستماتیک هم کمتر میشود.
اما تنوع بخشی در عمل با چالشهایی مثل «هزینه» همراه است. حتی اگر یک سرمایه گذار بتواند سهام تمام شرکتهای بورسی را خریداری کند در عمل هزینههای معاملاتی یا همان کارمزدها آن قدر بالا میرود که مزیتهای ناشی از تنوع بخشی را بیمعنا میکند.
علاوه بر این، اداره یک سبد بزرگ از سهام نیاز به صرف زمان و امکانات قابل توجه دارد. همچنین موضوعاتی مانند تعیین وابستگی بازده سهمها به هم حتی در تئوری هنوز یک چالش است.
با وجود تمام این چالشها و بر اساس نتایج تجربی، کاربرد تنوع بخشی برای کاهش ریسک غیرسیستماتیک امکان پذیر به نظر میرسد. در منابع مالی، معمولا گفته میشود که تعداد معدودی سهم مثلا بیش از ۱۰ سهم میتواند ریسک غیرسیستماتیک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
برای تشکیل یک سبد متنوع، رویکردهای مختلفی وجود تنوع سبد سهام و سرمایهگذاری دارد از جمله سبد مبتنی بر ارزش بازار و سبد هم وزن.
سبد مبتنی بر ارزش بازار
در این سبد، وزن سهام هر شرکت در سبد با توجه به ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهمهای سبد تعیین میشود. مثلا اگر 10 سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب شده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم 15 درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید 15 درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد.
ارزش بازار شرکت برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم است. وزن هر سهم در سبد هم با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد مشخص میشود.
مثلا فرض کنید یک میلیون تومان برای خرید ده سهم جهت تشکیل یک سبد در نظر گرفته شده است. در این صورت اگر 1000 سهم یک شرکت به قیمت 200 تومان خریداری شود ارزش خرید آن سهم 200 هزار تومان و وزن آن سهم در سبد معادل 20 درصد است (200 هزار تومان تقسیم بر یک میلیون تومان).
برای اینکه این سبد یک سبد مبتنی بر وزن بازار باشد باید نسبت وزن سهمها در سبد با نسبت ارزش بازار شرکتهای مربوط به هر سهم موجود در سبد مطابقت داشته باشد.
سبد هم وزن
ساختار این سبد ساده است. چون وزن تمام سهمها در سبد بدون توجه به اینکه ارزش بازار شرکتهای مربوطه چقدر است با یکدیگر برابر هستند.
مثلا در همان سبد یک میلیون تومانی باید 100 هزار تومان برای خرید هر یک از ده سهم اختصاص داده شود. خود سهمها میتوانند از میان بزرگترین شرکتها بر اساس ارزش بازار انتخاب شوند.
با نمادبان بیاموزید: روش های مدیریت پرتفوی یا سبد سهام
چطور در سرمایهگذاری ریسک کمتری متحمل شویم؟
پیش از اقدام به تشکیل سبد و انتخاب استراتژی و روش مدیریت پرتفوی باید بدانید که هرکدام از این روش ها شما را به چه مقدار ریسک و بازده مواجه می کند و اصلا این دو واژه در بورس چه مفهومی را تداعی می کنند.
آشنایی با مفهوم ریسک و بازده
واژه ریسک شاید در معنای عام خود نیز گویای مفهوم خود در بورس باشد، اما بهترین تعریفی که می توان از آن ارائه داد «احتمال عدم مواجهه با پیش بینی ها و یا احتمال عدم موفقیت»است. در یک تعریف مختصر ریاضی می توان گفت که «بازدهی حاصل اختلاف قیمت فعلی و قیمت اولیه ی سهم، تقسیم بر قیمت اولیه آن» است. توجه داشته باشید که در این اختلاف ممکن است قیمت اولیه سهام بسیار بیشتر از نرخ پایانی آن باشد، بنابراین رقم بالای بازده صرفا نمی تواند چیز خوبی باشد و باید دقت داشت که بازده مثبت است یا منفی. با این اوصاف وقتی شما احتمال سوددهی زیاد یک سهم را پیش بینی می کنید، به همان میزان نیز ریسک عدم تحقق این احتمال نیز برای شما به وجود می آید.
