روحانی با تاکید بر اینکه تأمین معیشت جامعه دغدغه نخست دولت و نظام است، اظهار داشت: بخش عمده ای از مواد غذایی مردم به اندازه کافی در داخل تولید می شود، لذا نباید ناهماهنگی ها در زمینه کالارسانی و توزیع این کالاها موجب بی ثباتی قیمت ها و ایجاد مشکل برای مردم شود.
سیگنال مثبت روحانی به بازار ارز و بورس
رئیس جمهور با اشاره به شرایط رو به بهبود وضعیت منابع ارزی و حرکت مثبت تولید و صادرات کشور و تقویت مناسبات خارجی همزمان با اجرای تصمیمات برای تسهیل واردات و صادرات ابراز امیدواری کرد که بازارهای ارز، سرمایه و کالا به ثبات و آرامش بازگردد.
به گزارش بازار طلا به نقل از تسنیم، حجتالاسلام حسن روحانی رئیسجمهور، امروز یکشنبه در یکصد و هفتاد و هشتمین جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، پس از ارائه گزارش اقدامات انجام شده برای ترخیص سریع تر کالاهای اساسی و مواد اولیه کارخانجات از گمرک، تاکید کرد که تصمیمات اتخاذ شده در ستاد اقتصادی دولت برای استفاده از ارز صادراتی و ارز متقاضی جهت تامین کالاهای ضروری و نیازهای وارداتی واحدهای تولیدی، باید به طور کامل و سریع اجرایی شود و هر گونه کندی یا ناهماهنگی در این خصوص به هیچ وجه قابل پذیرش نیست.
رئیس جمهور وزارتخانههای صمت، اقتصاد و سیگنال مثبت کالایی به بورس دارایی و جهادکشاورزی را مکلف کرد در اسرع وقت موانع ترخیص این کالاها را رفع کنند و از بانک مرکزی خواست همکاری لازم را معمول دارد.
روحانی با تاکید بر اینکه تأمین معیشت جامعه دغدغه نخست دولت و نظام است، اظهار داشت: بخش عمده ای از مواد غذایی مردم به اندازه کافی در داخل تولید می شود، لذا نباید ناهماهنگی ها در زمینه کالارسانی و توزیع این کالاها موجب بی ثباتی قیمت ها و ایجاد مشکل برای مردم شود.
رئیس جمهور تصریح کرد: نوسانات اخیر برخی از اقلام اساسی مانند گوشت قرمز ناشی از برخی ناهماهنگی ها در شبکه تامین و توزیع سیگنال مثبت کالایی به بورس است و باید هرچه زودتر چنین مشکلاتی توسط وزارت صمت و وزارت جهادکشاورزی برطرف شود. سایر دستگاه های مرتبط نیز موظفند در تنظیم بازار با وزارت صمت هماهنگی و همکاری لازم را داشته باشند.
دو سیگنال مثبت بانک مرکزی به بورس
یکی از عواملی که در نوسانات بازارها اثرگذار است، تغییرات نرخ بهره است. این نرخ طی هفتههای گذشته بیش از یک درصد افزایش یافته است.
به گزارش شبکه خبری تهران نیوز، این روزها بورس درگیر اخبار و اتفاقاتی است که از یک طرف اثر منفی بر بازار سهام گذاشته است و از طرف دیگر باعث خروح پول از بورس شده است.
در حال حاضر بزرگترین مشکل بورس کاهش ارزش کل معاملات و معاملات خرد است. وارد شدن ارزش معاملات خرد بازار سرمایه به زیر دو هزار میلیارد تومان در هفتههای اخیر، نشان از عدم اطمینان سهامداران خرد به روندهای آتی بازار دارد.
* بازگشت اعتماد عاملی برای رشد بازار سهام
افت و خیزهای دو سال اخیر بورس را نمی توان با هیچ دورهای مقایسه کرد؛ رشد انفجاری بورس در یک سال منتهی به مرداد ماه ۱۳۹۹ و رسیدن شاخص کل به دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد و در ادامه، روند کاهشی آن که تا امروز ادامه داشته است.
به اعتقاد برخی فعالان بازار سهام، دعوای وزارت نفت و اقتصاد درباره عرضه صندوق پالایش یکم جرقه ریزش بورس بود و عامل دیگری مانند دعوت بی محابای رئیس جمهور وقت با جمله معروف «مردم همه سرمایه خود را به بورس بسپارند» و تحلیل تکنیکال مسئول دفتر او مبنی بر اینکه «احتمالاً شاخص از یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد برمی گردد»، همه و همه باعث بدتر شدن و رشد بی اعتمادی به بازار سرمایه شد.
نگاهی به سرگذشت بازار سرمایه نشان می دهد دلایل متعددی برای وضعیت امروز بورس می توان بر شمرد که مجموعه این اتفاقات به یک نتیجه ختم شد که همان بی اعتمادی مردم نسبت به بورس بود.
کارشناسان اقتصادی میگویند، در صورتی که سیاستهای دولت به گونای باشد که مانع رشد این بی اعتمادی شود و در میان مدت آن را نیز کاهش دهد، میتوان امیدوار به روندهای مثبت و صعودی بورس بود.
