با نرمافزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی میتوانید با نرمافزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرمافزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.
محاسبه دقیق سود و زیان در بورس
سود و زیان در بورس شاید مقولهای ساده بهنظر برسد. یک عدد بهصورت درصد روی پنل آنلاین نوشته شده و بیشتر افراد، این عدد را به صورت سود و زیان در نظر میگیرند. مثلا سهمی را خریدهاند و در مقابل این سهم، سود 43% ثبت شده است.
اما این عدد، واقعا نشاندهنده سود و زیان شما نیست. در این مقاله میخواهیم هر چیزی را که لازم است در مورد محاسبه سود و زیان بدانید، به شما بگوییم.
حسابدار خودتان باشید
بیشتر افراد وقتی سهمی را میخرند، هیچ چیزی را یادداشت نمیکنند. بعدها نمیدانند چند سهم را در چه قیمتی خریده و به چه قیمتی فروختهاند.
لازم نیست خیلی وارد جزئیات شوید. فقط آمار خریدها و فروشهای خود را در اکسل وارد کنید.
برای این کار لازم است که تاریخ، تعداد سهم و قیمت را یادداشت کنید.
خوبی استفاده از اکسل این است که بعدها میتوانید خریدها و فروشهای خود را مرتب کنید.
علاوهبر این، میتوانید واریزها و دریافت وجههای خود را هم در اکسل بنویسید.
محاسبه سود و زیان در بورس
اگر از جمله کسانی هستید که سهم را میخرید و از فروش آن سود میکنید (و معمولا مجمع نمیروید)، سود و زیان به این صورت محاسبه میشود.
محاسبه سود و زیان بورس
کارمزد خرید + (تعداد سهم ⨯ قیمت خرید) = مبلغ خرید
کارمزد فروش و مالیات - (تعداد سهم ⨯ قیمت فروش) = مبلغ فروش
مبلغ خرید – مبلغ فروش = میزان سود نقدی
مبلغ خرید ÷ میزان سود نقدی = درصد سود
فرض کنید من 1000 سهم شمثال را در قیمت 1000 تومان خریده و در 3000 تومان فروختهام.
برای خرید این سهم یک میلیون تومان پرداخت میکنم. علاوهبر این معادل 0.0049 از مبلغ خرید را به عنوان کارمزد میپردازم. یعنی 4900 تومان. پس مبلغ خرید برابر میشود با 1،004،900 تومان.
برای فروش این سهم باید 3 میلیون تومان دریافت کنم. اما باید کارمزد 0.00975 را بپردازم. یعنی 29،250 تومان. پس در نهایت مبلغ 2،970،750 تومان دریافت میکنم.
از این معامله به اندازه 1,965,850 سود میکنم. (نه 2 میلیون تومان)
با تقسیم این عدد بر مبلغ خرید به عدد 1.95 درصد میرسم. یعنی 195 درصد سود کردهام.
مشکل شروع میشود
همیشه کار به همین سادگی که گفتیم نیست. فرض کنید قیمت همین سهم به 3 هزار تومان رسیده است. شرکت افزایش سرمایه میدهد، قیمت سهم به هزار و ششصد تومان کاهش پیدا میکند، اما حقتقدم دریافت کردهام. بعد شرکت 300 تومان سود نقدی میدهد و قیمت سهم پس از بازگشایی 1500 تومان میشود. حالا من چقدر سود کردهام؟
در سامانه آنلاین ممکن است عددی نزدیک به 50 درصد سود را ببینید. چون قیمت از 1000 تومان به 1500 تومان رسیده. اما سود واقعی 50 درصد نیست. بیایید ببینیم در این حالت چقدر سود کردهام.
محاسبه سود و زیان بورس
برای خرید این سهم 1،004،900 هزار تومان پرداختهام.
1000 سهم 1500 تومانی دارم، یعنی 1.5 میلیون تومان که برای فروش آن باید 14625 تومان کارمزد بپردازم. 1,485,375 تومان میماند.
1000 حق تقدم دارم که مثلا 1400 تومان هستند. با احتساب کارمزد 13650 تومانی، 1,386,350 تومان از فروش حقتقدم بهدست میآورم.
300 هزار تومان هم سود نقدی دریافت کردهام.
جمع این اعداد برابر میشود با 3,171,725 تومان.
مبلغ سود نقدی من حاصل کسر همین عدد از مبلغ فروش است، یعنی 2,166,825 تومان.
در این حالت من 215 درصد سود کردهام، نه 50 درصد.
یک خوبی دیگر اکسل این است که میتوانید برای مبلغ ریالی سود و درصد سود، فرمول بنویسید.
چطور این مشکل را حل کنیم؟ بهسادگی و با نوشتن خریدها و فروشها در اکسل. یک خوبی دیگر اکسل این است که میتوانید برای مبلغ ریالی سود و درصد سود، فرمول بنویسید. در این صورت فقط کافی است مبلغ فروش را بهروز کنید تا تمام درصدها به صورت خودکار محاسبه شوند.
زمان، عاملی که اهمیت دارد
تصور کنید دو سهم دارم. یکی شمثال و دومی خسوال.
هر دو سهم را هزار تومان خریدهام.
هر دو سهم امروز 3 هزار تومان هستند.
شمثال را یک سال پیش خریدهام و خسوال را سه سال پیش.
آیا از این دو سرمایهگذاری، به یک میزان سود کردهام؟
قطعا خیر. نمیشود گفت دویستدرصد رشد قیمت طی یک سال و سه سال، دقیقا عملکردی مشابه به هم هستند.
برای این کار باید مقدار تنزیلیافته سود رو محاسبه کنیم.
برای این کار، ابتدا باید نرخ تنزیل را حساب کنیم. فرض کنید بهره بانکی حدود 17 درصد باشد. یعنی اگر پول را در بانک میگذاشتیم، در پایان سال 17 درصد سود میگرفتیم و پول ما برابر میشد با یک میلیون به علاوه 17 درصد از این مبلغ.
از نظر ریاضی این اتفاق شبیه به این بود که هر سال، پول خود را در 1.17 ضرب کنیم. (1+r که در آن r نرخ بهره است).
برای این که سود تنزیل یافته را حساب کنیم از این فرمول استفاده میکنیم.
تعداد سال ^ (r + 1) / مبلغ سود
این حرف یعنی چه؟ اگر قرار است یک میلیون تومان را یک سال دیگر به من بدهید، باید آن را بر 1.17 تقسیم کنم، که برابر میشود با 854 هزار تومان. یعنی با نرخ بهره 17 درصد، اگر یک میلیون تومان را یک سال دیگر به من بدهید، به همان اندازه ارزش دارد که 854 هزار تومان را الان پرداخت کنید.
اگر قرار است همین پول را دو سال دیگر بدهید، باید بر 1.17 به توان 2 تقسیم شود.
اگر مبلغ، 1،004،900 بعد از یک سال به 2،970،750 تومان رسیده، با نرخ بهره 17 درصد، در عمل 2,539,102 سود کردهام. اگر همین پول سه سال بعد محقق شده باشد، در عمل مثل این است که به مبلغ 1,854,848 تومان رسیده باشم.
پس اگر سهمی در یک سال از 1000 تومان به 3000 تومان رسیده باشد، در واقع 152 دو درصد سود کردهام. اگر همین رشد طی سهسال رخ داده باشد، در نهایت 84 درصد.
چه کسی پنیر مرا خورده است؟
شاید احساس کنید کمی بحث پیچیده شده است. یک سهم را خریدهاید، قیمت آن 3 برابر شده، اما 84 درصد سود کردهاید؟ دلیل این ماجرا چیست؟
فرض کنید الان 1 میلیون و 840 هزار تومان را در بانک بگذارم و سود ثابت بگیرم. بعد از 3 سال حدود 3 میلیون تومان در بانک دارم. اما دقت کنید که من امروز دارم از 1 میلیون تومانم میگذرم که در آینده به این سود برسم. پس اگر الان 1 میلیون تومان را در بورس بگذارم و بعد از سه سال، 3 برابر شود، مثل این است که الان 1.8 میلیون را در بانک گذاشتهام. اختلاف این عدد با مبلغ سرمایهگذاری، 800 هزار تومان است.
مثالی برای درک ارزش زمانی پول
برای این که موضوع روشن شود، بگذارید دو حالت را با هم مقایسه کنیم.
دو سهم به شما معرفی میکنم که هر دو هزار تومان هستند.
سهم اول، شمثال، این سهم پس از یک سال 3 برابر میشود.
سهم دوم، خسوال، این سهم پس از پنج سال، 4 برابر میشود.