برای این که مطلب بهتر جا بیفتد بیایید فرض کنیم که شما یک غرفه ی ساحلی را برای یک روز اجاره کرده اید و می خواهید پرفروش ترین کالای ممکن را در آن یک روز در آن عرضه کنید. برای انتخاب کالای مناسب شما باید از قبل پیش بینی کنید که در روز موعود هوا چطور خواهد بود؟ پس از چک کردن یکی دو سایت هواشناسی شما تصمیم می گیرید که چتر بفروشید چرا که قرار است باران شدید و غیرمنتظره ای ببارد. حالا فرض کنید شما تمام پول مدنظر خود را صرف خرید عمده ی چتر کرده اید و هوا گرم و آفتابی است و مردم دم غرفه های بستنی و عینک و ضدآفتاب صف کشیده اند! شما در واقع شما یک عمل پر بازده را پیش بینی کرده بودید و عدم تحقق آن ریسک بالایی به فعالیت شما تحمیل کرده است.
چطور سبد کمریسک تشکیل بدهیم؟
باید به چند نکتهی زیر توجه کنید:
در سبد سهام خود نباید سهام با ریسک بالا را جای دهید. منظور از سهام پرریسک آن است که در حال حاضر قیمتی بالاتر از ارزش واقعی خود دارد. اگر نمادی در دورهی زمانی نسبتا بلندی مثلا یکسال گذشته بیش از همگروهایش رشد داشته و اطلاعات شرکت در سایت کدال، گویای وضعیت پرریسک آن باشد، برای خرید و سرمایهگذاری مناسب نبوده و اصطلاحا پرریسک است.
چنانچه در مطلب سایت های مهم بورسی خواندید، سایت TSETMCهرروز شاخص کل و شاخص هم وزن بورس را اعلام میکند. شاخص کل ارزش رشد و نزول سهام شرکت های بزرگ و شاخص کل هم وزن تغییرات تمام شرکت ها را فارغ از بزرگی آنها نشان میدهد. توجه به مثبت و منفی بودن این شاخص در هنگام خرید، ریسک کمتری به سبد تحمیل میکند.
- خرید سهم با توجه به موقعیت نه علاقه شخصی
توجه داشته باشید این که سهام یک شرکت در طولانی مدت به شما سودزیادی داده است دلیل بر نگه داشتن آن سهم در پرتفوی و وفاداری به آن در زمانی که فروش آن صحیح ترین کار است، نمی باشد. بسیاری از افراد به خاطر ارادتی که به یک شرکت یا مدیران یک شرکت خاص دارند سهامی آن را می خرند و به تحلیل های بورسی توجهی ندارد. این نوع سرمایه گذاری قطعا مردود و با شکست مواجه خواهد شد
متنوع کردن سبد سهام ریسک سرمایه گذاری را بسیار پایین می آورد. برای مثال اگر شما مبلغ n تومان اندوخته خود را تنها به یک شرکت پتروشیمی اختصاص دهید، ممکن است با یک سانحه یا خبر در دنیای سیاست، خسارت بزرگی را تجربه کنید و تمام سرمایه شما برباد برود. اما اگر همان مبلغ n تومان را در سهام متنوعی در پنج دستهی مختلف سرمایه گذاری کنید، خطر زیاندهی آن پنج برابر کمتر شما را تهدید میکند. آنچه که گفته شد به این معنا نیست که تنوع بخشی به تنهایی برای کاهش ریسک کافی است. بلکه لازم است شما همواره صنایع پربازده را تشخیص داده و سهام متنوع خود را از میان آنها انتخاب کنید.
انواع روش های تشکیل سبد متنوع
دو روش کلی برای تشکیل سبد کم ریسک وجود دارد:
این روش در عین سادگی بسیار کاربردی است و باعث کاهش ریسک میشود. هموزنی در اینجا به این معناست که از سهام مختلفی که انتخاب کردهایم به یک اندازه خرید انجام دهیم. بگذارید روشن تر بگوییم: اگر مقدار پولی که برای ده نوع سهم در نظر گرفته اید پنج میلیون تومان باشد، میبایست از هر نماد به اندازهی پانصد هزارتومان خرید انجام دهید.
- تشکیل سبد سهام مبتنی بر ارزش بازار
در این نوع سبد وزن سهام هر شرکت در سبد را ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم های سبد مشخص میکند. یعنی اگر مدتی است که دو سهم به نام های الف و ب خریداری کربده اید و در این مدت سود ب دوبرابر الف بوده است، می بایست ترتیبی بدهید که وزن ب در سبد شما ه همان نسبت یعنی دوبرابر الف باشد.