* اقتصاد دستوری بلای جان بورس
یکی از مشکلات بازار سرمایه به تصمیمات خلق الساعه ای برمیگردد که در مقاطع مختلف گریبان بازار را گرفته است. یک دسته از این مشکلات به قیمتگذاریهای متعدد برمی گردد. قیمت گذاری دستوری یا قیمت گذاری دولت بر صنایع به بهانه حمایت از مصرف کننده، باعث به هم خوردن نظام عرضه و تقاضا شده و حاشیه سود شرکت های بورسی را تحت تأثیر قرار داده است.
علاوه بر این، تصمیمات دفعی درباره قوانین صادرات و واردات یا نرخ های اثرگذار مانند نرخ بهره مالکانه و عواملی از این قبیل، سود آوری شرکت ها را با ابهام مواجه کرده است. یک نمونه از این تصمیمات به مصوبه وزارت صمت برای ایجاد محدودیت در صادرات محصولات فولادی طی ماههای گذشته بر میگردد که با تصویب این موضوع، بازار سرمایه شاهد رکود شدید در بازار بود.
خبر تصویب طرحی با عنوان «تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام عرضه در بورس های کالایی» در کمیسیون های مجلس باز هم گسترش قیمتگذاری دستوری را در صدر اخبار بورسی قرار داد. با تصویب این طرح بورس کالا از وزارت اقتصاد خارج و به وزارت صنعت و معدن و تجارت منتقل میشود.
* مخالفت معاون اول و اصرار وزارت صمت با طرح مجلس
معاون اول رئیس جمهور، بلافاصله پس از طرح این موضوع، وزرا را فراخواند و در جلسهای مشترک که در تاریخ ۵ تیر ۱۴۰۱ برگزار شد، مخالفت خود را رسما با تصویب و اجرای این طرح اعلام کرد.
اما از گوشه و کنار خبر میرسد، وزارت صمت خیلی علاقه ندارد، هم جهت با تصمیم رئیس تیم اقتصادی دولت سیزدهم گام بردارد.
امید قالیباف، سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت پس از این دستور در توئیتی از سیاست وزارت صمت درباره این طرح خبر داد و گفت: وزارت خانه اش از این طرح حمایت میکند، چون علاوه بر شفافیت از تولید حمایت میشود.
متأسفانه سایه اقتصاد دستوری از سالها قبل بر سر بورس قرار گرفته و هنوز تا اصلاح رابطه بازار سرمایه و دولت و رسیدن به نقطه ایده آل راه زیادی وجود دارد.
* سیگنالهای مثبت و منفی بانک مرکزی به بازار سهام
اما طی هفته های گذشته بانک مرکزی به عنوان اصلی ترین بازیگر بازار سرمایه شناخته شده است. افزایش نرخ ارز نیمایی و راه اندازی سامانه خرید و فروش ارزش توافقی صادرکنندگان سیگنال های مثب بانک مرکزی به بازار سرمایه بوده است، اما از دیگر سو، این بانک با افزایش نرخ بهره بین بانکی یک سیگنال منفی به بازار سهام مخابره کرده است.
اما با جلساتی که در هفته گذشته برگزار میان رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس برگزار شد، روز چهارشنبه هفته گذشته اولین واکنش بورس به این جلسه با رشد شاخص کل بود.
یکی از عواملی که در نوسانات بازارها اثرگذار است، تغییرات نرخ بهره است. این نرخ طی هفته های گذشته بیش از یک درصد افزایش یافته است. طبق اعلام وزیر اقتصاد، سیاست دولت نگه داشتن نرخ بهره بین بانکی در سقف ۲۰ درصدی است، اما در هفتههای گذشته این نرخ به ۲۱.۳۱ درصد رسیده است.
گروهی از کارشناسا اقتصادی معتقدند، این عامل اثر بسیار زیادی بر کاهش جذابیت بورس داشته است. در حالی که برخی دیگر از کارشناسان معتقدند، سهم این عامل به نسبت سایر عوامل چندان زیاد نبوده است.
* ریسکهای بازار سرمایه باید کنترل شود
کامران رحیمی، عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه فنی و حرفهای میگوید: اقدامات بانک مرکزی مانند راه اندازی خرید و فروش ارز توافقی صادرکنندگان در صرافیها و ایجاد نماد روبل-ریال در بازار متشکل ارزی، تاثیر زیادی بر روی تسهیل امور شرکتهای بورسی صادرات محور و رشد سودآوری آنها خواهد داشت.
وی ادامه داد: فارغ از اینکه آیا نرخ توافقی خرید ارز و فروش ارز سیگنال مثبت کالایی به بورس درست است یا نه؛ می توانیم بگوییم با ورود حداقل بخشی از ارز شرکتهای صادراتی که در سامانه نیما می فروختند، به بازار متشکل ارزی و افزایش نرخ آن نسبه به نیما، میتواند اثر مثبتی بر ترازنامه شرکتهای بورسی صادرات محور داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: علاوه بر وجود شکاف میان ارز آزاد و نیمایی که یک سیگنال منفی به بازار سهام است، انتظارات تورمی موجود نیز عاملی است که سبب شده بازار سرمایه نتواند رشد قابل توجهی بیابد. چرا که هم زمان با ایجاد انتظارات تورمی برخی ریسکها نیز بازار را درگیر خود کرده است.