کدام سهم را انتخاب میکنید؟ درست است که سود خسوال بیشتر به نظر میرسد. اما برای رسیدن به این پول باید 5 سال صبر کنید. پنج سال دیگر، 4 میلیون تومان شما چقدر ارزش دارد؟ اما اطمینان دارید که تورم 200 درصد نخواهد بود و در آن زمان، 3 میلیون قدرت خرید بیشتری نسبت به 1 میلیون امروز دارد. پس شمثال را انتخاب میکنید.
حالا اگر برای هر دو، سود تنزیل یافته را (با نرخ 17 درصد) محاسبه کنیم، دلیل انتخاب خود را متوجه خواهید شد.
سهم شمثال، طی یک سال 171 درصد سود تنزیل یافته محقق میکند.
خسوال طی پنج سال 136 درصد سود تنزیل یافته میدهد.
واضح است که 171 درصد از 136 درصد بهتر است.
پس انتخاب شمثال یک انتخاب منطقی است و شما را به سود بیشتری میرساند.
هزینه فرصت، یک هزینه واقعی
به سه نفر، نفری بیست میلیون تومان میدهیم و از آنها میخواهیم در یک بازار سرمایهگذاری کنند. یک نفر سکه، یک نفر دلار و دیگری سهام.
بعد از مدتی عملکرد هر سه فرد را میسنجیم.
سکه: کسی که در سکه سرمایهگذاری کرده بود، توانسته 50 درصد سود بگیرد.
دلار: این فرد توانسته پول خود را به ریال 25 درصد افزایش دهد.
سهام: این شخص موفق شده 84 درصد سود بگیرد.
اگر سرمایهگذاری این افراد را به دلار تعدیل کنیم، وضعیت چطور میشود؟
سکه: به او هزار دلار داده بودیم، حالا دلار به 25 هزار تومان رسیده است. او به ریال، 30 میلیون تومان معادل 1200 دلار دارد. پس او 20 درصد سود دلاری کرده است.
دلار: این فرد هزار دلار داشت، الان هم هزار دلار دارد. پس او به دلار سودی نکرده است.
سهام: در پایان سرمایهگذاری، او 37 میلیون تومان دارد. یعنی 1472 دلار. پس او به دلار، توانسته 47.2 درصد سود کند.
از آنجایی که بازه زمانی سرمایهگذاری هر سهنفر یکی بوده، برای مقایسه به تنزیل نیاز نداریم.
چرا این محاسبات مهم است؟ در ابتدای سرمایهگذاری میتوانستیم 20 میلیون تومان را بدهیم و یک گوشی آیفون جدید بخریم. در پایان سرمایهگذاری، بهخاطر افزایش قیمت دلار، گوشی آیفون 25 میلیون تومان شده بود. کسی که به ریال 100% سود گرفته باشد، در این زمان نمیتواند 2 آیفون بخرد. پس نمیتواند مدعی شود که واقعا پولش دوبرابر شده است.
اما دقت کنید کسی که پولش را روی دلار یا سکه سرمایهگذاری کرده، در عمل زیان کرده است. چرا که میتوانست سهام بخرد و سود خوبی ببرد. اما حالا این سود را از دست داده است. به این سود از دست رفته، هزینه فرصت میگویند.
بورس، مسابقه نیست
موضوع هزینه فرصت خیلیها را گمراه میکند. مثلا شخصی که در بورس بیشتر از شاخص سود کرده، شاید به یک سهم خاص نگاه کند و بگوید اگر این سهم را خریده بودم، الان پولم 10 برابر شده بود. آیا با احتساب هزینه فرصت، این فرد زیان کرده است؟ خیر.
تعریف و روش محاسبه صورت سود و زیان
صورت سود و زیان، صورت درآمد یا صورت عملیات، یک گزارش مالی است که خلاصهای از درآمد، هزینهها، سود و یا زیان شرکت را در یک بازه زمانی مشخص ارائه میدهد. صورت سود و زیان، توانایی یک شرکت در تولید فروش، مدیریت هزینهها و ایجاد سود را نشان میدهد که از طریق جمع کردن تمام منابع درآمد و کسر کلیه هزینههای کسب و کار از آن محاسبه میشود. صورت سود و زیان، جزئیات عملکرد مالی یک شرکت را برای مدت زمان خاصی مشخص میکند. در این پست به معرفی صورت سود و زیان و نحوه محاسبه آن پرداخته شده است. به منظور آگاهی بیشتر در این زمینه به خواندن مطلب ادامه دهید.
هدف از صورت سود و زیان چیست؟
هدف از صورت سود و زیان، ارائه عملکرد مالی شرکت در مدت زمان مشخص است که به دلایل مختلفی به شرح زیر تهیه میشود:
- نشان دادن درآمد و هزینههای شرکت
- دانستن سود یا زیان کسب یا متحمل شده توسط یک تجارت
- تکمیل الزامات قانونی (قانون شرکتها، قانون مشارکت یا هر قانون دیگر)
- ارزیابی سودآوری شرکت
- به دست آوردن نتیجه خالص (خواه کسب و کار شما دارای سود خالص یا ضرر خالص باشد)
- محاسبه بازده سهام شرکت (ROE) و مقایسه درآمد خالص آن با سطح سهام سهامدار نشان داده شده در ترازنامه
چرا صورت سود و زیان برای تجارت شما مفید است؟
صورت سود و زیان برای مشاغل کوچک مفید است، زیرا سود (یا زیان) تولید شده توسط شرکت را برای مدت زمان مشخص نشان میدهد. صورت سود و زیان به همراه ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد یکی از صورتهای مالی اساسی برای حسابداری است. پیش بینیهای سه صورت مالی بیان شده، به عنوان یک مبنای مهم برای برنامه تجاری یک شرکت ضروری است.
صورت سود و زیان یک سند مفید تجاری است، زیرا میتواند در تحلیل سلامت مالی تجارت به شما کمک کند. این صورت حساب قادر به مقایسه پول خارج شده از تجارت شما با پول وارد شده به آن است. بنابراین، میتواند مواردی را به شما نشان دهد که میتوانید برای افزایش سود خود، هزینهها را کاهش دهید.
صورت سود و زیان میتواند به شما یا حسابدارتان کمک کند تا مالیات خود را تعیین کنید. با تهیه صورت سود و زیان برای کل سال مالی، یک سند مفید خواهید داشت که به شما کمک میکند تا درآمد و هزینه خود را برای تشکیل پرونده مالیاتی مشخص کنید.
صورت سود و زیان برای ارائه جزئیات درآمد و هزینه به صاحبان مشاغل طراحی شده است. این صورت حساب برای صاحبان مشاغل مختلف اعم از یک کسب و کار کوچک و یا یک مجتمع تجاری بزرگ ضروری است. مانند صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان اطلاعات مفصلی در مورد درآمد و هزینههای کسب و کار به شما ارائه میدهد.
صورت سود و زیان حتی میتواند فرصت مناسبی را برای شما فراهم کند که از طریق آن درآمد و هزینههای شرکت خود را مشاهده کنید. علاوه بر این، میتواند ابزاری مفید برای ایجاد بودجه یا محاسبه سرمایه در گردش شما باشد.
ساختار صورت سود و زیان و مولفههای اصلی آن
صورت سود و زیان یک شرکت در یک دوره زمانی، به طور معمول به صورت یک ماهه، سه ماهه یا سال مالی به تصویر کشیده میشود که گروههای اصلی آن عبارتند از:
- درآمد (یا فروش)
- هزینههای فروش
- عمومی و اداری (SG&A)
- بازاریابی و تبلیغات
- هزینههای تحقیق و توسعه
- هزینه بهره
- درآمد خالص
همانطور که در بالا ذکر شد، صورت سود و زیان به شما اطلاع میدهد که آیا کسب و کارتان برای مدت زمان مشخصی به کسب درآمد پرداخته یا ضرر کرده است. کلیه هزینهها، ضررها، درآمد و سودها از اجزای صورتحساب سود و زیان هستند. این صورت حساب، معمولا دارای هفت مولفه اصلی به شرح زیر است:
درآمد (فروش / گردش مالی):
مبلغ درآمد حاصل از فروش کالا یا خدمات انجام شده توسط یک شرکت و قبل از کسر هزینههاست. در عین حال که ممکن است شرکت درآمد خوبی کسب کند، میتواند ضرر خالص نیز داشته باشد.
هزینه کالاهای فروخته شده:
هزینه کالاهای فروخته شده (COGS) به هزینههای مستقیم کالاهای فروخته شده توسط یک شرکت در صورت تجارت یا خرید با قیمت عمده فروشی اشاره دارد. به عنوان مثال میتوان تمام هزینههای مستقیم مربوط به تولید یا خرید کالا را نام برد. لازم به ذکر است که به منظور محاسبه سود ناخالص، COGS از درآمد (فروش) کسر میشود.