شما میتوانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید. همچنین پیشنهاد میکنیم برای اطلاع از گزیده اخبار بورس ایران، مشاهده آخرین اطلاعات نمادهای بورسیتان، و همچنین استفاده از سبد مجازی حرفهای جهت رصد بازدهی سرمایهتان و تشکیل سبدهای مختلف اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید.
سبد ارز دیجیتال چیست؟ ساخت و مدیریت پرتفوی ارز دیجیتال
در زندگی فراز و نشیبهای فراوانی وجود دارد و همین نوسانات میتواند موجب نابودی هر چیزی که ساختهایم شود. منطق حکم میکند که هر فردی در زندگی خود با استفاده از رویکردهای حفاظتی ضمن مواجه با خطرات احتمالی، اقدامات مناسبی را برای کاهش و جبران زیان داشته باشد. استفاده از سبد ارز دیجیتال یکی از پارامترهای مهم سرمایه گذاری در کریپتو تلقی میشود. بازارهای مالی از این قاعده مستثنی نیستند و همانطور که دیگر داراییهای خود را در برابر حوادث گوناگون بیمه میکنیم، باید رویکردی مشابه آن را برای ارزهای دیجیتال خود داشته باشیم.
سبد دارائی ارز دیجیتال با متنوعسازی داراییهای سنتی و دیگر بازارها تفاوت زیادی دارد. با ایجاد یک سبد دارایی دیجیتال به همراه استراتژی سرمایهگذاری میتوانیم بهراحتی با چالشهای موجود در بازار مواجه کنیم و ریسکهای خود را به حداقل برسانیم. اما چگونه میتوانیم یک سبد ارز دیجیتال با بازدهی بالا را بسازیم؟ ساخت پرتفوی ارز دیجیتال و مدیریت درست آن یکی از اصلیترین دغدغههای سرمایهگذاران حوزه کریپتو است که در این مطلب قصد داریم اصول ایجاد یک پرتفوی مؤثر را آموزش دهیم. با والکس همراه شوید.
پرتفوی ارز دیجیتال چیست؟
پرتفوی ارز دیجیتال، شامل تعدادی از دارایی دیجیتالی میشود که یک سرمایهگذار و یا معاملهگر سرمایه خود را به آن اختصاص میدهد. بهترین سبد ارز دیجیتال شامل تنوعی از داراییهای مختلف از جمله ارزهای معتبر بازار، توکنها و یا شت کوینها میشود. یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت سبد دارایی، تنوع بخشیدن است که موجب کاهش ریسک سرمایهگذاری میشود. هدف از ایجاد این سبد، به حداقل رساندن بازده با سرمایهگذاری در حوزههای مختلف است که هر کدام واکنشهای مختلفی به یک رویداد دارند. راههای زیادی برای ایجاد تنوع و ساخت یک پرتفوی ارز دیجیتال وجود دارد که نحوه انجام آن به ما بستگی دارد. اهداف ما برای آینده، میزان ریسکپذیری و شخصیت ما عواملی هستند که در تصمیمگیری جهت چگونگی ساختن یک پرتفوی ارز دیجیتال نقش دارند.
شروع سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال معمولا با خرید ارزهای دیجیتال برتر بازار یعنی بیت کوین و اتریوم که مارکت کپ بیشتری دارند شروع میشود. اما پس از آن برخی از معاملهگران به سراغ ارزهای دیجیتالی میروند که حجم بازار بیشتری دارند و یا ترجیح میدهند روی شت کوینها که رشدهای نجومی دارند سرمایهگذاری کنند. بهتر است با تحقیق درباره تمای داراییهای دیجیتال یک سبد ارز دیجیتال تشکیل دهیم که ریسک کمتری داشته باشد تا بتوانیم احتمال موفقیت خود را بیشتر کنیم.
برای راحتتر شدن مدیریت پرتفوی ارز دیجیتال میتوانیم از پلتفرمهای مدیریت سبد دارایی مختلف استفاده کنیم و یا معاملات خود را در یک فایل اکسل ذخیره کنیم. برخی از این پلتفرمها به کیف پول شخصی و صرافی متصل میشوند و روند کار را راحتتر میکنند.