رحیمی با اشاره به برخی ریسک های سیاستگذاری که دولت به بازار سرمایه وارد کرده و ریسکهای ریشهای مربوط به تأمین خوراک پتروشیمیها، وضع عوارض بر صادرات فولادی ها و امثالهم، ادامه داد: نمیتوان شرایط فعلی را تنها متأثر از یک متغیر دانست، بلکه برآیندی از اثرات متغیرهای مختلف را در بازار شاهد هستیم.
سیگنال مثبت کالایی سیگنال مثبت کالایی به بورس به بورس
دماسنج جهانی بورس تهران
شاخص کل بورس تهران روز گذشته با افت 105 واحدی (معادل 1/ 0 درصد) مواجه شد. با ادامه افت قیمت فلزات در بازار جهانی، سهام شرکتهای تولیدکننده داخلی نیز مسیر نزولی را در پیش گرفتند. در این میان سهام شرکت ملی مس ایران بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل داشت. مس در پایان هفته گذشته با جهش
نزدیک به 700 دلاری مواجه شده بود، با اعمال قوانین از سوی دولت چین به منظور کاهش تقاضای غیرواقعی در مسیر نزولی قرار گرفت. به این ترتیب هر تن مس که به بیش از 6 هزار دلار در تعطیلات پایان هفته گذشته بازار داخلی رسیده بود، در معاملات دیروز به کمتر از 5500 دلار رسید. چرخش بازار جهانی از مسیر صعودی عاملی برای فشار بر قیمت سهام وابسته در بورس تهران و ریزش قیمت سهام این شرکتها شد. همچنان نسبت قیمت به درآمد بالای بازار و شرکتها به پیشخور شدن بخش زیادی از خوشبینیهای ناشی از رشدهای احتمالی قیمتهای جهانی اشاره دارد. گرچه قیمت هر تن مس در شرایط کنونی نسبت به اوایل ماه جاری میلادی رشد نزدیک به 13 درصدی را نشان میدهد، اما نسبت قیمت به درآمد این شرکتها در کنار روند مبهم پایداری قیمت فلزات در سطوح کنونی باعث شده که رشدهای قیمت سهام با عرضههای سنگین پاسخ داده شود.
کالاییها همچنان در کانون توجه
گروه کالایی بورس تهران که بیش از نیمی از بازار سهام را به خود اختصاص میدهند در ماههای اخیر در کانون توجه بازار سهام قرار داشته است. تغییرات قیمت جهانی فلزات مانند روی و مس، محصولات پتروشیمی و همچنین نوسانات قیمت نفت در این مدت مهمترین اثر را بر تغییرات شاخص کل داشتهاند. با دریافت سیگنال از رشد قیمتها در بازار جهانی سهام وابسته در بورس تهران نیز واکنش مثبت از خود نشان داده و از سوی دیگر با ریزش شاخص بازارهای کالایی، شاخص کل بورس تهران نیز بر مسیر نزولی قرار گرفت. پس از ریزش شدید شاخص بازارهای کالایی در ماههای پایانی سال گذشته میلادی و همچنین ماههای نخست سال 2016 به تدریج قیمت کالاها از کف خود فاصله گرفتند. در آن دوره قیمت هر تن مس به 4300 دلار به ازای هر تن رسید. هر بشکه نفت خام نیز تا کف 12 ساله نزول یافت و برای مدتی در کانال 20 دلاری نوسان کرد. هر تن سنگ آهن با خلوص 62 درصد در بازار جهانی به کمتر از 40 دلار سقوط کرد. سایر فلزات مانند روی قیمتهای کمتر از 1500 دلار به ازای هر تن را تجربه کرد. در نتیجه انعکاس ریزش قیمت کالاها در بازار جهانی بهصورتهای مالی شرکتهای وابسته باعث ریزش سودآوری و در نتیجه آن افت شدید قیمت سهام این شرکتها شد. در این میان میزان افت قیمت سهام متناسب با افت سودآوری شرکتهای بورسی نبود. در نتیجه نسبت قیمت به درآمد بسیاری از این شرکتها به شدت رشد کرد. در این میان بسیاری از این شرکتها با تعدیلات منفی سنگین طی سال مالی گذشته مواجه شدند. در این شرایط مدیران این شرکتها جانب احتیاط را در ارائه نخستین پیشبینی از سال 95 رعایت کردند. علاوه بر این تنظیم اولین پیشبینیها معمولا با در نظر گرفتن کف قیمتها در بازار جهانی بود. در ادامه برخی از فلزات به خصوص روی، توانست رشدهای قابل توجهی را به ثبت برساند. انعکاس این عوامل در صورتهای مالی شرکتهای تولیدکننده روی تعدیل مثبت سودآوری این شرکتها را به دنبال داشت. در هفتههای اخیر نیز مس که برای مدت طولانی زیر سطح 5 هزار دلار قرار داشت با سیگنالهای مثبت از اقتصاد چین سقفشکنی کرد. علاوه بر این سیگنالها از احتمال افزایش تقاضای آتی مس از سوی آمریکا در دوران ریاست جمهوری جدید این کشور به رشد قیمت این فلز و همچنین سایر فلزات و مواد معدنی مانند سنگ آهن کمک کرد. رشد قیمت این فلزات از طرفی در کنار رشد نرخ دلار بازار را به بهبود سودآوری شرکتهای کالایی بورس تهران امیدوار کرد. گرچه در ابتدا بازار به جهش ناگهانی قیمتها در بازار جهانی واکنش هیجانی داشت در ادامه اما با بازگشت قیمتی کالاها از اوج خود شاهد افت قیمت سهام این شرکتها در روزهای گذشته بودیم.