سود ناخالص / ضرر:
سود ناخالص یا ضرر نشان دهنده کارآیی تجارت شماست. سود بیشتر نشانه افزایش سودآوری تجارت است. اگر سود ناخالص شما با گذشت زمان کاهش یافت، باید به دنبال دلیل آن باشید و برای افزایش حاشیه سود اقدام کنید.
هزینهها:
تمام هزینههایی که شما صرف کارهای اداری، فروش و توزیع، استهلاک یا هزینههای غیرمستقیم کردهاید، باید در این بخش قرار بگیرند. مشاغل سودآور، عموما درآمد کمتری را صرف هزینهها میکنند.
سایر درآمدها:
کلیه درآمدهای غیرمستقیم مانند تخفیف دریافتی، کمیسیون دریافتی، درآمد غیرتجاری، سود دریافتی، بازپرداخت بدهی، اجاره دریافتی، سود فروش دارایی و غیره در این بخش قرار میگیرند.
مالیات:
اگر مشمول مالیات شوید، تمام مالیات قابل پرداخت و مطالبات باید در این بخش اضافه یا کم شوند.
سود / ضرر خالص:
سود یا ضرر خالص بیانگر میزان سود شما از هر ریال خرج شده است. اگر سود خالص کاهش یابد، این بدان معناست که شما هزینه بیشتری پرداخت میکنید، که باید کنترل شود.
نحوه تجزیه و تحلیل صورت سود و زیان (P&L)
یکی از وظایف اصلی یک تحلیلگر حرفهای مالی، تجزیه و تحلیل صورت سود و زیان شرکت است. این آنالیز محاسبه سود یا ضرر در سرمایهگذاری باید به منظور ارائه توصیههای ضروری در مورد قدرت مالی شرکت، جذابیت سرمایهگذاری در آن یا به دست آوردن کل تجارت انجام شود.
نمونههایی از تجزیه و تحلیل صورت حساب سود و زیان به شرح زیر است:
مقایسه اعداد سال به سال (تجزیه و تحلیل افقی) و همچنین معیار گذاری صنعت
نگاهی به حاشیه: حاشیه سود ناخالص، حاشیه عملیاتی، حاشیه سود خالص
تجزیه و تحلیل روند: بهبود یا بدتر شدن معیارها
نرخ بازده: بازده سهام (ROE)، بازده دارایی (ROA) و غیره
تفاوت بین صورت سود و زیان و ترازنامه چیست؟
در حالی که صورت حساب سود و زیان، درآمد، هزینه و سودآوری یک شرکت را در طی یک دوره زمانی نشان میدهد، ترازنامه، تصویری از داراییها و بدهیهای شرکت را از تاریخ مشخص ارائه میدهد. سرمایهگذاران برای درک قدرت مالی شرکت، از ترازنامه استفاده میکنند.
آیا همه شرکتها ملزم به تهیه صورتهای سود و زیان هستند؟
شرکتهای تجاری عمومی موظف به تهیه صورت سود و زیان هستند و باید صورتهای مالی خود را در کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) ارائه دهند تا توسط سرمایهگذاران، تحلیلگران و تنظیمکنندگان نظارت دقیق شود. در تهیه این صورتحسابها، شرکتهای عمومی ملزم به رعایت مجموعهای از قوانین و دستورالعملها معروف به اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) میباشند. از طرف دیگر، شرکتهای خصوصی الزاما ملزم به رعایت GAAP نیستند و حتی ممکن است بعضی از شرکتهای کوچک اصلا صورتهای مالی رسمی را تهیه نکنند.
برای تهیه صورت سود و زیان به چه مواردی نیاز دارید؟
همانطور که قبلا بیان شد، صورت سود و زیان یک گزارش مالی است که بیانگر خلاصه درآمدها و هزینههای شرکت برای یک دوره خاص میباشد. علاوه بر این، بیانگر توانایی کسب و کار شما در سودآوری بیشتر میباشد. در واقع، نشان دهنده فروشهایی است که به کسب درآمد پرداخته و نحوه مدیریت هزینهها را نشان میدهد. به منظور ایجاد صورت سود و زیان، به اطلاعات مالی زیر برای تجارت خود نیاز دارید:
معاملات بانکی
برای ایجاد صورت سود و زیان، به سوابق بانکی از جمله لیست تمام معاملات مربوط به حسابهای بانکی مشاغل و سوابق کارت اعتباری احتیاج دارید.
معاملات نقدی
قبل از تهیه صورت سود و زیان، باید تمام رسیدهای مربوط به خریدهای نقدی را برای کسب و کار خود جمعآوری کنید. همچنین، معاملات نقدی خرد (کوچک) را نیز وارد کنید.
لیستهای درآمد
برای ایجاد صورت سود و زیان، به یک حساب از کلیه منابع درآمد خود از جمله پول نقد، چک و پرداختهای آنلاینی مشتریان به کسب و کار شما، نیاز دارید.
8 مرحله اساسی محاسبه صورت سود و زیان
برخی از شرکتها تمایل دارند تا صورت حساب سود و زیان را به صورت ماهانه تنظیم کنند، در حالی که برخی دیگر ترجیح میدهند تا آن را به صورت سه ماهه ارائه دهند. بهترین راه برای ایجاد صورت سود و زیان استفاده از نرم افزار حسابداری است که کلیه مراحل کار را برای شما انجام میدهد. چنانچه از نرمافزار حسابداری برای ایجاد صورت سود و زیان استفاده نمیکنید، باید الگوی مناسبی در اختیار داشته باشید. در این بخش از مقاله، 8 مرحله اساسی برای ایجاد این صورت حساب برای تجارت شما آورده شده است. به منظور آشنایی بیشتر به شما توصیه میشود تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
مرحله 1: درآمد را محاسبه کنید
اولین قدم در ایجاد صورت سود و زیان محاسبه کل درآمدی است که کسب و کار شما دریافت کرده است. مانده حساب جاری را میتوانید از دفتر کل خود مانند موجودی نقدی و حسابهای جاری دریافتنی دریافت کنید.
اگر در حال ایجاد صورت سود و زیان به صورت ماهانه هستید، تمام درآمد دریافتی در این بازه زمانی را در نظر بگیرید، خواه کسب و کار شما آن درآمد را جمعآوری کرده باشد یا خیر. اگر ترجیح میدهید صورتحساب را به صورت سه ماهه اجرا کنید، فقط درآمد دریافتی در این بازه زمانی را جمعآوری کنید.
هنگام محاسبه درآمد، حتما تمام درآمد دریافتی (چه از طریق فروش محصولات و خدمات یا حتی فروش چاپگر قدیمی خود به سایر مشاغل) را لحاظ کنید.
مرحله 2: هزینه کالاهای فروخته شده را محاسبه کنید
هزینه کالاهای فروخته شده شما بخش مهمی از صورت سود و زیان است. اگر در حال فروش خدمات هستید، باید هزینه زمان کارمند ارائه دهنده خدمات را نیز درج کنید.
مرحله 3: هزینه کالاهای فروخته شده از درآمد را برای تعیین سود ناخالص کم کنید
پس از محاسبه درآمد و هزینه کالاهای فروخته شده، فقط باید هزینه کالاهای فروخته شده را کم کنید تا به عدد سود ناخالص برسید. سود ناخالص سودی است که تجارت شما از فروش محصولات و یا خدمات شما کسب کرده است.
درآمد – هزینه کالاهای فروخته شده = سود ناخالص / ضرر
مرحله 4: هزینههای عملیاتی را محاسبه کنید
مرحله بعدی که برای ایجاد صورت سود و زیان باید انجام دهید این است که تمام هزینههای عملیاتی خود را محاسبه کنید. هزینههای عملیاتی شامل اجاره، مسافرت، حقوق و دستمزد، تجهیزات، آب و برق و هزینه پست است.
مرحله 5: هزینههای عملیاتی را از سود ناخالص کم کنید تا سود عملیاتی را بدست آورید
به منظور بدست آوردن سود عملیاتی، پس از محاسبه هزینههای عملیاتی خود، آن را از سود ناخالص کم کنید تا سود یا زیان عملیاتی کل به دست آید.
سود ناخالص – هزینههای عملیاتی = سود / ضرر عملیاتی
مرحله 6: درآمد اضافی را به سود عملیاتی خود اضافه کنید
اگر درآمد اضافی شما (مانند درآمد سود یا سود سهام سرمایهگذاری شده) در مجموع درآمد بالا ذکر نشده است، آنها را در این مرحله اضافه کنید.
EBITDA = سود عملیاتی + (درآمد سود + سود سهام)
مرحله 7: محاسبه بهره، مالیات، استهلاک و استهلاک
مرحله بعدی محاسبه پرداخت سود، مالیات بدهی و همچنین هزینههای استهلاک است.