منظور از متنوع سازی سبد سرمایهگذاری چیست؟
از اصطلاح متنوعسازی سبد سرمایهگذاری در تمامی بازارهای مالی به کار برده میشود و به تخصیص دارایی به سرمایهگذاری در گروههای مختلف دارایی مانند ارزهای دیجیتال، بازار بورس، اوراق قرضه و فلزات گرانبها اشاره دارد. به بیانی سادهتر متنوعسازی به توزیع وجوه سرمایهگذاری ما در داراییهای با ارزش اشاره دارد. برای مثال، میتوانیم با سرمایهگذاری در صنایع مختلفی مانند کشاورزی، بورس، املاک و مستغلات و یا حوزه فناوری اطلاعات به سبد سرمایهگذاری خود تنوع ببخشیم. استفاده از این استراتژیها میزان ریسک سرمایهگذاری ما را کاهش میدهد.
ارزهای دیجیتال نیز یک کلاس دارایی واحد به شمار میروند. ما میتوانیم با خرید ارزهای دیجیتال، توکنها و یا استیبل کوینها که هر کدام اهداف و کاربرد متفاوتی دارند، سبد سرمایهگذاری خود را متنوع کنیم.
داشتن سبد ارز دیجیتال چه اهمیتی دارد؟
برخی از کارشناسان حوزه ارز دیجیتال معتقدند که سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال باید متنوع باشد. در حالی که متنوعسازی سبد دارایی یک استاندارد برای سرمایهگذاری است اما توزیع دارایی مانند داراییهای مختلف مزایا و معایبی را به همراه دارد. استفاده از این استراتژی، ریسک کلی روی پرتفوی را کاهش میدهد. در این میان ضررهای یک دارایی میتواند با سود یک دارایی دیگر جبران شود و موقعیت ما را ثابت نگه دارد. استفاده از سبد ارز دیجیتال فرصتهای زیادی برای کسب سود در اختیار ما قرار میدهد. اما این نکته را نباید فراموش کنیم که ما همیشه در تمامی سرمایهگذاریها برنده نخواهیم بود، اما با تخصیص و تنوع مناسب دارایی، در طولانیمدت برآیند سبد دارایی ما مثبت خواهد بود.
چگونه بهترین سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال را بسازیم؟
اکنون که با مزایای ایجاد یک سبد ارز دیجیتال آشنا شدهایم وقت آن است که درباره ارزهای دیجیتال مختلف تحقیق کنیم و بهترینها را به سبد خود اضافه کنیم. در ادامه برخی از شاخصهایی معرفی میکنیم که برای سنجیدن پتانسیل رمزارزها در طولانیمدت به آن نیاز داریم و با درنظرگرفتن آنها میتوانیم بهترین سبد دارایی دیجیتالی را بسازیم.
- بررسی ارزش بازار ارز دیجیتال: سهم زیاد ارزش بازار یک ارز دیجیتال نسبت به کل داراییهای کریپتو نشانه تسلط بر بازار است. برای مثال، سهم بازار بیت کوین حدود ۴۰ درصد از کل ارزش بازار رمز ارزها است. پروژههایی که ارزش بازار خیلی کم مثلاً چند ده میلیون دلار دارند بهراحتی تحت تأثیر عوامل مختلف در بازار قرار میگیرند.
- کاربرد ارز دیجیتال: در انتخاب رمز ارزها باید به کاربرد و هدف آنها در سالهای آینده دقت کنیم. ملکه دنیای ارزهای دیجیتال اتریوم، نمونهای از این کاربرد است. اکوسیستم اتریوم بهگونهای طراحی شده که به پروژههای غیرمتمرکز اجازه میدهد تا در بستر بلاک چین آن ساخته شوند.
- حجم معاملات و تراکنشهای روزانه: برای اینکه بفهمیم یک ارز دیجیتال برای قرارگرفتن در سبد ارز دیجیتال مناسب است میتوانیم تعداد تراکنشها و حجم معاملات روزانه آن را بررسی کنیم.
- توسعه مداوم: چنانچه فناوری پشت یک رمزارز، مناسب هدف آن نباشد، این احتمال وجود دارد که در طولانیمدت شکست بخورد.
- اخبار و احساسات بازار: برخی از انواع ارز رمزارزها مانند دوجکوین به روش بازاریابی توانستند جایگاه خوبی را میان ارزهای دیجیتال کسب کنند و به محبوبیت برسند. به همین دلیل بهتر است با دنبالکردن اخبار مربوط به رمزارزها همیشه بهروز باشیم و احساسات بازار را زیر نظر بگیریم.