بیاستعدادی کالاییها در پذیرش هیجان
موضوعی که «دنیای اقتصاد» در هفتههای اخیر بارها سیگنال مثبت کالایی به بورس به آن اشاره کرده است، نسبت قیمت به درآمد بالای این شرکتها است. همانطور که اشاره شد سهام شرکتهای بورس تهران در دوران رکودی بازارهای کالایی متناسب با ریزش سودآوری، افت نکرد. در این میان چتر حمایتی سهامداران عمده یا توجه به ارزش جایگزینی شرکتها از عواملی بودند که مانع از افت شدید قیمت سهام برخی از شرکتها شدند. در این میان نکته مهمتر برای افزایش میزان قیمت به درآمد را میتوان به همراهی برخی از سهام شرکتهای کالایی با موج هیجانی بازار در سهماه پایانی سال گذشته مربوط دانست. در ادامه نیز با سیگنالهای مثبت از رشد قیمت جهانی کالاها در بازار جهانی، بازار به پیشواز رشد سودآوری آن شرکت تولیدی خاص میرفت. بر این اساس در صورتیکه معیار سرمایهگذاری را میزان عایدی آتی شرکتها در نظر گرفت به نظر میرسد بسیاری از شرکتها برای اینکه بتوانند به نسبت قیمت به درآمد میانگین بازار نزدیک شوند به ثبات همزمان قیمتهای جهانی در سطوح بالا و همچنین ارزش بازار خود نیاز دارند تا بتوان امیدوار بود که نسبت قیمت به درآمد این شرکتها کاهش یافته و با میانگین بازار قابل مقایسه باشد. حال اینکه سرمایهگذاری در بورس بر اساس نسبت قیمت به درآمد انتظاری در مقایسه بازارهای رقیب و بدون ریسک قابل توجیه است، خود موضوع دیگری است. برخلاف برخی از صنایع که در سالهای اخیر معمولا با موجهای هیجانی رشدهای قابل توجهی را به ثبت رساندهاند توان این رشدها در سهام کالایی بازار چندان میسر نیست. معمولا متغیرهای سودآوری این شرکت مشخص بوده و بسیاری از اهالی بازار نسبت به اثر این متغیرها آگاه هستند. نرخ دلار و همچنین قیمتهای جهانی شاید مهمترین متغیرهای سودآوری این شرکتها هستند. بر این اساس و با فرض محقق شدن مقدار تولید پیشبینیشده در شرکتهای کالایی محاسبه عایدی سهام شرکتهای کالایی با فرض پایداری قیمتهای کنونی کالاها چندان مشکل نیست. بر این اساس به نظر میرسد عرضههای سنگین در برخی از نمادها نیز از همین محاسبات نتیجه گرفته است. این در حالی است که سایر صنایع مانند خودروییها که در سهماه پایانی سال گذشته با جهش عجیبی مواجه بودند بر اساس تحلیلهای سادهانگارانهای بود که عملکرد شرکتهای خودرویی و صورتهای مالی این شرکتها کاملا تاییدکننده سوءاستفاده از کمبود تحلیل در دوران رشدهای افسارگسیخته نمادهای خودرویی است.
روز مثبت اورهایها
روز گذشته سهام شرکتهای تولیدکننده اوره در بورس تهران با صف خرید مواجه بودند. در این خصوص میتوان «شپدیس»، «شیراز» و همچنین «پارسان» اشاره کرد. پتروشیمی پردیس و همچنین شیراز از تولیدکنندگان عمده اوره در کشور هستند که طرحهای توسعه افزایش تولید اوره نیز در دست اقدام دارند. بر اساس آمار در دسترس میانگین هفتگی قیمت اوره در بازار جهانی و فوب خلیج فارس در مقایسه با هفته ماقبل رشد نزدیک به 5 درصدی را تجربه کرده است. رشد قیمت این کالا در بازار جهانی بازار را به بهبود وضعیت نامناسب شرکتهای اورهای امیدوار کرده است. مشابه این حالت در هفتههای گذشته با استقبال بازار از سهام تولیدکنندگان متانول با رشد قیمت متانول در بازار جهانی مشاهده شد. اوره نیز مانند دیگر کالاها در سالهای گذشته وضعیت خوبی نداشته است و قیمت این کالا با ریزش قیمت مواد اولیه و انرژی مسیر نزولی را در پیش گرفت. در ماههای اخیر افت قیمت این کالا به کمتر از 190 دلار بر سودآوری شرکتهای اورهساز داخلی فشار وارد کرد. این موضوع تا جایی پیش رفت که شاهدایی مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی به تعطیلی واحد جدید تولید اوره پتروشیمی شیراز با رکود تقاضا اشاره کرد. با این حال پس از برخورد به کف، رشد قیمت مواد اولیه (مانند زغال سنگ بهعنوان مواده اولیه تولید اوره در چین) و تضعیف سمت عرضه با خروج برخی از تولیدکنندگان از عرصه رقابت قیمت اوره به تدریج از کف فاصله گرفت. بر اساس آخرین اطلاعات موجود قیمت هر تن اوره در خاورمیانه به 225 دلار رسیده است. رشد قیمت این کالا و روند صعودی نرخ دلار در هفتههای اخیر امید به رشد سودآوری پتروشیمیهای اورهساز را به وجود آورده است. با این حال نکتهای که کارشناسان بازارهای کالایی به آن اشاره دارند تردید درخصوص پایداری سطوح قیمتی کنونی برای بسیاری از کالاها است. در این خصوص به سرمایهگذاریهای زیادی که در بخش تولید اوره انجام شده؛ اشاره میشود. همچنین احتمال افزایش میزان تولید با رشد حاشیه سود محصولات دیگر مانند فلزات و سنگ آهن نیز از دیگر سدهای رشد قیمت این کالاها در بازار جهانی محسوب میشود.