مرحله 8: برای بدست آوردن سود خالص، سود، مالیات و هزینههای استهلاک را از EBITDA کم کنید
در آخرین مرحله، باید بهره، مالیات و هزینههای استهلاک را برای رسیدن به درآمد یا سود خالص، کسر کنید.
سود / ضرر خالص = EBIDTA – (سود + مالیات + استهلاک)
بهترین نرم افزار حسابداری آنلاین برای حسابداران
مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو یک سیستم تحت وب و آنلاین است که شامل خدماتی از جمله سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد، تنخواه گردان و حسابداری آنلاین میشود. آنلاین بودن خدمات فینتو باعث می شود تا کاربران علاوه بر امکان دسترسی آسان از هر مکان و در هر زمان، هزینه های کمتری نسبت به سیستم های قدیمی بپردازند.
با نرمافزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی میتوانید با نرمافزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرمافزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.
اثر سود و زیان مرکب در خرید و فروش سهام در بورس
ممکن است شما هم شنیده باشید که اگر به عنوان مثال به اندازه ی 100 میلیون تومان سهام یک شرکت را خریداری کرده و این سهم 10 روز پشت سر هم در صف فروش (یعنی منفی 5 درصد) و با پر کردن حجم مبنا معامله شود، سرمایه شما 50% کم شده و به 50 میلیون تومان می رسد و از اینجا پولتان باید 100% رشد کند (دو برابر شود) تا ضرر شما جبران شود که این امر مستلزم زمان بسیار بیشتری می باشد. در این مقاله میخواهیم با توجه به مفهوم سود و زیان مرکب به شما با محاسبات ریاضی نشان دهیم که این حرف یک باور غلط است.
اثر سود و زیان مرکب
مفهوم سود و زیان مرکب را با ادامه ی مثالی که در بالا بیان کردیم، پی می گیریم. اگر 100 میلیون تومان از یک سهم خریداری کنید و قیمت پایانی آن سهم، ده روز پشت سر هم منفی 5 درصد باشد، جدول زیر دارایی شما در این سهم را در این ده روز نشان می دهد:
دارایی شما | 100 میلیون تومان |
روز اول (بعد از یک منفی پنج درصد) | 95 میلیون تومان |
روز دوم (بعد از دومین منفی پنج درصد) | 90 میلیون و 250 هزار تومان |
روز سوم (بعد از سومین منفی پنج درصد) | 85 میلیون و 737 هزار تومان |
روز چهارم (بعد از چهارمین منفی پنج درصد) | 81 میلیون و 450 هزار تومان |
روز پنجم (بعد از پنجمین منفی پنج درصد) | 77 میلیون و 378 هزار تومان |
روز ششم (بعد از ششمین منفی پنج درصد) | 73 میلیون و 509 هزار تومان |
روز هفتم (بعد از هفتمین منفی پنج درصد) | 69 میلیون و 833 هزار تومان |
روز هشتم (بعد از هشتمین منفی پنج درصد) | 66 میلیون و 342 هزار تومان |
روز نهم (بعد از نهمین منفی پنج درصد) | 63 میلیون و 24 هزار تومان |
روز دهم (بعد از دهمین منفی پنج درصد) | 59 میلیون و 873 هزار تومان |
این محاسبات نشان می دهد که بر خلاف تصور خیلی ها وقتی قیمت پایانی سهم شما ده روز پیاپی و در هر روز 5 درصد کم شود، 50 میلیون ضرر نمی کنید و دارایی شما 59 میلیون و 870 هزار تومان خواهد بود. یعنی این که شما در واقع تقریبا 40% ضرر کردهاید نه 50 درصد.
به این اثر، سود و زیان مرکب میگوییم. مفهوم سود و زیان مرکب را با نمودار زیر نشان می دهیم:
این نمودار به این معنی است که سود یا زیان مرکب بر روی مبلغ جدید اثر می کند، یعنی اگر 100 میلیون شما یکبار 5 درصد منفی بخورد و به 95 میلیون برسد، منفی 5 دوم روی 95 میلیون تومان اثر می گذارد نه بر روی سرمایه اولیه تان و این دفعه دیگر از پول شما 5 میلیون تومان کم نمی شود و به جای آن مبلغ 4 میلیون و 750 هزار تومان کسر می گردد و این رویه همینطور ادامه پیدا خواهد کرد.
با توجه به مطالب بیان شده، سود مرکب هم مثل زیان مرکب است و هربار روی مبلغ جدیدتان سود اضافه می شود.
به عنوان نمونه، در مثال مورد بررسی برای اینکه ضرر شما جبران شود، چند روز باید قیمت پایانی سهام شما مثبت 5 درصد باشد؟ جدول زیر پاسخ به این پرسش می باشد.
دارایی شما | 59 میلیون و 873 هزار تومان |
روز اول (بعد از یک مثبت پنج درصد) | 62 میلیون و 867 هزار تومان |
روز دوم (بعد از دومین مثبت پنج درصد) | 66 میلیون و 10 هزار تومان |
روز سوم (بعد از سومین مثبت پنج درصد) | 69 میلیون و 311 هزار تومان |
روز چهارم (بعد از چهارمین مثبت پنج درصد) | 72 میلیون و 776 هزار تومان |
روز پنجم (بعد از پنجمین مثبت پنج درصد) | 76 میلیون و 415 هزار تومان |
روز ششم (بعد از ششمین مثبت پنج درصد) | 80 میلیون و 236 هزار تومان |
روز هفتم (بعد از هفمین مثبت پنج درصد) | 84 میلیون و 248 هزار تومان |
روز هشتم (بعد از هشتمین مثبت پنج درصد) | 88 میلیون و 460 هزار تومان |
روز نهم (بعد از نه نهمین پنج درصد) | 62 میلیون و 883 هزار تومان |
روز دهم (بعد از دهمین مثبت پنج درصد) | 97 میلیون و 527 هزار تومان |
روز یازدهم (بعد از یازدهمین مثبت پنج درصد) | 102 میلیون و 404 هزار تومان |
این یعنی اگر به قیمت سهام شما یازده روز متوالی مثبت 5 درصد اضافه شود، ضرر شما جبران شده و کمی نیز وارد سود خواهید شد! درست است که از نظر درصدی، برای جبران یک زیان 40 درصدی، به 66 درصد رشد نیاز است، اما همانطور که مشاهده کردید،زمان جبران این ضرر تقریبا با زمان رسیدن به این زیان برابر می باشد.
پس محاسبات ما تا اینجا به شما نشان داد تصوری که در اول این مقاله داشتید اشتباه بوده است.
اکنون فرض کنید شما 100 میلیون تومان از یک سهم خریداری کرده و آن سهم 10 روز پشت سر هم 5% رشد کند. در این صورت چند درصد سود کردهایم؟ بعد از این مثبتها باید چند روز سهم در صف فروش معامله شود تا از سود خارج شویم؟
جدول زیر دارایی شما در این سهم را نشان می دهد:
دارایی شما | 100 میلیون |
روز اول (بعد از یک مثبت پنج درصد) | 105 میلیون |
روز دوم (بعد از دومین مثبت پنج درصد) | 110 میلیون و 250 هزار تومان |
روز سوم (بعد از سومین مثبت پنج درصد) | 115 میلیون و 762 هزار تومان |
روز چهارم (بعد از چهارمین مثبت پنج درصد) | 121 میلیون و 550 هزار تومان |
روز پنجم (بعد از پنجمین مثبت پنج درصد) | 127 میلیون و 628 هزار تومان |
روز ششم (بعد از ششمین مثبت پنج درصد) | 134 میلیون و 9 هزار تومان |
روز هفتم (بعد از هفمین مثبت پنج درصد) | 140 میلیون و 710 هزار تومان |
روز هشتم (بعد از هشتمین مثبت پنج درصد) | 147 میلیون و 745 هزار تومان |
روز نهم (بعد از نه نهمین پنج درصد) | 155 میلیون و 132 هزار تومان |
روز دهم (بعد از دهمین مثبت پنج درصد) | 162 میلیون و 889 هزار تومان |
این یعنی بعد از این که سهمتان ده روز پشت سر هم 5% رشد کند، شما 62% در سود هستید. حال اجازه دهید حساب کنیم چند روز افت 5% نیاز است تا از سود خارج شوید:
دارایی شما | 162 میلیون و 889 هزار تومان |
روز اول (بعد از یک منفی پنج درصد) | 154 میلیون و 744 هزار تومان |
روز دوم (بعد از دومین منفی پنج درصد) | 147 میلیون و 7 هزار تومان |
روز سوم (بعد از سومین منفی پنج درصد) | 139 میلیون و 657 هزار تومان |
روز چهارم (بعد از چهارمین منفی پنج درصد) | 132 میلیون و 674 هزار تومان |
روز پنجم (بعد از پنجمین منفی پنج درصد) | 126 میلیون و 40 هزار تومان |
روز ششم (بعد از ششمین منفی پنج درصد) | 119 میلیون و 738 هزار تومان |
روز هفتم (بعد از هفتمین منفی پنج درصد) | 113 میلیون و 744 هزار تومان |
روز هشتم (بعد از هشتمین منفی پنج درصد) | 108 میلیون و 64 هزار تومان |
روز نهم (بعد از نهمین منفی پنج درصد) | 102 میلیون و 660 هزار تومان |
روز دهم (بعد از دهمین منفی پنج درصد) | 97 میلیون و 527 هزار تومان |
پس هنگامی که شما در مقدار معینی سود یا زیان هستید و تعداد روزهای مشخصی برای رسیدن به آن سود یا زیان صرف شده باشد، برای جبران آن ضرر یا از دست رفتن سود، تقریبا زمانی یکسان (با درصد هایی مساوی) مورد نیاز است و این چیزی جز اثر سود و زیان مرکب نیست.