نحوه متنوع سازی سبد دارائی ارز دیجیتال
هر سرمایهگذار یا معاملهگر ارز دیجیتال نظرت و استراتژی مخصوص خود را در مورد ایجاد سبد ارز دیجیتال دارد و اما برخی قوانین مهم وجود دارد که تقریباً تمام آنها استفاده میکنند که عبارتاند از:
- پرتفوی ارز دیجیتال خود را با داراییهای دیجیتال ریسک بالا، متوسط و کم باید بسازیم و وزنهای مناسبی را به هر دارایی اختصاص دهیم. سبد ارز دیجیتالی که بیشتر داراییهای آن ریسک بالایی دارند ممکن است در کوتاهمدت سود خوبی به ما دهد اما ممکن است ضررهای زیادی نیز متحول شویم. میزان ریسکپذیری ما تعیین میکند که چه نوع سرمایهگذاری مناسبتر است.
- بهتر است بخشی از سرمایه خود را به استیبل کوینها اختصاص دهیم زیرا این کوینها به تأمین نقدینگی پرتفوی ما کمک میکنند.
- بازار کریپتو ثبات ندارد و تصمیمات ما در کوتاهمدت و با شرایط فعلی باید تغییر کند؛ بنابراین باید بهصورت دورهای سبد دارایی ارز دیجیتال خود را متعادلسازی کنیم.
- اگر بهتازگی از یک دارایی سود خیلی خوبی به دست آوردهایم، تخصیص دادن سرمایه دوباره به این دارایی اصلاً فکر خوبی نیست و بهتر است همیشه برای جلوگیری از نامتعادل شدن سبد ارز دیجیتال، رمز ارزهای آماده برای خرید داشته باشیم.
بهترین سبد چینی ارز دیجیتال
سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال میتواند برای ما فوقالعاده سودآور باشد و از نظر تاریخی، ارزهای دیجیتال ظرفیت و پتانسیل بالایی را از خود نشان دادهاند که با هیچ دارایی و بازار دیگری قابل قیاس نیست. دنیای ارزهای دیجیتال سرشار از فرصتها و امکانات متنوع برای سرمایهگذاری است اما ریسکهای موجود در این بازار را نباید دستکم بگیریم. با تقسیم سرمایه خود و تخصیص آن به موضوعات مختلف مانند کوینها، حوزه دیفای (DeFi)، میانگینگیری هزینه دلاری با تحلیلهای درون زنجیرهای تا حد امکان میتوانیم ریسک سبد دارایی ارز دیجیتال خود را کاهش دهیم.
به طور کلی، در بازارهای مالی مانند ارز دیجیتال سود بیشتر با ریسک زیاد همراه است اما با استفاده از راهکارهای پوششی میتوانیم ریسک کمتر و سودآوری بیشتری داشته باشیم. آیا شما از سبد سرمایهگذاری ارز دیجیتال استفاده میکنید؟ چگونه ریسک معاملات خود را کاهش میدهید؟
سوالات متداول
این سبد شامل ارزهای دیجیتال برتر بازار با پروژههای قوی میشود که سرمایهگذاران دارایی خود را به آن اختصاص میدهند.
برای کاهش ریسک سرمایهگذاری و افزایش سود در بازار کریپتو ایجاد یک سبد ارز دیجیتال ضروری است.
روشهای تشکیل سبد سهام و مدیریت پورتفوی
برای مشارکت و سرمایهگذاری در بازار بورس و اوراق بهادار تنها کافی است کد بورسی دریافت کنید. این کد که توسط شرکتهای کارگزاری صادر میشود کلید ورود به دنیای سرمایهگذاری بورس است. از آن پس شما میتوانید در سبد سهام خود که اصطلاحا آن را پورتفوی مینامند؛ اقدام به خرید و فروش سهمهای مختلف کنید اما مدیریت پورتفوی بر چه اساس و اصولی استوار است؟ شما از دو طریق میتوانید در بازار بورس و اوراق بهادار مشارکت داشته باشید. روش اول، روش مستقیم است. یعنی فرد سهامدار، خود مدیریت پورتفوی را بر عهده دارد و اقدام به خرید و فروش سهام شرکتهای مختلف میکند. بر این اساس فرد باید اطلاعات و دانش کافی را نسبت به بازار سرمایه کسب کند و زمان لازم برای مدیریت سبد سهام خود را مهیا سازد.