در بازار چه گذشت؟
شاخص کل بورس تهران روز گذشته افت بیش از 105 واحدی را تجربه کرد، گرچه شاخص کل با فشار فروش بیش از 200 واحد افت را تجربه کرده بود، اما رشد قیمت «تاپیکو» پس از توقف دو ماه ناجی شاخص شد. این نماد که پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه متوقف است دیروز با رشد 5 درصدی قیمت پایانی مواجه شد. به این ترتیب «تاپیکو»، «پارسان» و «شپدیس» به ترتیب با اثر 106، 85 و 51 واحدی بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل گذاشتند. «فملی»، «کچاد» و «فولاد» نیز بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل در معاملات دیروز گذاشتند. علاوه بر این نماد معاملاتی بانک سینا نیز با افت 12 درصدی در میان نمادهای با بیشترین اثر منفی بر شاخص قرار گرفت. «وسینا» درحالی پس از 4 ماه به بازار بازگشت که همچنان دیگر نمادهای بزرگ بانکی متوقف هستند. پیگیریها حاکی از این موضوع است که در شرایط کنونی همچنان تصمیمی درخصوص بازگشایی نمادهای متوقف بانکی به خصوص سه بانک ملت، تجارت و صادرات اتخاذ نشده است. انتظار برای انتشار صورتهای مالی این نمادها در شرایط کنونی همچنان باقی است و به نظر میرسد عددهای بزرگ ذخیرهگیری که میتواند برخی از نمادهای بانکی را مشمول ماده 141 قانون تجارت کند، مانع از ارائه عملکرد بانکها شده است. نکته دیگری که در معاملات دیروز توجه اهالی بازار را به خود جلب کرد افت شدید سودآوری «خکاوه» بود. برخی از شرکتهای خودرویی برخلاف شرکتهای کالایی نخستین پیشبینیهای خود را با خوشبینی تمام به بازار ارائه دادند. در این میان گرچه در روند 3 ماه و همچنین 6 ماه این شرکتها کاملا از پیشبینیها جامانده بودند، اما همچنان بر خوشبینیها خود مصر بودند. در شرایط کنونی «خکاوه» را میتوان پیشقراول تعدیلات منفی گروه خودرویی دانست (البته برخی از نمادهای خودرویی مانند خودرو وضعیت مناسبی در کسب سودآوری دارند). این شرکت در نیمه نخست سال 687 ریال زیان به ازای هر سهم شناسایی کرده است، بر این اساس سود هر سهم این شرکت در صورت جدید 937 ریال عنوان شده است (پیشبینی قبلی این شرکت یک ریال سود بود). ادامه این روند میتواند فضای منفی را بر معاملات خودرویی حاکم کند و نسبتهای بالای قیمت به درآمد این گروه به تدریج اصلاح شود.
سیگنال مثبت کالایی به بورس
درواقع تبدیل ریال به کالا برای در امان ماندن از تبعات جهش ارزی، مهمترین انگیزه خریداران شمش و میلگرد در بازار داخل است. البته همچنان واهمه از تغییر جریان قیمتی در بازار شمش و مقاطع طویل فولادی با سیگنال رکود مصرفی در بازار داخل و جهانی وجود دارد و این موضوع مانع از آن میشود که برتری تقاضا نسبت به عرضه به رقابت قیمتی قابلملاحظهای میان خریداران منجر شود. به این ترتیب، اغلب سیگنال مثبت کالایی به بورس محصولات در نرخی نزدیک به کف قیمت پایه معامله میشوند. در شرایطی که جریان نوسان نرخ ارز در بازار داخل سیگنال مثبت و قوی برای افزایش تقاضای سرمایهای در بازار را رقم زده است، شیوه فعلی تعیین قیمت پایه شمش و محصولات فولادی میتواند به قیمتسازی در بازار و صعود غیرقابل کنترل قیمتی منجر شود.