نتیجه گیری
بعد از این مقاله، می دانید سود و زیان مرکب چیست و چه تاثیری روی دارایی شما می گذارد. پس فریب کسانی که قصد ترساندن شما را از ضررهای بازار دارند، نخورید. البته این به این معنی نیست که استراتژی معاملاتی یا حد ضرر ها و حد سودهای خودتان را رها کنید؛ این مقاله برای این است که شما بدانید اگر وارد ضرر شدید، ضرر شما می تواند تقریبا در مدت زمانی مشابه جبران شود.
سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟
بازار سهام همواره به عنوان یکی از گزینه های جذاب برای سرمایه گذاری شناخته می شود و افراد بسیار زیادی علاقه مند به فعالیت در این بازار هستند. اولین سوالی که معمولا برای افراد پیش می آید این است که سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است و بلافاصله بازدهی آن را با سایر بازارهای موازی مقایسه می کنند. پاسخ این سوال را در یک جمله نمی توان خلاصه کرد؛ چراکه استراتژی های مختلف در بازار سرمایه می تواند بازدهی های گوناگونی را خلق کند و تجربه ها نشان داده است که اگر معاملات سرمایه گذاران بر مبنای تحلیل و استراتژی باشد، در بازه های مختلف می تواند سودآوری خوبی را به همراه بیاورد. به همین دلیل در ادامه مقاله به بررسی سود سرمایه گذاری در بورس می پردازیم.
سود سرمایه گذاری در بورس به چه صورت است؟
همه افراد با هدف کسب سود وارد بازارهای مالی می شوند؛ از طرف دیگر، به دلیل تورم موجود در اقتصاد ایران، بازارهای موازی زیادی برای سرمایه گذاری به وجود آمده است. به عنوان مثال در یک کشور با تورم پایین، خودرو یک کالای مصرفی محسوب می شود و پس از چند سال استفاده، این محصول دچار استهلاک شده و قیمت آن به شدت کاهش می یابد؛ اما اقتصاد ایران که به دلیل تحریم های اقتصادی، کسری بودجه و رشد نقدینگی، در سالیان اخیر با تورم های سنگین همراه بوده است، یک خودرو پس از چند سال استفاده نه تنها قیمت آن کاهش نمی یابد، بلکه افزایش قیمت های چشمگیری را نیز تجربه می کند و افراد بسیار زیادی با خرید این محصولات و نگهداری آن ها در دوره های تورمی، ارزش ریالی سرمایه خود را افزایش می دهند.
بنابراین اولین نکته ای که در خصوص سود سرمایه گذاری در بورس به ذهن افراد می رسد، مقایسه بازارهایی همچون طلا، مسکن، خودرو و. با بازار سرمایه است. لازم به ذکر است که بازار سرمایه ویژگی های منحصر به فردی دارد که آن را از سایر بازارها متمایز می کند و به طور کلی، افراد با سرمایه گذاری کردن در بازار سهام می توانند از 2 طریق سود کسب کنند:
- سود کردن با افزایش قیمت برگه سهام شرکت
- کسب سود نقدی از طریق مجامع شرکت های بورسی
سود کردن با افزایش قیمت برگه سهام شرکت
در این حالت، سرمایه گذاران با خرید اوراق و رشد آن سود کسب می کنند. معمولا این دسته از سرمایه گذاران مدت زمان زیادی در یک سهم نمی مانند و با کسب سود، از سهام مورد نظر خارج می شوند. این افزایش قیمت سهام به عوامل مختلفی همچون افزایش سود عملیاتی شرکت، افزایش قیمت دارایی های شرکت به واسطه تورم و. بستگی دارد و سرمایه گذاران با خرید سهام شرکت ها در قیمت های پایین و فروش آن ها در قیمت های بالاتر می توانند سود کنند.
به عنوان مثال یک سرمایه گذار، سهام شرکتی را به قیمت 2000 تومان خریده است و پس از شش ماه نگهداری آن، قیمت سهام شرکت مذکور به 3000 تومان می رسد؛ این فرد با فروش دارایی خود می تواند 50 درصد سود از محل افزایش قیمت برگه سهام بدست آورد.
کسب سود نقدی از طریق مجامع شرکت های بورسی
سرمایه گذاران بلندمدتی با خرید سهام یک شرکت، علاوه بر کسب سود از طریق افزایش قیمت سهم، از سود نقدی که شرکت ها در مجامع سالیانه خود تقسیم می کنند نیز بهره مند می شوند. به این معنا که شرکت های فعال در بورس و فرابورس، هرساله مجمعی را برگزار می کنند و با حضور سهامداران، تصمیمات مختلفی را برای شرکت مذکور اتخاذ می کنند و یکی از این تصمیمات در خصوص سود نقدی در نظر گرفته شده برای سهامداران است. توجه داشته باشید که میزان سود در نظر گرفته شده برای سهامداران می تواند اعداد و درصدهای مختلفی باشد.
به عنوان مثال، یک شرکت فعال در حوزه استخراج مواد معدنی به ازای هر سهم، 1000 تومان سودسازی داشته است که به آن EPS گفته می شود و هیات مدیره شرکت مذکور برای تشویق سهامداران و دادن انگیزه به آن ها، 90 درصد سود بدست آمده را تقسیم می کند که به آن DPS گفته می شود. سهامدارانی که در روز برگزاری مجمع سالیانه شرکت، سهام آن را در اختیار داشته باشند، می توانند از سود تقسیمی بهره مند شوند.
بنابراین، سود سرمایه گذاری در بورس فقط به افزایش قیمت سهام شرکت خلاصه نمی شود و سهامداران بلندمدتی، هرساله می توانند با شرکت کردن در مجامع سالیانه از سود تقسیمی نیز استفاده کنند.
نکته یک: توجه داشته باشید که تمامی شرکت های فعال در بازار سرمایه، سود تقسیمی در مجمع ندارند و این موضوع مربوط به شرکت هایی است که سودسازی خوبی داشته اند. بنابراین، اگر به دنبال کسب سود از طریق DPS هستید، سهام شرکت های زیان ده را خریداری نکنید.
نکته دو: اکثر دارایی ها در بازارهای موازی مانند طلا، سکه، مسکن و. خود را با تورم موجود در جامعه هماهنگ می کنند و شرکت های فعال در بازار سرمایه به دلیل داشتن دارایی های دلاری مانند تجهیزات و ماشین آلات، ساختمان، زمین و. از این موضوع مستثنی نیستند. اما وجه تمایز سود سرمایه گذاری در بورس، همان سود تقسیم شده در مجامع شرکت ها است که این بازار را جذابتر می کند.
سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟
تا اینجای کار دانستیم که در بازار سرمایه از 2 طریق می توان سود کسب کرد؛ اما سوالی که پیش می آید این است که میزان سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است و برای کسب بازدهی حداکثری، چه کارهایی باید انجام داد؟ پاسخ این سوال را باید در استراتژی افراد جستجو کرد؛ چراکه یک نسخه کلی نمی توان برای همه فعالان بازار سرمایه در نظر گرفت و تجربه ها نشان داده است که هر کدام از سهامداران با توجه به اطلاعات و دانش تحلیلی خود می توانند بازدهی های مختلفی را خلق کنند.