در روش دوم که روش غیر مسقیم نام دارد، فرد سهامدار یا اقدام به خرید سهام صندوقهای سرمایهگذاری میکند یا سراغ شرکتهای سبدگرانی و مدیریت دارایی میرود. در ادامه، به بررسی روشهای تشکیل سبد سهام و مدیریت پرتفوی میپردازیم.
در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:
پرتفوی یا سبد سهام چیست؟
سبد سهام یا پرتفوی بورسی ترکیبی از انواع سهام است که یک سرمایهگذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایهگذاری بین چند سهم است. از این رو، سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهمهایی از انواع گروههای بورسی است که میتواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که میگوید: همه تخم مرغها را در یک سبد نگذارید!
استراتژیهای مدیریت پورتفوی
برای مدیریت پورتفوی به طور کلی دو استراتژی منفعل و فعال وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
استراتژی منفعل یا انفعالی
در این نوع استراتژی، به دلیل عدم توانایی پیشبینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام، هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص مورد نظر است. در استراتژی منفعل نوع مدیریت پرتفوی به صورت خرید و نگهداری است. در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام شده و تا پایان دوره سرمایهگذاری حفظ میشود. بنابراین هیچگونه فعالیت خرید و فروشی پس از ایجاد پرتفوی وجود نخواهد داشت. استراتژی منفعل به نامهای مختلفی همچون استراتژی سرمایهگذاری در شاخص نیز معروف است.
چگونه پرتفوی انفعالی تشکیل دهیم؟
برای ایجاد پرتفوی با نگاه استراتژی انفعالی، سه روش مرسوم وجود دارد:
روش پیگیری کامل: در این روش همه سهام موجود در شاخص به نسبت وزنشان در آن شاخص خریداری میشوند.
روش نمونهگیری: در روش نمونه گیری مدیر پرتفوی تنها سهامی را میخرد که در شاخص مبنا حضور دارد.
روش بهینهسازی یا برنامهریزی غیرخطی: در این روش از اطلاعات تاریخی تغییرات قیمتها و همبستگی بین سهام (ارتباط هر سهم با سهم دیگر) استفاده میشود و بر این اساس ترکیب پرتفوی مشخص خواهد شد.
استراتژی فعال
این استراتژی عمدتاً به منظور هماهنگی با پیشبینیهای کوتاهمدت یا میانمدت بازار و سهم مورد استفاده قرار میگیرد. یعنی مدیر پرتفوی به صورت دائم در حال خرید و فروش سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار (بازدهی متوسط بازار) کسب کند.
برای مدیریت فعال پورتفوی نیز سه نوع استراتژی وجود دارد:
استراتژی سنجش موقعیت بازار: سرمایهگذار با پیشبینی آینده بازار، حجم سرمایهگذاری را بین اوراق بهادار تغییر میدهد و در صورت پیشبینی بازده بالاتر از متوسط برای پرتفوی، نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام میکند.
یعنی مدیر پرتفوی اگر بداند بازار تنوع سبد سهام و سرمایهگذاری در روند نزولی (صعودی) قرار خواهد گرفت، بیشتر (کمتر) در اوراق بهادار با درآمد ثابت (مثل اوراق مشارکت یا اوراق خزانه اسلامی) سرمایهگذاری میکند و حجم سرمایهگذاری در سهام را کاهش (افزایش) میدهد.
استراتژی گلچین سهام: سرمایهگذار وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام بالای قیمت را کاهش میدهد. از این طریق ریسک پرتفوی نیز متنوع میشود و انتخابهای سهم بر سایر سهام اثر میگذارد.
استراتژی تمرکزبخش: این روش مشابه استراتژی گلچین سهام است با این تفاوت که واحد مورد نظر بهجای سهام، صنعت است.
عوامل موثر در انتخاب استراتژی مدیریت پرتفوی
اما چه عواملی باعث میشود مدیر پورتفوی استراتژی خود را برای سرمایهگذاری انتخاب کند؟ به چند مورد آن اشاره میکنیم.
شرایط حاکم در بازار و نوع بازار: مدیر پرتفوی در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکودی از استراتژی مدیریت منفعل در بازار بهره میگیرد.