بازار آزاد مقاطع رونق گرفت
صعود نرخ ارز در بازار آزاد کشور ظرف روزهای اخیر به رونق بازارهای مالی و کالایی کشور منجر شده است. رونق ارزی بهسرعت بر روند معاملات مقاطع طویل فولادی در رینگ صنعتی بورس کالای ایران نیز اثرگذار شده و به گفته فعالان بازار آزاد به رونق در معاملات این بخش انجامیده است. در شرایطی که تقاضا برای میلگرد مصرفی در بازار داخل با رکود سنگین مصرفی روبهروست، فعالان بازار با هدف تبدیل نقدینگی به کالا برای در امان ماندن از کاهش ارزش دارایی نسبت به خرید میلگرد در بازار آزاد اقدام میکنند.
اخبار مثبتی از مذاکرات احیای برجام منتشر نمیشود؛ در عین حال کشورهای اروپایی و آمریکا درصدد وضع تحریمهای جدید علیه افراد و موسسات ایرانی هستند. در این شرایط، هر از گاهی اخبار مثبتی از سوی برخی منابع منتشر میشود؛ اما فعالان بازار حساسیت خود را به این اخبار از دست دادهاند، بنابراین، این اخبار حداقل تاثیر را بر روند بازارها میگذارند. به این ترتیب، صعود نرخ ارز به کانال قیمتی ۳۳هزارتومانی از روز یکشنبه دهم مهرماه باعث شده است تا اغلب افراد در موقعیت خرید قرار بگیرند.
هر کیلوگرم میلگرد سایز۱۶ روز گذشته با نرخی برابر ۱۶هزار و ۲۰۰ تومان در بازار آزاد تهران مورد معامله قرار گرفت. نوسان مثبت ارزی در بازار داخل باعث شده است تا مجددا میلگرد در بازار آزاد تهران با یکپله صعود در کانال ۱۶هزار تومانی جا خوش کند؛ اما همچنان بهای فروش آن با رکورد قیمتی ثبتشده برای آن که طی روزهای ابتدایی تابستان در کانال ۱۸هزار تومانی به ثبت رسید، فاصله حدود ۲هزار تومانی دارد.
نوسان مثبت نرخ ارز، پتانسیل افزایش تقاضای سرمایهای و رشد بهای میلگرد در بازار آزاد را دارد؛ اما معاملهگران این محصول، غیرسرمایهای بودن میلگرد را نیز مدنظر دارند؛ بنابراین در خریدهای خود، بهخصوص در فصولی که با روزهای سرد سال آغاز میشود، همواره جانب احتیاط را در نظر میگیرند. در شرایط کنونی نیز نرخ ارز در بازار آزاد به رکورد بیسابقهای رسیده و این موضوع زمینه رشد بهای شمش و مقاطع طویل فولادی را فراهم کرده است؛ اما نبود تقاضای مصرفی و شروع فصل سرد سال از هفتههای آینده، مانع جهش قیمت در بازار مقاطع طویل فولادی شده و درواقع این سیگنالهای بنیادی سرعتگیر رشد نرخ میلگرد در بازار شدهاند.
استقبال از شمش گران
روز دوشنبه یازدهم مهرماه، رینگ صنعتی بورسکالای ایران، میزبان عرضه شمش فولاد با قیمت پایهای در بازه ۱۲هزار و ۴۷۰ تا ۱۳هزار و ۲۵۰تومان بهازای هر کیلوگرم بود. با وجود افزایش تقریبا ۲۰۰تومانی کف و سقف تعیینشده برای عرضه شمش فولاد، متقاضیان از این عرضهها استقبال خوبی داشتند. البته رونق رینگ شمش فولاد تقریبا در طول تابستان امسال پابرجا بود؛ اما با توجه به افزایش قیمت پایه و رکود سنگین حاکم بر بازار مصرف داخلی و صادراتی، نوسان مثبت ارز مهمترین عامل رونق در رینگ شمش فولاد کشور بود. با وجود برتری تقاضا نسبت به عرضه، متقاضیان شمش حاضر به رقابت قیمتی چندانی برای کسب سهم از عرضهها نشدند، به این ترتیب اغلب معاملات در محدوده قیمتی نزدیک به قیمت پایه انجام شد. کاهش حاشیه سود تولید مقاطع طویل فولادی در کشور، با توجه به رکود سنگین حاکم بر بازار مانع از آن میشود که حتی در زمان رونق بازار نیز متقاضیان حاضر به رقابت قیمتی باشند.