کوتاه مدت یا بلندمدت؟
یکی از مهمترین موضوعاتی که باید از همان ابتدا مشخص شود، دیدگاه سرمایه گذاری افراد است؛ چراکه درصد و میزان سود سرمایه گذاری در بورس، کاملا مرتبط با دیدگاه و زمان بندی افراد است و به طور کلی می توان آن را به 3 دسته تقسیم کرد:
هرکدام از این 3 مورد، نکات خاص مربوط به خود را دارد و نوع سودآوری آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است؛ اما به طور کلی، سرمایه گذاری کوتاه مدت در بورس نیازمند تسلط به تحلیل تکنیکال، داده های بنیادی و بررسی میزان ورود و خروج پول به سهام شرکت ها در دوره های کوتاه مدت است و در سرمایه گذاری کوتاه مدت افرادی موفق خواهند شد که عکس العمل سریع نسبت به نوسانات بازار داشته باشند و لازم به ذکر است که این نوع سرمایه گذاری، همراه با ریسک های گوناگون است و افراد باید به آن توجه کنند.
در طرف مقابل، محاسبه سود یا ضرر در سرمایهگذاری نوع سود سرمایه گذاری در بورس به شیوه بلندمدت، کاملا متفاوت است؛ چراکه در این میان، مجامع شرکت های بورسی قرار دارند و افراد از این طریق نیز می توانند سود کسب کنند. از طرف دیگر، به دلیل تورم های سنگین، همواره ارزش ریال در حال کاهش بوده است و تحلیلگران معتقدند که فروش دارایی هایی همچون سهام نمی تواند استراتژی مناسبی در سیکل های تورمی باشد. بررسی داده های بازار سرمایه در سالیان گذشته نیز حاکی از این نکته است که سهامداران بلندمدتی، سودهای خوبی را بدست آورده اند.
سود تضمینی در بورس
خرید اوراق بهادار هیچ تضمینی برای سوددهی به شما ندارد و زمانی که سهام یک شرکت را می خرید، به هر دلیلی ممکن است که قیمت سهام شرکت افت کند. در بازار سرمایه، ابزارهایی وجود دارد که به شما سود تضمینی می دهد. صندوق های درآمد ثابت، اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و. از جمله سازوکارهایی هستند که برای افراد ریسک گریز طراحی شده اند و سرمایه گذاران با خرید آن ها می توانند سود خود را تضمین کنند. این دارایی ها معمولا سود بیشتر از سپرده های بانکی به سرمایه گذاران اعطا می کنند.
سود سرمایه گذاری در بورس در مقایسه با تورم
همانطور که اشاره شد، اقتصاد ایران در سال های اخیر با تورم همراه بوده است و هرگونه سرمایه گذاری در این بستر باید با تورم سنجیده شود؛ در واقع، بازاری که نسبت به تورم سالیانه، بازدهی کمتری داشته باشد، عملا قدرت خرید شما را کاهش داده است. بنابراین، سرمایه گذاران باید به دنبال بازاری باشند که علاوه بر هماهنگ شدن با تورم، قدرت خرید آن ها را افزایش دهد. تجربه ها نشان داده است که سود سرمایه گذاری در بورس در بازه های بلندمدت، خود را با تورم هماهنگ کرده است و گزینه ای خوب و جذاب به حساب می آید.
به عنوان مثال، سود سپرده های بانکی 18 درصد سالیانه است و افراد فکر می کنند که با گذاشتن سرمایه خود در این حساب ها، سالیانه 18 درصد به قدرت خرید آن ها افزوده می شود، در حالیکه به دلیل تورم 40 درصدی، عملا بازدهی این سپرده ها 22 درصد کاهش می یابد. اما سود سرمایه گذاری در بورس به این شکل است که به دلیل دارایی های دلاری شرکت های فعال در بازار سرمایه مانند زمین، ماشین آلات و تجهیزات، ساختمان و. قیمت سهام آن ها خود را با تورم هماهنگ می کند و علاوه بر آن، سود تقسیمی در مجامع سالیانه نیز شامل سهامداران می شود.
حداقل و حداکثر سود در بورس
سودی که برای معامله گران مهم است همان سودی است که با خرید و فروش اوراق بهادار کسب می کنند. در واقع، حداقل و حداکثر سود برای معاملات تعریف نمی شود. شاید از خودتان بپرسید چگونه حداکثر سود تعریف نمی شود؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که ذات بازار سرمایه به این شکل است که قیمت سهام شرکت ها می توانند نوسان کنند و سرمایه گذاران با جابجایی دارایی های خود می تواند به شکل نامحدود سود یا ضرر کنند. البته عواملی همچون محدودیت دامنه نوسان تا حدودی نوسانات شدید در بازه های کوتاه مدت را کنترل کرده است.
بنابراین، نمی توان برای سود سرمایه گذاری در بورس، حداقل و حداکثر تعیین کرد؛ چراکه با توجه به اطلاعات و دانش تحلیلی و همچنین نوع دیدگاه سرمایه گذاری هر فرد، اعداد و ارقام می تواند متفاوت باشد.
سود روز شمار در بورس
با شنیدن جمله «سود روز شمار در بورس» احتمالا متعجب شدید؛ اما باید بگوییم که این مفهوم کاملا درست است و برخی از سازوکارها در بازار سرمایه به این شکل است که سود روزشمار به مشتریان خود می دهند. یکی از این ابزارها، صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت است و تعداد واحدهای خریداری شده توسط سرمایه گذار به صورت روز شمار محاسبه می شود و سود به شما تعلق می گیرد. معمولا پس از یک دوره صعود در بازار سرمایه و بالا رفتن قیمت ها، سرمایه گذاران حرفه ای بخشی از پول خود را نقد می کنند و تا آرام شدن اوضاع و نوسانات قیمتی، ترجیح می دهند که در صندوق های با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنند.
جمع بندی
سود سرمایه گذاری در بورس، بسیاری از افراد را برای فعالیت در این بازار ترغیب می کند؛ اما سود سرمایه گذاری در بورس نکات خاص خود را دارد و نمی توان حداکثر و یا حداقل برای آن مشخص کرد. به طور کلی، سود سرمایه گذاری در بورس معمولا خود را با تورم موجود در جامعه هماهنگ می کند و اگر سهام شرکتی را بخرید که طرح های توسعه نیز داشته باشد، سودآوری آن بیشتر از تورم نیز خواهد بود. بررسی اطلاعات و داده های گذشته نیز حاکی از این موضوع است که سود سرمایه گذاری در بورس در بازه های بلندمدت از سایر بازارهای موازی مانند طلا، مسکن و. بیشتر بوده است. بنابراین اگر شما نیز به دنبال یک بازار حرفه ای برای سرمایه گذاری خوب هستید، بازار سهام می تواند گزینه مناسبی باشد.
سود مرکب در بورس چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟
سود مرکب در بورس مفهومی است که با سود ساده متفاوت است و یکی از مهمترین فاکتورهایی میباشد که برای سرمایه گذاری بلند مدت و افزایش ثروت در بازار سهام باید به خوبی با آن آشنا باشید. علاوه بر این دانستن نحوه محاسبه سود مرکب در بورس به شما کمک میکند تا سرمایه خود را به طور متناوب در طی زمان بیشتر کنید.
حتما نام کتاب اثر مرکب ( The Compound Effect ) نوشته «دارن هاردی» را شنیدهاید. این کتاب که یکی از پرفروشترین کتابهای حوزه موفقیت و کسب و کار است به تاثیر انجام کارها و عادات کوچک در زندگی میپردازد. کارهای کوچکی که در صورت مداومت در انجام دادنشان در طول زمان به نتایج بزرگی در زندگی میانجامند. در ادامه با ما همراه باشید تا مفهوم سود مرکب را که شباهت بسیاری به اثر مرکب دارد توضیح دهیم.
سود ساده چیست؟
سود ساده به نوعی از سود گفته میشود که همواره مقدار ثابتی دارد و در بازههای زمانی مشخص پرداخت میشود. از نمونههای سود ساده میتوان به سود سپردههای بانکی و سود سرمایه گذاری در اوراق با درآمد ثابت اشاره کرد. اگر نحوه محاسبه سود بانکی برایتان همیشه جای سوال داشته است میتوانید در ادامه مطلب با نحوه محاسبه آن آشنا شوید.
فرض کنید با مبلغ صد میلیون تومان حساب یک ساله ای با سود ۱۵ درصد در بانک باز کردهاید. در این صورت سود شما طی مدت یک سال به این شکل محاسبه میشود:
سود سپرده بانکی ۱۵ درصد = 100.000.000×0.15 = 15.000.000
اگر این عدد را که مربوط به سپرده یک ساله است به ۱۲ ماه سال تقسیم کنیم، سودی که هر ماه به ما تعلق میگیرد برابر با 1.250.000 تومان خواهد بود.