سطح کارایی بازار: در بازاری که کارایی آن در سطح بالایی قرار دارد، مدیریت منفعل استفاده میشود و مدیران به سمت سرمایهگذاری در صندوقهای شاخصی و متنوع حرکت میکنند. در مقابل در بازارهای غیرکارا بهتناسب وجود شکافها و فرصتهای آربیتراژی، مدیران به سمت بهرهگیری از توان تحلیلگری و مدیریت فعال حرکت میکنند.
نگاه و ویژگی شخصیتی مدیران: ظرفیت ریسکپذیری و محافظهکاری مدیران پرتفوی، نوع استراتژی که آنها در سبد سهام خود به کار میگیرند را مشخص میکند.
اندازه و حجم پرتفوی: مدیران پرتفویهایی باارزش و حجم بالا، از سیستم مدیریتی منفعل استفاده میکنند و دلیل آن حجم بالای معاملاتی است که در صورت تغییر پرتفوی، باید انجام دهند و در مقابل مدیر یک پرتفوی کوچک بهراحتی میتواند با اجرای مدیریت فعال به جابهجایی سهام در پرتفوی خود بپردازد.
سطح تحمل ریسک پرتفوی: هرچه پرتفوی تحمل ریسکش بالاتر رود از استراتژی منفعل به سمت استراتژی مدیریت فعال حرکت خواهیم کرد.
انتظار و توقع سرمایهگذار: سهامداران محافظهکار معمولا استراتژی منفعل را به کار میگیرند و در مقابل سهامدارانی که انتظار سود بیشتری دارند از مدیریت پرتفوی فعال استفاده میکنند.
۳ اصل مهم در تشکیل سبد سهام
برای مدیریت بهینه سبد سهام سه اصل اساسی وجود دارد که به توضیح آنها میپردازیم:
اصل اول: تک سهم نشوید
توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم بهجای تک سهم شدن، اولین گام استاندارد در امر تشکیل سبد سهام است. البته اگر جزو معامله گران ریسکپذیر هستید و قصد تک سهم شدن را دارید توصیه میکنیم قید پولتان را هم در بدو شروع سرمایهگذاری بزنید! حتی با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی نیز کار به پایان نمیرسد.
اگر پرتفوی خود را از درون یک صنعت تشکیل داده باشیم، در حال کوبیدن آب در هاون هستیم. تشکیل سبد سهام از درون یک صنعت خاص، بهاندازهی عدم تشکیل سبد سهام ریسک دارد.
فرض کنیم سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب کردهایم. بر همین اساس چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق دچار رکود شود، احتمالا تمامی سهمها افت قیمت خواهند داشت و قسمت زیادی از سرمایه شما به ضرر تبدیل خواهد شد.
اصل دوم: توزیع مناسب وزنهای سبد اوراق بهادار در پرتفوی بورسی
پس از انتخاب موارد لازم برای تشکیل سبد اوراق بهادار، باید آن را به صورت دورهای تحلیل کنید و تعادل آن را دوباره به وجود آورید؛ زیرا حرکات بازار میتواند وزندهی اولیه شما را تغییر دهد.
برای تخصیص دارایی واقعی سبد اوراق بهادار شما باید سرمایهگذاریها را به صورت کمّی دستهبندی کنید و نسبت ارزش تنوع سبد سهام و سرمایهگذاری هر کدام از آنها را نسبت به کل سبد بسنجید. سایر عواملی که طی زمان تغییر میکنند عبارتند از: وضعیت مالی فعلی شرکت، نیازهای آینده شما و تحمل نوسان ریسک از جانب شما.
اگر چنین تغییراتی وجود داشته باشد، باید مدیریت پرتفوی خود را نیز به نسبت آنها تغییر دهید. اگر تحمل ریسک شما کمتر شده باشد، باید میزان سهام سبد خود را کاهش دهید. شاید هم ریسک پذیری شما افزایش یابد. در این صورت باید در تخصیص داراییهای خود بخش کوچکی را به سهامهای پرریسکتر اختصاص دهید.
اساسا برای ایجاد تعادل مجدد باید تعیین کنید که در وزندهی موقعیت خود، به کدام طبقه از داراییها وزن کمتری داده و به کدام وزن بیشتری دادهاید.