میلگرد داخلی گرانتر از میلگرد صادراتی
همچنان نرخ فروش بیلت صادراتی ایران از نرخ فروش بیلت در منطقه پایینتر است. متالبولتن بهای هر تن بیلت صادراتی ایران فوب خلیجفارس را در روزهای پایانی سپتامبر برابر ۴۵۸دلار بهازای هر تن اریابی کرد. این در حالی بود که همین محصول فوب دریای سیاه نرخی برابر ۵۲۸دلار بهازای هر تن داشت. در گزارشهای پیشین از بازار آهن و فولاد بهکرات شیوه تعیین قیمت پایه شمش و تاثیر آن بر افزایش بهای فروش این محصول در بازار فیزیکی بورسکالا، به نحوی که قیمت در بازار داخل در نرخی بالاتر از بهای صادراتی قرار بگیرد، مورد انتقاد قرار گرفت. این رویه همچنین مورد انتقاد صنایع مصرفکننده شمش است؛ اما عدملزوم پاسخگویی نهادهای سیاستگذار باعث شده است تا این رویه بدون توجیهی ادامهدار شود. با احتساب نرخ ارز نیمایی برابر ۲۷هزار و ۱۰۰تومان، میانگین نرخ فروش شمش فولاد از رینگ صنعتی بورسکالا ایران در روز یازدهم مهرماه به ۴۸۰دلار به ازای هر تن رسید که این رقم ۲۲دلار (۸/ ۴درصد) بالاتر از نرخ فروش صادراتی این محصول است. استمرار استفاده از شیوه فعلی تعیین قیمت پایه برای عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورسکالا که از سوی بورسکالا ابداع شده است، باعث میشود تا نرخ شمش در بازار داخل افزایشی باقی بماند.
ارسال سیگنال مثبت «بورس» به «مسکن»
گروه اقتصادی: روند صعودی حاکم بر بازار سهام به بازار تسهیلات مسکن نیز سرایت کرد. بهطوریکه قیمت اوراق تسهیلات مسکن (تسه) با تجربه یک موج صعودی به بالاترین رقم طی ۳۳ماه اخیر رسید و قیمت این اوراق در برخی نمادها از محدوده ۸۰هزار تومان نیز فراتر رفت.
این امر سبب شد تا میزان بازدهی تسهها از ابتدای سال جاری تاکنون به محدوده قابل توجه ۶۰ درصد برسد. اوراق تسهیلات مسکن که مدتها به دلیل رکود حاکم در بخش مسکن و کاهش احتمالی نرخ سود سپرده بانکی، روند نزولی به خود گرفته و تا محدوده ۴۵ هزار تومان در نیمه فروردینماه امسال افت کرده بودند، مجدد به مدار صعودی بازگشتند.بهطوریکه موج قدرتمند ورودی به این اوراق از اوایل اردیبهشتماه، سبب بازگشت مجدد آنها به محدوده ۸۰هزار تومان شد. در واقع میانگین قیمت اوراق وام مسکن در مدار رشد قرار گرفته و شیب رشد آن به شکل محسوس افزایش یافته است.بررسیها نشان میدهد افزایش قدرتمند تقاضا برای اوراق مزبور را باید نتیجه تب تورمی حاکم بر بازارهای دارایی و همچنین افزایش تقاضای فیزیکی در این بازار دانست. بهطوریکه آخرین گزارش ماهانه بانک مرکزی هم موید جهش بیش از ۸۰۰ درصدی تعداد معاملات مسکن در تهران طی اردیبهشت است.در همین راستا آمارهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد «تسه»ها در الگویی مشابه در تابستان ۹۵ تا سطح ۱۰۰ هزار تومانی هم پیش رفتهاند. البته در این راستا علیرضا توکلیکاشی، معاونت تحقیق و توسعه کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران موارد چندگانهای را در رشد قیمت اوراق تسهیلات مسکن (تسه) موثر میداند که احتمال بروز هر کدام از این موارد، صعود قیمتی این اوراق را به دنبال خواهد داشت؛ افزایش مبلغ تسهیلات اعطا شده از سوی بانکها، کاهش جریان انتشار اوراق توسط بانک مسکن و ورود سفتهبازان به این بازار از جمله مواردی است که به گفته این فعال بازار سرمایه در روند قیمتی تسهها تاثیرگذار خواهد سیگنال مثبت کالایی به بورس بود.
سهضلعی تاثیرگذار
معاونت تحقیق و توسعه کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران اولین موردی را که میتواند در رشد قیمتی اوراق تسهیلات مسکن تاثیرگذار باشد افزایش مبلغ تسهیلات بانکی عنوان کرد و افزود: بهطور سنتی هر زمان که تسهیلات اعطایی از سوی بانکها با رشد همراه شدهاند، قیمت تسهها نیز افزایش یافته است.علیرضا توکلیکاشی در ادامه افزود: بر این اساس طی سالهای اخیر شاهد رشد سقف وامهای اعطایی به افراد بودهایم که این رشد، افزایش نرخ تسهها را به دنبال داشته است. وی دومین عامل احتمالی و تاثیرگذار بر این روند صعودی قیمتها را کاهش جریان انتشار اوراق توسط بانک مسکن عنوان کرد و افزود: در دورههایی شاهد آن هستیم که بانک مسکن اقدام به کاهش انتشار اوراق میکند. این کاهش عرضه، افزایش تقاضا و بالطبع رشد قیمتی تسهها را رقم خواهد زد.توکلیکاشی دیگر عامل را ورود سفتهبازان به این بازار عنوان کرد و گفت: در ماههای اخیر شاهد رشد قیمتی در بازار سهام و نوسان مثبت نمادهای معامله شده در بورس و فرابورس هستیم. این رشد قیمتی میتواند نویدبخش ورود جوی مثبت به بازار اوراق نیز قلمداد شود و بالطبع افزایش تحرک از سوی سفتهبازان را به دنبال داشته باشد. این فعال بازار سرمایه در ادامه خاطرنشان کرد: البته باید به این نکته توجه داشت که هر سیگنال مثبت کالایی به بورس فردی که اوراق مزبور را خریداری میکند تنها در همان روز خریداری میتواند اقدام به فروش کند، وگرنه تا دو ماه پس از آن مجاز به فروش اوراق نخواهد بود. این موضوع نیز میتواند روند عرضه اوراق را کُند کند. در این راستا باید عنوان شود که پیگیریهای خبرنگار «دنیای اقتصاد» حاکی از آن است که فعلا کاهش انتشار اوراقی از سوی بانکها صورت نگرفته و بیشتر از هر چیز کاهش عرضه در بازار را شاهد هستیم. امری که به دلیل تقاضای بالا سبب شده رشد قیمتی در تسهها شکل گیرد.