به این بهره، سود ساده گفته میشود. اگر شما سود ماهیانه خود را هم تا پایان سال برداشت نکنید، به سود نهایی شما مبلغی اضافه نمیشود و در نهایت همان مبلغ 15 میلیون تومان پس از پایان سال به شما تعلق میگیرد.
اگر دقیقتر بخواهیم به قضیه نگاه کنیم، پس از پایان ماه اول، حساب شما از 100.000.000 به 101.250.000 تغییر میکند ولی برای محاسبه سود ماه جدید، مبلغ دوم در نظر گرفته نمیشود و مبنای پرداخت سود به شما همان 100 میلیون تومان ابتدایی خواهد بود. در این نوع از سرمایه گذاری سودی به سودهای به دست آمده ما تعلق نمیگیرد. این تعریف سود ساده بود اما منظور از سود مرکب چیست؟
سود مرکب در بورس چیست؟
در این قسمت قصد داریم سود مرکب را به زبان ساده برای شما توضیح دهیم. سود مرکب ( Compound interest ) بهرهای است که:
- هم به اصل سرمایه تعلق میگیرد.
- هم به سودهایی که در دوره های قبلی از محاسبه سود یا ضرر در سرمایهگذاری اصل سرمایه به دست آمدهاند.
چند نکته درباره سود مرکب:
- مفهوم سود مرکب احتمالا برای اولین بار در قرن هفدهم میلادی و در ایتالیا استفاده شده است.
- به این نوع سود که نوعی بهره در بهره محسوب میشود، سود مرکب میگویند.
- سود مرکب، سودی است که شما با سرمایه گذاری در بازار بورس میتوانید به دست بیاورید.
برای مثال فرض کنید امروز نماد «فجر» (فولاد امیر کبیر کاشان) را به ارزش 100.000.000 تومان خریداری کردهاید. با باز شدن بازار بورس در روز آینده، اگر نماد فجر با ۵ درصد افزایش قیمت رو به رو شود، ارزش پول شما معادل 105.000.000 تومان خواهد شد یعنی 5.000.000 تومان سود میکنید. اگر همین طور این پول را در حساب خود نگه دارید و فردا هم نماد فجر ۵ درصد افزایش قیمت داشته باشد. این ۵ درصد به کل پول شما به اضافه سود دیروزتان تعلق میگیرد. با این حساب سود امروز شما با همان ۵ درصد معادل 5.250.000 تومان خواهد بود و این سود مرکب در روزهای آینده در صورت ادامه رشد قیمت به همین منوال بیشتر میشود.
تفاوت سود ساده و سود مرکب در چیست؟
در سود ساده، روی بهره دریافتی سرمایه گذاری صورت نمیگیرد و فقط اصل پول است که به آن سود تعلق میگیرد اما در سود مرکب علاوه بر اصل پول یا سرمایه، سود حاصل از بهره دورههای زمانی قبل هم محاسبه میشود. با این حال چطور میتوانیم مقدار سود مرکب را حساب کنیم؟
نحوه محاسبه سود مرکب چگونه است؟
قبل از توضیح روش محاسبه سود مرکب، از شما دو سوال میپرسیم:
- ترجیح میدهید سرمایه خود را (مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان) در یک حساب سه ساله با نرخ سود مرکب ۱۰ درصد که سود آن در طی محاسبه سود یا ضرر در سرمایهگذاری سه دوره به شما پرداخت میشود، بگذارید یا
- ترجیح می دهید با سرمایه خود (مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان) در یک حساب شش ماهه با نرخ سود مرکب ۵ درصد که سود آن طی ۶ دوره به شما پرداخت میشود حساب باز کنید؟
البته منظور ما از پرداخت سود در این سوالات، زمان محاسبه سود است و شما باید به جای دریافت سود و خارج کردن آن از چرخه سرمایه گذاری، آن را در حساب خود نگه دارید.
جواب شما کدامیک است؟ سود ۱۰ درصد را ترجیح می دهید یا ۵ درصد؟
بیایید با هم یک بررسی کوتاه در مقدار سرمایه نهایی پس از اتمام سرمایه گذاری در هر دو حالت داشته باشیم. در حالت شماره یک سود شما پس از اتمام سه سال برابر با 33.100.000 تومان خواهد بود. در حالت شماره ۲، سود شما پس از اتمام شش ماه برابر با 34.009.564 تومان خواهد بود.
همان طور که میبینید حالت شماره دو سود بیشتری نصیب شما میکند. اگر عنصر زمان را هم به آن اضافه کنید در مییابید که به دست آوردن این سود طی شش ماه بسیار با ارزشتر از به دست آوردن مقداری کمتر از آن طی مدت زمان محاسبه سود یا ضرر در سرمایهگذاری سه سال است.
در این جا میتوان به این نکته مهم پی برد که نه تنها میزان نرخ سود دریافتی مهم است بلکه تعداد دورههای دریافت سود نیز اهمیت دارد.
اگر برایتان این سوال پیش آمده که چطور این اعداد را به دست آوردیم در ادامه با ما همراه باشید تا فرمول به دست آوردن سود مرکب را شرح دهیم.
فرمول محاسبه سود مرکب
فرمول محاسبه سود مرکب برای سرمایه گذاری در بورس بسیار کاربردی است. فرض کنید که هر ماه به مقدار مشخص ۱۰ درصد در بورس سود میکنید و میخواهید مقدار کل سرمایهتان پس از پایان یک سال را بدانید. با استفاده از این فرمول میتوانید به راحتی سودهای مرکبی را که قرار است به دست بیاورید محاسبه کنید.
سود مرکب = P [(1 + i) n – 1]
P = مبلغ سرمایه اولیه
i = نرخ سود (که به صورت اعداد اعشاری بیان میشود. مثلا نرخ سود 30 درصد به اعشار و در فرمول به شکل 0.3 نوشته میشود)
n = تعداد دوره های دریافت یا محاسبه سود مرکب
حالا که با فرمول محاسبه سود مرکب آشنا شدیم میتوانیم اعداد مربوط به سرمایه گذاری حالت شماره یک و دو را که در قسمت قبلی شرح دادیم در فرمول جایگذاری کنیم.
حالت شماره یک = 33.100.000 100.000.000 [(1 + 0.1) 3 – 1]=
حالت شماره یک = 34.009.564 100.000.000 [(1 + 0.05) 6 – 1]=
البته لازم نیست به شکل دستی مقدار سود مرکب را حساب کنید، ماشین حسابهایی وجود دارند که به شکل رایگان این کار را برای شما انجام میدهند که از مهمترین آنها میتوان به وب سایت Investor.gov که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ایالات متحده اداره میشود، اشاره کرد.
در کدام یک از بازارهای مالی میتوان از سود مرکب استفاده کرد؟
همان طور که در ابتدای متن توضیح دادیم بانکها به شما سود ساده پرداخت میکنند و هیچ وقت زیر بار پرداخت سود مرکب به مشتریان خود نمیروند. به همین خاطر است که سپرده گذاری بانکی در طول بیست سال گذشته کم بازدهترین بازار مالی در بین سایر بازارها در ایران بوده است. به نظر شما سود مرکب فقط در بورس وجود دارد؟
باید بگوییم خیر. سود مرکب در تمام بازارهای مالی وجود دارد. (به جز سپردههای بانکی در ایران) ولی هیچ کدام آنها به پای سرمایه گذاری در بورس نمیرسد. برای این گفته میتوان از دو دلیل محکم استفاده کرد:
- بازار بورس پربازدهترین بازار مالی ایران در بیست سال گذشته بوده است. بنابراین بازده بیشتر به معنای نرخ سود بیشتر و نرخ بهره بیشتر به معنای سود مرکب بیشتر است.
- سرمایه گذاری در سایر بازارهای مالی به غیر از بورس نمیتواند به شما سود مستمر بدهد. عدم دریافت سود مستمر به معنای کمتر شدن سود مرکب حاصله میباشد.
فرض کنید زمینی را خریدهاید و با گذشت یک سال با دو برابر شدن قیمت آن قصد فروشش را دارید اما به دلیل رکود بازار مسکن کسی حاضر نیست زمین شما را بخرد. در این جاست که فرآیند دریافت سود مرکب شما با تاخیر زمانی همراه میشود چون نمیتوانید زمین خود را بفروشید.
دلیل اهمیت سود مرکب در بورس
سود مرکب در بورس اهمیت فوق العاده زیادی دارد چون میتواند سرمایه شما را در طی مدت زمان مشخصی (نسبت به سود ساده) چندین برابر کند. از آن جایی که سود یا بهره مرکب به صورت تصاعدی میزان سرمایه اولیه را در طول زمان افزایش میدهد، میتوان برای افزایش میزان ثروت روی آن حساب باز کرد.