اصل سوم: ایجاد تعادل مجدد به شکلی استراتژیک
بعد از آن که به اهمیت اصل دوم پی بردید و آن را در مدیریت پرتفوی خود اجرایی کردید، لازم است مشخص کنید کدام داراییها را به عنوان جایگزین سهام قبلی باید خریداری کنید. تشخیص خرید سهام مناسب به عنوان جایگزین اهمیت بسیار بالایی دارد. چنانچه توازن لازم را در سبد سهام ایجاد نکنید، میتواند اثرات به مراتب بدتری نسبت به قبل داشته باشد. بنابراین توصیه میکنیم برای خرید سهام، حتما از تحلیل استفاده کنید.
در نظر داشته باشید که یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروههای بورسی باشد. لذا شما میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی میتواند شامل شرکتهای سرمایهگذاری، گروه خودرویی، دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و … باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروهها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایهگذاری گزینه بسیار مناسبی برای شما هستند.
بسیاری از کارشناسان سرمایهگذاری توصیه میکنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکتها و هولدینگها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید.
نکته: از هیجانات و شایعات دوری کنید! در نظر داشته باشید که بازار بورس نوسانهایی دارد و باید در مواجهه با این فراز و نشیبها، احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنید. این نوسانات ممکن است به دنبال برخی از تصمیمگیریهای سیاسی در کشوری دنیا و … به وجود آمده باشند اما اگر شما با استراتژی معاملاتی صحیح خود گام برداشته باشید جای نگرانی نیست و فقط باید در مسیر معاملات خود ثابت قدم باشید.
آشنایی با خدمات مدیریت دارایی
با توجه به توضیحاتی که ارائه دادیم، مشخص شد که برای مدیریت سبد سهام و سرمایهگذاری مستقیم در بازار، باید دانش و مهارت کافی داشته باشید و زمان زیادی را صرف رصد بازار و بازنگری سبد سهامتان کنید. در غیر این صورت دچار ضرر و زیان خواهید شد. اگر نمیتوانید این شرایط را برای خود مهیا کنید، استفاده از خدمات مدیریت دارایی بهترین گزینه برای شما است.
مدیریت دارایی در بازار بورس به دو روش انجام میشود:
• سبدگردانی اختصاصی
• صندوقهای سرمایهگذاری
همانطور که در مطلب سبدگردانی اوراق بهادار در کارگزاری آگاه ذکر شد، سبدگردانی یعنی خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، بنام سرمایهگذار معین و توسط سبدگردان که در قالب قراردادی مشخص و بهمنظور کسب انتفاع برای سرمایهگذار انجام میگیرد. از مزیت این شرکتها، میتوان به اداره آنها توسط مدیران و کارشناسانی خبره در زمینه سرمایهگذاری اشاره کرد.
صندوقهای سرمایهگذاری نیز یکی دیگر از خدمات مدیریت دارایی هستند. هر صندوق سرمایهگذاری یک نهاد مالی است که نقدینگی مردم را جمع و در داراییهای مختلف سرمایهگذاری میکند. افراد به میزان سرمایهگذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک هستند.
کارکرد صندوقها با سبدگردانی اختصاصی متفاوت است. از جمله این تفاوتها میتوان به این موضوع اشاره کرد که در سبدگردانی، مدیریت پورتفوی به صورت خاص برای هر فرد برنامهریزی میشود در نتیجه اهداف فرد سرمایهگذار، میزان ریسکگریزی و افق زمانی او در سبد سهام نظر گرفته خواهد شد.
در این سبدها، فرد سرمایهگذار مالکیت مستقیم سرمایه خود را در اختیار دارد و در واقع سرمایهگذاری با نام او و بر اساس اهداف و میزان ریسکپذیری او انجام میشود؛ این در حالی است که مالکیت در صندوقها به صورت مشاع است و افراد با خرید هر واحد به همان میزان در سود و زیان صندوق سهیم میشوند.
برای آشنایی با خدمات مدیریت دارایی، کلیک کنید:
سخن آخر
در انتها باید گفت برای انتخاب استراتژی مدیریت پورتفوی، عوامل مختلفی تاثیرگذار است. به طور کلی سبد اوراق بهاداری که به خوبی تنوع بخشی شده باشد، بهترین شانس را برای شما در جهت رشد پایدار و طولانی مدت در سرمایهگذاری شما خواهد داشت. تشکیل سبد سهام، دارایی شما را از ریسک سقوط زیاد حاصل از عوامل مختلف در بازار محافظت میکند.
دیدگاه شما