نگاهی به روند قیمتی «تسه»
در حالی میانگین قیمت اوراق مسکن در سال ۹۶ حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان بود که این اوراق با شروع رکود مسکن در سال ۹۷ و با توجه به جهش قیمت مسکن و ناکارآمد شدن سقف قبلی تسهیلات، با کاهش ارزش روبهرو شد و طی یک روند تدریجی به قیمت حدود ۴۰ هزار تومان کاهش یافت. در دی ماه سال گذشته نیز تنها طی دو هفته پس از مصوبه جدید درباره سقف تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق، میانگین حجم معاملات «تسه» نسبت به روزهای قبل از تصویب افزایش سقف تسهیلات بهطور متوسط به دو برابر افزایش یافت. البته این افزایش دو برابری حجم معاملات در ابتدا زمینهساز صعود چشمگیری در سیگنال مثبت کالایی به بورس قیمت اوراق نشد و فقط بهای هر ورقه را حداکثر به محدوده ۴۴ هزار تومان افزایش داد.اما در طول سه ماه زمستان سالی که گذشت، به تدریج با استمرار افزایش تقاضای اوراق، قیمت این اوراق نیز به سطوح پیش از رکود مسکن نزدیکتر شد؛ این امر سبب شد که قیمت این اوراق در زمستان سال گذشته در برخی روزها به ۶۰ هزار تومان نیز برسد.البته تسهها سال ۹۹ را با شرایط چندان مطلوبی آغاز نکردند؛ بهطوریکه در نخستین ماه سال قیمت هر برگه از نماد تسه در بازه ۴۱ تا ۴۷ هزار تومان معامله شد. در راستای چرایی این موضوع، شیوع ویروس کرونا که افت شدید معاملات مسکن را در فروردین ماه رقم زد، بیتاثیر نبوده است.همچنین به دلیل کاهش سنتی معاملات مسکن در فروردین ماه هر سال به دلیل تعطیلیهای دو هفتهای کسب و کارها که در سال جاری، به دلیل کرونا به ۴۵ روز تعطیلی صنف مشاوران املاک منتهی شد، تعداد معاملات مسکن به پایینترین حد خود رسید. البته نقش کاهش شدید اثرگذاری وام مسکن در قدرت خرید مسکن خانوارها را نیز نباید در این میان نادیده گرفت. البته روند مزبور تداوم چندانی نداشت و از اردیبهشتماه با یک جهش ناگهانی، فاز صعودی قدرتمندی بر قیمت این اوراق حاکم شد. بهطوریکه نرخ هر برگه را از ۴۵هزار تومان به بیش از ۸۰هزار تومان سوق داد.
برای دریافت وام چقدر باید هزینه شود؟
حال جدا از رشد قیمت مزبور، بیشترین تاثیر این امر را میتوان بر مصرفکنندگان واقعی ارزیابی کرد. بهطوریکه با شرایط کنونی اقتصاد و قدرت پایین برای خرید ملک، این رشد قیمتی اوراق نیز هزینه دریافت وام را برای متقاضیان افزایش داده است. به این ترتیب با توجه به رشد اخیر قیمت تسهها که عنوان شد، هر فرد برای دریافت وام ۱۴۰میلیون تومانی باید بیش از ۲۲میلیون تومان هزینه کند. این هزینه برای زوجها به ۳۸میلیون و ۴۰۰هزار تومان میرسد؛ در واقع مجردهای ساکن تهران میتوانند تا ۱۴۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند که شامل ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن و ۴۰ میلیون تومان جعاله میشود؛ بنابراین برای ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات باید ۲۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه این تعداد اوراق با تسه ۸۰ هزار تومانی، ۱۶ میلیون تومان میشود که با در نظر گرفتن ۴۰ میلیون تومان وام جعاله که برای آن باید ۸۰ برگه به مبلغ ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان خریداری کنند، ۲۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان میشود. زوجهای تهرانی نیز بر همین اساس میتوانند تا سقف ۲۴۰ میلیون تومان شامل ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن برای هر نفر و ۴۰ میلیون تومان وام جعاله دریافت کنند؛ بنابراین زوجین باید ۴۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه آن ۳۲ میلیون تومان است که همراه با ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان وام جعاله که برای آن باید ۸۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند، در مجموع باید ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان پرداخت کنند.
دیدگاه شما