روش استفاده از سود مرکب در بورس
اگر قرار باشد سرمایه خود را در سپردههای بانکی سرمایه گذاری کنید، نمیتوانید چندان به ثروت خود اضافه کنید. اما اگر همان سرمایه را طوری استفاده کنید که به شما سود مرکب بدهد، هر روز به سرمایه شما اضافه شده و مسیر ثروتمند شدن برایتان هموار میشود.
یکی از مسائلی که خیلیها آن را نادیده میگیرند، اهمیت پولها و سرمایه اندک است. بسیاری از افراد به گمان این که نمیتوان با استفاده از سرمایه اندک به ثروت رسید، با پول خود کاری انجام نمیدهند. بگذارید از کتاب «اثر مرکب» که در ابتدای نوشته از آن اسم بردیم مثالی بیاوریم.
اگر بین ۳ میلیون دلار به صورت نقدی و یک سکه یک سِنتی جادویی که در ۳۱ روز آینده هر روز ارزشش دو برابر میشود، به شما حق انتخاب بدهند، کدامیک را انتخاب میکنید؟ ۳ میلیون دلار یا سکه یک سنتی؟
احتمالا خیلی از شما تا الان ۳ میلیون دلار را انتخاب کرده و در حال خرج کردن آن هستید. اما بیایید به سکه یک سِنتی جادویی نگاهی بیندازیم.
روز اول= ۱ سنت/ روز دوم= ۲ سنت/ روز سوم= ۴ سنت/ روز چهارم= ۸ سنت/ روز پنجم= ۱۶ سنت و .
احتمالا الان از انتخاب خود خوشحالتر هم شدهاید چون با گذشت ۵ روز سکه جادویی به ۱۶ سنت تبدیل شده و شما هنوز ۳ میلیون دلار دارید. (البته اگر تا الان آن را خرج نکرده باشید.) بیایید ادامه محاسبات سکه جادویی را پیگیری کنیم.
سکه در روز بیستم تبدیل به ۵۲۴۳ دلار می شود و در روز سی و یکم به عدد ۱۰۷۳۷۴۱۸.۲۴ میرسد که بیشتر از سه برابر پول شما است.(البته اگر تا الان چیزی از ۳ میلیون دلار باقی مانده باشد.)
از این مثال میتوانیم این طور نتیجه بگیریم که سرمایه کم و اثر شگفت انگیز بهره مرکب میتواند ثروت زیادی تولید کند. اگر بتوانید سرمایه کمی که دارید را در بورس سرمایه گذاری کنید میتوانید با ترکیبی از دانش معامله گری و سود مرکب سرمایه خود را در طول مدت زمان مشخصی بیشتر کنید البته به شرط این که صبر داشته باشید و به سودهایی که به دست میآورید دست نزنید تا آنها هم به شما دوباره سود بدهند.
مزایا و معایب سود مرکب
مهمترین مزیت سود مرکب در بورس، افزایش سرمایه اولیه به صورت تصاعدی در طول زمان است البته به شرطی که بیشتر معاملات شما موفق بوده باشند اما در حالتی که معاملات موفق شما کم باشند ضرر شما هم به صورت مرکب محاسبه میشود و در همین جاست که اهمیت آموزش بورس و معاملهگری مشخص میشود و عدم بهره گیری از آموزش اصولی باعث تبدیل شدن مهمترین مزیت سود مرکب در بورس به مهمترین عیب آن میشود.
تصور کنید با سرمایه 100 میلیون تومان دو روز پشت سر هم (هر روز به اندازه ۵ درصد) سود میکنید. در این حالت با استفاده از سود مرکب توانستهاید به اندازه 110.250.000 تومان سود کنید ولی در روز سوم 10 درصد ضرر میکنید. در این صورت این ضرر متوجه کل سرمایه شما خواهد شد. با احتساب 10 درصد ضرر، مبلغ سرمایه شما به 99.225.000 میرسد در این جاست که میتوانیم از اصطلاح ضرر مرکب در بورس استفاده کنیم.
ضرر مرکب در بورس به چه معناست؟
تا این جا از سود مرکب و نحوه محاسبه آن سخن گفتیم اما همان طور که میدانید ضرر بخش جدایی ناپذیر همه بازارهای مالی است. به همین علت تصمیم گرفتهایم در این بخش مفهوم ضرر ترکیبی یا ضرر مرکب در بورس را توضیح دهیم.
دوباره به سراغ مثال سرمایه گذاری با 100 میلیون تومان در بورس میرویم. اگر در روز اول 5 درصد ضرر کنید سرمایه شما به 95.000.000 تومان تبدیل میشود. اگر در روز دوم 5 درصد دیگر ضرر کنید سرمایه شما به 90.250.000 تومان تبدیل میشود. به عبارت دیگر در روز اول 5 میلیون تومان و در روز دوم 4.750.000 تومان ضرر میکنید.
اگر دقت کرده باشید میزان عددی ضرر شما در روز دوم کمتر میشود و اگر در روز سوم هم با 5 درصد ضرر رو به رو شوید، مبلغ 4.512.500 تومان از سرمایهتان کم می شود. (در این حالت مبلغ سرمایه اولیه معادل 94.762.500 تومان شده است.) پس ضرر مرکب به این معناست که با بیشتر شدن ضرر، مقدار آن کمتر میشود. البته در هر حالت سرمایه اولیه شما در طی زمان کمتر میشود.
ضرر ساده یا مرکب؛ کدامیک را انتخاب کنیم؟
همان طور که گفتیم مقدار ضرر مرکب با منفی شدن روند سهم، رفته رفته کمتر میشود. در این قسمت می خواهیم به مقایسه میان ضرر ساده و مرکب در بورس بپردازیم. پس بگذارید با همان مثال 100 میلیون و 15 درصد ضرر طی سه روز متوالی که در قسمت قبلی توضیح دادیم، شروع کنیم.
همان طور که قبلا محاسبه کردیم با در نظر گرفتن ضرر مرکب، میزان سرمایه 100.000.000 تومانی ما طی سه روز منفی پشت سر هم به 94.762.500 تومان تغییر پیدا کرد.
اگر همین مبلغ سرمایه با ضرر ساده 15 درصدی مواجه میشود 15 میلیون تومان ضرر میکردیم و در نهایت 95.000.000 تومان برایمان باقی میماند. پس مقدار عددی ضرر ساده کمتر از ضرر مرکب است.
پیشنهاد مطالعه: سبد پیشنهادی سهام بورس تهران
چطور میتوان ضرر مرکب در بورس را جبران کرد؟
اگر با سرمایه 10 میلیون تومان سهمی را در بورس خریده باشید و 50 درصد ضرر کنید. پول شما به 5 میلیون تومان تبدیل میشود پس برای جبران ضرر خود بایست 100 درصد سود کنید تا به مبلغ اولیهی 10 میلیون تومان برسید.
در ادامه فرمول محاسبه درصد کسب سود برای جبران ضرر در بورس و نحوه استفاده از آن را توضیح میدهیم.
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر
فرض کنید با خرید یک سهم 20 درصد ضرر کردهاید حالا برای جبران این ضرر، چند درصد بایست سود کنید؟
با جایگذاری این اعداد در فرمول [[1 ÷ (1 – (20 ÷ 100))] – 1] × 100 = 25 به میزان سود ۲۵ درصد میرسیم یعنی برای جبران ضرر 20 درصد در بورس، بایست 25 درصد سود کنیم.
چگونه میتوان به سود مرکب در بورس دست یافت؟
برای دستیابی به سود مرکب در بورس باید در وهله اول، دانش معامله گری را به خوبی بیاموزید تا بتوانید درصد معاملات موفق خود در بورس را بالا ببرید. پس از آن با داشتن صبر و حوصله و صرف زمان برای جذب بیشتر پول از طریق سود مرکب میتوانید حتی با سرمایه کم هم کار معامله کردن در بورس را شروع کرده و به مبالغ بزرگی دست پیدا کنید.
سوالات محاسبه سود یا ضرر در سرمایهگذاری متداول
۱- سود مرکب چیست؟
به حالتی که در آن هم به سرمایه اولیه و هم به سودهای حاصله از دورههای گذشته آن سود تعلق بگیرد، سود یا بهره مرکب گفته میشود.
۲- آیا سود مرکب در سرمایه گذاری با مبالغ اندک هم تاثیرگذار است؟
بله. اگر سود حاصل شده را در چرخه سرمایه گذاری نگه دارید، سرمایه شما در طول زمان به شکل تصاعدی رشد میکند.
۳- چطور میتوان میزان سود در بورس برای جبران ضرر را به دست آورد؟
برای به دست آوردن میزان سود برای جبران ضرر فرمول مشخصی وجود دارد که در مقاله توضیح داده شده است.
دیدگاه شما